علائم و نشانههای
نشانههای مشترك بیماری ورم روده و بیماری كران، اسهال و دردهای شكمی است. اسهال در این بیماری ممكن است خفیف یا شدید باشد. اگر اسهال بیمار شدید باشد، میتواند موجب كمآبی بدن شود. علاوه بر آن، تپش قلب و كاهش فشار خون را نیز به همراه دارد و آنقدر پیشروی میكند تا به كمخونی بیمار میانجامد.
در بیمارانی كه IBD با یبوست همراه است، مراحل نخستین بیماری با گرفتگی مختصر روده شروع میشود. در بیماری زخم روده، یبوست یكی از علائم التهاب روده است. از دست دادن مایعات و مواد مغذی بدن در اثر اسهال و التهابات مزمن روده میتواند منجر به تب شدید، خستگی، كاهش وزن و سوء تغذیه شود.
دردهای ناشی از گرفتگیهای شكم، در اثر تحریك اعصاب و ماهیچههایی كه معمولا انقباضات رودهای را كنترل میكنند، ایجاد میشود. بیماری التهاب روده یا IBD، گاهی اوقات روی سلامت قسمتهای دیگر بدن كه خارج از دستگاه گوارش هستند، نیز اثر میگذارد؛ مثلا موجب التهاب در زانوها، مفاصل، چشمها، پوست و كبد میشود. دانشمندان و پژوهشگران هنوز علت این مساله را نمیدانند و مشغول تحقیق در این زمینه هستند.
این بیماری میتواند موجب تأخیر در بلوغ نوجوانان و یا برخی اختلالات رشدی در كودكان شود و دلیل آن هم كاهش مواد مغذی بدن در اثر بیماری است. كمبود مواد مغذی مورد نیاز بدن در كودكان و نوجوانان بیش از هر چیز روی روند رشد آنها اثر میگذارد.
دلایل IBD
هنوز تحقیقات تكمیلی در این زمینه به انجام نرسیده است و پژوهشگران همچنان علت اصلی آن را نمیدانند. پزشكان معتقدند عوامل بسیاری موجب بروز این بیماری میشود؛ مثل محیط، تغذیه و ژنتیك. افرادی كه دچار IBD هستند، در اثر یك نارسایی ژنتیكی كه روی عملكرد سیستم دفاعی بدن تاثیر میگذارد، هنگام ورود یك باكتری و یا ویروس به بدنشان دچار مشكلاتی میشوند. سیگار كشیدن نیز میتواند موجب رشد بیماری كران شود و علائم بیماری التهاب روده را تشدید كند.
تشخیص
به جرات میتوان گفت كه تشخیص این بیماری كار بسیار دشواری است؛ زیرا گاهی اوقات برخی از علائم آن قابل شناسایی نیستند. حتی برخی مواقع این بیماری هیچ نشانهای ندارد؛ در حالی كه سالهاست روده تحت تاثیر آن آسیب میبیند. اگر كودكتان شروع به كاهش وزن كرده است و بیشتر اوقات از اسهال و گرفتگی ناحیه شكم شكایت میكند، ممكن است دچار IBD شده باشد؛ بنابراین بهتر است حتما به پزشك مراجعه كنید.
اگر پزشك به وجود بیماری التهاب روده در كودك شما مشكوك شود، درخواست آزمایش خون میكند تا مطمئن شود كه دچار عفونت و یا كمخونی نشده است. انجام یك آزمایش ادرار نیز لازم است تا مشخص شود خون در ادرار وجود دارد یا خیر. در مرحله بعدی بیمار «كولونوسكوپی» میشود تا پزشك بتواند التهابات دیواره روده، خونریزی و زخم را در روده بیمار، روی مانیتور مشاهده كند. همچنین از مری، معده و قسمتهای بالایی روده كوچك نیز اندوسكوپی میشود. در حین انجام این كار پزشك از هر بخش نمونهبرداری میكند و آنها را به آزمایشگاه میفرستد.
درمان IBD
درمان دارویی موثرترین راه برای رهایی از علائم آزاردهنده بیماری است، خوشبختانه در این زمینه پیشرفتهای قابل توجهی حاصل شده است و پزشكان داروهای مناسبی برای بیماران خود تجویز میكنند. این داروها عبارتند از:
داروهای ضدالتهاب، برای كاهش التهابات.
داروهای خنثیكننده سیستم ایمنی، برای آنكه از حمله سیستم ایمنی به یكی از بافتهای بدن جلوگیری شده و به این ترتیب جلوی التهابات بیشتر گرفته شود. اگر علائم و نشانههای بیماری با داروهای تجویز شده برطرف نشوند، نیاز به عمل جراحی است.
مراقبت از كودك بیمار
چگونگی مراقبت از كودكی كه دچار بیماری التهاب روده شده بسیار مهم است؛ زیرا طبیعت این بیماری به طور كلی غیرقابل پیشبینی است و میتواند موجب خستگی مفرط، آسیبپذیری و افزایش دلهره و نگرانی در كودك شود. پس درمان آن اهمیت زیادی دارد. كودكانی كه دچار IBD هستند، باید یك رژیم غذایی بسیار متعادل با میزان كالری متناسب داشته باشند تا به هیچوجه دچار سوءتغذیه نشوند.
باید كودكان را تشویق كنیم تا حجم غذای خود را كاهش و در عوض تعداد وعدههای غذایی را افزایش دهند. غذاهای پرچرب علائم IBD را تشدید میكنند. در این زمینه حتما با پزشك متخصص مشورت كنید تا بدانید چه غذاهایی را بیشتر در برنامه غذایی كودك بگنجانید و چه غذاهایی را كمتر. بیماری التهاب روده یك بیماری جدی است، اما با درمان صحیح و مراقبتهای پزشكی، بیمار میتواند خیلی سریع به زندگی عادی و سالم خود بازگردد.
براي خواندن بخش اول- سندرم روده تحریك پذیر و التهاب روده- اينجا كليك كنيد.