دکتر پيمان غلام نژاد دامپزشک و کارشناس آزمايشگاه کنترل
یكی از مباحثی كه این روزها بسیار در جراید و رسانهها در مورد آن بحث میشود شیوع آنفلوآنزای خوكی است.اما این آنفلوانزا چیست؟و چرا نام خوكی نامگذاری شده است؟خوکها نیز همانند انسانها به آنفلوانزا مبتلا میشوند اما ویروس آنفلوانزای خوکی تفاوتهایی با ویروس آنفلوانزای انسانی دارد. در گذشته موارد نادری از انسانهایی که در تماس نزدیک با خوکها بودند به این ویروس مبتلا شدند اما ویروس جدید کمی تغییر کرده و به سهولت توانایی انتقال از انسان به انسان را دارد. بنابراین انسانهایی که مستقیما با خوک در تماس نیستند نیز ممکن است مبتلا شوند.
بیماری آنفلوانزای خوکی یا آنفلوانزای مکزیکی یک بیماری تنفسی مشترک بین انسان و دام است که توسط ویروس آنفلوانزای تیپ A ایجاد میشود. این بیماری اولین بار در سال 1918 میلادی شیوع یافت و در سال 1976 نیز شیوع آن در ارتش آمریکا گزارش شد و از 240 نفر مبتلا فقط یک نفر جان خود را ازدست داد. طبق بعضی گزارشات شیوع دوباره این بیماری چندان که تبلیغ شده خطرناک نیست و گرچه گستره جهانی پیدا کرده است ولی تلفات جانی آن آنقدر که در ابتدا انتظار میرفت نبود.
علایم بیماری:
علایم آنفلوانزای خوکی همانند آنفلوانزای انسانی است و شامل تب، سرفه، گلودرد، آبریزش بینی، بدن درد، درد عضلانی و مفاصل، سردرد، احساس سرما و خستگی میباشد. ممکن است اسهال و استفراغ نیز در مبتلایان مشاهده شود. افراد مبتلا حداقل دو علامت از علایم ذکر شده را دارند، اما این علایم ممکن است در بیماریهای دیگر نیز مشاهده شود بنابراین ممکن است پزشک معالج نیاز به تستهای آزمایشگاهی جهت تشخیص قطعی پیدا کند یا بعضی از احتیاطات را در درمان بیماران مد نظر قرار دهد.
چه افرادی در معرض خطر هستند؟
همانند انواع دیگر آنفلوانزا کودکان و افراد مسن گروههای در معرض خطر میباشند. با این حال گروههای دیگری از مردم نیز هنگام شیوع بیماری باید جوانب احتیاط را رعایت کنند. این افراد شامل زنان باردار، نوزادان زیر یکسال، بیماران قلبی، افراد آلوده به ویروس HIV، افراد مبتلا به بیماریهای مزمن، افرادی که داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی مثل گروه کورتیکوستروئیدها مصرف میکنند، افرادی که تحت درمان شیمی درمانی قرار دارند و افرادی که اخیرا تحت عمل پیوند عضو قرار گرفته و داروهای جلوگیری کننده از پس زدن عضو مصرف میکنند.
چگونه ویروس آنفلوانزای خوکی منتشر میشود؟
ویروس از راه هوا و از طریق فرد به فرد منتقل میشود. بنابراین در معرض مستقیم عطسه یا سرفه افراد بیمار قرار نگیرید. از روبوسی و دست دادن با افراد بیمار و مشکوک جدا خودداری کنید. اگر به اجسام آلوده دست بزنید امکان مبتلا شدن به بیماری وجود دارد. توصیه میشود که دست خود را مرتب با آب و صابون بشویید.هنگامی که با وسایل نقلیه عمومی مثل تاکسی، اتوبوس یا مترو رفت و آمد میکنید تا وقتی به خانه بازنگشتهاید حتیالامکان از دست زدن به دهان و بینی و چشمان خود پرهیز کنید و با دست غذا نخورید چراکه دست شما در تماس با اجسام آلوده قرار گرفته است. از سفر غیرضروری به مناطق آلوده یا تماس با افرادی که از این مناطق به کشور ما برگشته اند پرهیز کنید.
اگر فکر میکنید به آنفلوانزای خوکی مبتلا شده اید...
با استفاده از ماسک جلوی دهان و بینی خود را بپوشانید و از پراکنده شدن ذرات عطسه و سرفه در فضا جلوگیری کنید. دستان خود را مرتب با آب و صابون بشویید چراکه دستان شما آلوده اند و به انتشار ویروس کمک میکنند. شستن دستها پس از عطسه کردن یا تخلیه بینی اهمیت بیشتری پیدا میکند. به پزشک مراجعه و به توصیههای او دقیقا عمل نمایید. مطمئن باشید که پزشک بهتر از شما میتواند تشخیص دهد که به آنفلوانزای خوکی مبتلا شده اید یا نه. متاسفانه واکسن برای این ویروس خاص وجود ندارد.
توجه داشته باشید که معمولا ویروس آنفلوانزا در ساختار خود تغییر ایجاد میکند، بنابراین استفاده از واکسنهای آنفلوانزای موجود در بازار نمیتواند تاثیری در پیشگیری از ابتلا به بیماریهای ویروسی جدیدی داشته باشد که شیوع پیدا کردهاند. هم اکنون در دنیا در موارد اضطراری از داروهایی مثل Tami flu و Relenza استفاده میکنند اما ممکن است نیازی به استفاده از داروهای ضدویروسی در بیماران نباشد. خوشبختانه ما در منطقه پرخطر قرار نداریم و توجه به توصیههای وزارت بهداشت بجای گوش دادن به شایعات یا گزارشاتی که از دیگر کشورها به گوش میرسد بهترین راه حل است.