فاكتورهای خطر
افرادی كه شرایط زیر را داشته باشند بیشتر در معرض ابتلاء به كبد چرب میباشند:
چاقی، رژیم غذایی پرچرب مخصوصاً چربیهای اشباع شده، كمتحركی و ورزش نكردن، دیابت یا مقاومت به انسولین، سوءتغذیه، كلسترول یا تریگلیسیرید بالای خون، مصرف داروها كه در بالا اشاره شد، كاهش وزن سریع
علائم و نشانهها
در بیشتر موارد این عارضه بدون علامت است و معمولاً بهطور تصادفی هنگام بررسی آزمایشگاهی یا سونوگرافی یا سیتیاسكن به علل دیگر پیدا میشود با وجود اینكه اكثر مبتلایان به كبد چرب بدون علامت هستند ولی بعضی از آنها ممكن است درد خفیف قسمت فوقانی شكم مخصوصاً در ربع فوقانی راست شكم، خستگی و ضعف داشته باشند.
در موارد شدید و حاد كبد چرب ممكن است علائم و نشانههای یرقان مانند درد شكم، تهوع، استفراغ، كبد بزرگ و دردناك دیده شود. نشانه های بیماری مزمن مانند بزرگی طحال و آسیت (آب آوردن شكم) نادر هستند مگر اینكه بیماری به مرحله انتهایی تخریب كبد یعنی سیروز رسیده باشد.
در معاینه، بزرگی كبد در 75 درصد موارد مبتلایان مشاهده میشود ولی به علت اینكه اكثر بیماران مبتلا به كبد چرب چاق هستند، پیدا كردن آن مشكل میباشد. نكته: انجام آزمایشهای كبدی، سونوگرافی و سیتیاسكن به تشخیص كبد چرب كمك میكنند. اگرچه یافتههای موجود در این روش همگی غیر اختصاصی هستند و امكان دارد در سایر بیماریهای نیز دیده شوند. در واقع لازم است موارد دیگری كه میتواند با كبد چرب اشتباه شود، همگی بررسی و رد شوند.
تشخیص
همانطور كه قبلا گفته شد، اكثر افراد مبتلا به كبد چرب بدون علامت هستند و در طی بررسی برای علل دیگر تشخیص داده میشوند. برای تشخیص این بیماری تركیبی از شرح حال، معاینات بالینی، آزمایشات و یافتههای تصویربرداری به كار میرود.
وقتی در فردی افزایش خفیفی در آنزیمهای كبدی مشاهده شد، ابتدا باید علل ثانویهای كه میتوانند موجب این مورد شوند توسط آزمایشات مربوطه رد شوند (مثلاً، هپاتیتهای ویروسی، ویلسون و هپاتیتهای خودایمنی و. . .) سپس تشخیص كبد چرب معمولا به وسیله روشهای تصویربرداری و شرححال و آزمایشات داده میشود و توسط نمونهبرداری كبد قطعی میشود.
درمان
متأسفانه در حال حاضر درمان قطعی برای كبد چرب وجود ندارد و همین مسئله منجر به ارائه روشهای مختلف درمانی شده است. موثرترین راه درمان رفع بیماری زمینهای ایجاد كننده كبد چرب میباشد، مثلاً كاهش وزن، كنترل بیماریها متابولیك مانند دیابت و افزایش چربیهای خون (هیپرلیپدمی) در درمان و كنترل كبد چرب موثر بوده است.
بعضی از تحقیقات نشان دادهاند كه رعایت رژیم غذایی مناسب و ورزش كردن مرتب میتواند موجب بهبود تغییرات تصویربرداری، بیوشیمیایی و حتی بافتشناسی كبد چرب شوند. همانطوری كه گفته شد كاهش وزن نقش زیادی در كنترل كبد چرب دارد. كاهش وزن میتواند موجب كاهش آنزیمهای كبدی شده و كیفیت زندگی را بهتر كند.
ولی كاهش وزن باید تدریجی بوده و فرد در هر هفته نباید بیشتر از 1/5 كیلوگرم وزن كند. زیرا كاهش وزن سریع میتواند منجر به تشدید اختلال كبد میشود، پس بهتر است كه كاهش وزن زیر نظر یك متخصص انجام گیرد.
برای خواندن بخش اول- كبد چرب چیست- اینجا کلیک کنید.