مشكل سرایت تب مالت
كشتارگاههای غیربهداشتی و ذبح دامهای آلوده به تب مالت و مصرف گوشت آلوده در حین زایمان یا سقط حیوانات و یا از طریق جفت دامهای آلوده كه منجر به ابتلای دامداران و دامپزشكان میشود، از جمله راههای انتقال بیماری است. همچنین مصرف شیر و فرآوردههای غیرپاستوریزه مثل پنیر تازه و بدون نمك، كره و خامه و ماست میتواند از راههای آلوده شدن به بیماری باشد؛ ولی انتقال بیماری از طریق مجاری تنفسی و خراشهای پوستی و مخاط ملتحمه چشم كمتر شایع است. گفتنی است كه بیماری تب مالت معمولا از انسان به انسان سرایت نمیكند.
در بیشتر موارد نیروهای فعال جامعه در سنین 15 تا 40 سالگی به این بیماری مبتلا میشوند؛ بنابراین علاوه بر تحمل هزینههای سنگین درمانی در فعالیتهای تولیدی و اقتصادی كشور اثر سوء میگذارد و نیروهای كارآمد جامعه را زمینگیر میكند.
عوارض تب مالت
از شایعترین عوارض تب مالت میتوان به ضایعات استخوانها، تورم چركی و درد مفاصل، مننژیت، هپاتیت و التهاب كیسه صفرا اشاره كرد. گاهی بیمار مبتلا به تب مالت دچار افسردگی و خمودگی میشود، به طوری كه ممكن است با بیماران روانی اشتباه شود و به علت تشخیص نادرست در بخش روانپزشكی بستری شوند.
پیشگیری و كنترل بیماری
مهمترین راه پیشگیری از بیماری آگاهی مردم از منابع این بیماری است.
با توجه به اینكه در روستاها و حتی در بعضی شهرها محل نگهداری دام در مجاورت خانههای مسكونی است، بهداشت و درمان، باید به عنوان یك ضرورت اقدام به جداسازی محل نگهداری دام از مناطق مسكونی نمایند. در غیر این صورت پیامدهای ناگوار دیگری نیز در پی خواهد داشت.
همچنین ایجاد كشتارگاههای استاندارد و نظارت دقیق دامپزشكان بر جداسازی دامهای آلوده و ممانعت از كشتار غیرمجاز دام در كوچه و خیابان، كه بدون كنترل صورت میگیرد، باید مدنظر قرار گیرد. به علاوه، معدوم كردن حیوانات آلوده و جنین سقطشده و جفت این حیوانات و ضدعفونی كردن محل نگهداری دام نیز یك اقدام ضروری است.
انجام آزمایش خون و همچنین آزمایش فرآوردههای حیوانی اعم از شیر و گوشت در فواصل خاص، میتواند دامپزشكان را در تشخیص بموقع بیماری كمك كند.
واكسیناسیون و ایمنسازی دامها نیز در سلامت دام و انسان تاثیر بسزایی دارد. به همین منظور پاستوریزه كردن فرآوردههای شیر و یا جوشانیدن شیر به مدت 20 تا 30 دقیقه «باسیل بروسلا» را از بین میبرد.
عوامل افزایشدهنده و خطر و راههای انتقال بیماری
كمخونی شدید یا سابقه جراحی معده و این قبیل مشكلات باعث كاهش اسید معده میشوند وجود اسید معده احتمال عفونت را كاهش میدهد. در افرادی كه با حیوانات سروكار دارند، مثل كشاورزان، قصابان، دامپزشكان یا دامداران، همچنین مسافرت به مناطق آلوده احتمال ابتلا را بیشتر میكند.
به همراه این بیماری ندرتا عفونت قلب، استخوان، مغز یا كبد نیز دیده میشود. باید بیماری را بسیار جدی گرفت، چرا كه در صورت ناكافی بودن مراقبت و درمان، بیماری ممكن است مزمن شده یا باعث معلولیت شود. البته خطر انتقال و ابتلا به بیماری بروسلوز در انسان، با رعایت نكات بهداشتی و پرهیز از تماس با نسوج حیوانات مبتلای ذبحشده و یا عدم مصرف شیرهای غیرپاستوریزه، میتواند در محیط كاهش یابد.
پیشگیری
برای پیشگیری از ابتلا به تب مالت هیچگاه نباید شیر غیرپاستوریزه از هر منبعی كه باشد مصرف نمود. كسانی كه با حیوانات سروكار دارند باید از دستكش، محافظ چشم، پیشبند و سایر وسایل محافظتی استفاده نمایند و همچنین توصیه میشود دامها را بموقع واكسینه كنند.
درمان
اصولا تشخیص قطعی بیماری با آزمایش خون انجام میگیرد و درمان سه تا چهار هفته طول میكشد. درمان شامل یك دوره استراحت در منزل و مصرف آنتیبیوتیك است. معمولا لازم نیست بیمار از دیگران جدا شود. همچنین تمامی اعضای خانواده كه از همان محصول لبنی استفاده كردهاند باید تحت معاینه و آزمایش قرار گیرند و افرادی كه كاهش وزن قابل توجه دارند، بایستی كالری غذایی را افزایش دهند.
اقدامات اختصاصی شامل: تجویز تتراسیكلین همراه با استرپتومایسین است كه میزان دارو و مدت درمان توسط پزشك مشخص میشود. همچنین كوتریماكسازول نیز اثرات مفیدی در درمان بیماری دارد.
از نظر اقدامات عمومی، در مرحله تب، بیمار باید استراحت كند و به اندازه كافی تغذیه شود. در حدود 75 درصد بیماران در مدت سه تا شش ماه كاملا بهبود یافته و كمتر از 20 درصد تا مدت یك سال آثار بیماری را دارند. لازم به یادآوری است كه تب مالت به ندرت منجر به مرگ انسان میشود.
داروها
شامل آنتیبیوتیك برای مبارزه با عفونت، مثل تتراسیكلین برای حداقل سه هفته میباشد.
به علاوه، داروهای كورتیزونی برای كاهش پاسخ التهابی و در موارد شدید داروهای ضددرد برای درد عضلانی كاربرد دارد.
لازم است بیمار تا زمان برطرف شدن تب و سایر علائم در منزل استراحت كند و پس از آن تدریجا فعالیتهای عادی خود را از سر گیرد.
رژیم غذایی مناسب در بیماری تب مالت
رژیم غذایی باید طوری تنظیم گردد كه نیاز به پروتئین، انرژی و سایر مواد مغذی كه در این حالت افزایش یافته است، برطرف شود. رعایت نكات زیر در رژیم غذایی این بیماران ضروری است:
برای خواندن بخش اول- تب مالت، تهدید سلامتی- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- تب مالت، تهدید سلامتی- اینجا کلیک کنید.