عوامل سیستمیك
عوامل سیستمیك كه سبب خونریزی بینی میشوند، عبارتند از: فشار خون بالا، اختلالات خونی و عروقی، كمبود ویتامین و اختلالات انعقادی (كه توسط نارساییكلیه ایجاد میشوند)، بیماری مزمن كبدی و داروهای مختلکننده انعقاد خون. رگهایی که با افزایش سن سفت شده یا دچار تصلب شرایین می شوند، بیشتر شکننده بوده و همراه با عواملی همچون فشار خون در سنین بالا، ممكن است طی بحرانهای فشارخون به راحتی پاره شوند.
عوامل قلبی ـ عروقی مانند تنگی دریچه میترال و نارسایی قلبی، سبب افزایش فشارسیاهرگها و پرخونی رگهای مخاطی بینیمیگردند كه حتی با كوچكترین ضربه ممكن است پارهشوند. سابقه كبودی مكرر پوست و طولانی شدن خونریزی پس از آسیبی جزئی، بیانگر وجود اختلالات خونی است (این اختلال اغلب به خاطر كاهش فاكتور 8 است). هنگام انجام آزمایشهای معمول كه شامل شمارش پلاكت و زمان سیلان است، پزشك باید بیماریهای مختلف خونی، از جمله لوسمیها را در فهرست تشخیصهای افتراقی خود قرار دهد.
پیشگیری
با قطع خونریزی یا در کسانی که به خونریزیهای جزئی مکرر دچارند، استفاده از قطره كلرور سدیم، مرطوب کردن هوای تنفسی، اجتناب از دستكاریداخلی بینی و استفاده روزانه از پماد مناسب برای چرب نگاه داشتن تیغه بینی میتواند از خونریزی مجدد جلوگیری كند. دوری از آفتاب مستقیم و هوای خشک در این زمینه مؤثر است.
درمان
بهترین وضعیت در هنگام خونریزی بینی، نشستن به صورت عمودی و سر کمی به طرف جلو است. خم کردن سر به عقب موجب وارد شدن خون به پشت حلق و تحریک تهوع میشود. اگر به مدت 5 دقیقه قسمت جلویی بینی را درسمت خونریزی به روی تیغه بینی با انگشت دست بفشاریم، بسیاری از خونریزیهای بینی مهار میشوند.
به بیماران توصیه میشود كه پنبه یا دستمال در بینی خود نگذارند، زیرا ممكن است هنگام در آوردن آنها دچارمشكل شوند و مخاط بینی بیشتر آسیب ببیند. اگرسابقه خونریزی شدید یا طولانی وجود دارد یا در حینمعاینه، بیمار دچار افت فشار خون شود، تعیین سطح هموگلوبین برای تصمیمگیری در مورد ضرورت تزریق خون به بیمار الزامیاست. مهار خونریزی نیازمند به همكاری بیمار و وسایلمعاینه دقیق میباشد.
روشهای متعددی برای توقف خونریزی وجوددارد كه در بخشهای اورژانس توسط پزشکان عمومی به کار می روند. بیمار باید با آسودگی كامل صاف بنشیند و سر را بهسمت جلو بیاورد. پزشك پیش از هر اقدامی با معاینه دقیق حفرهبینی موضع خونریزی را دقیقا پیدا میکند. در بیشتر موارد با فشار پانسمان روی عروق خونی داخل بینی، خونریزی مهار میشود. این پانسمان باید دستكم دو روز باقی بماند و در این مدت هم آنتیبیوتیك مصرف شود؛ زیرا این پانسمان راه تخلیه سینوسها را میبندد. سوزاندن رگهای داخل بینی ممکن است در موارد خاصی بنا به تشخیص پزشک لازم باشد، ولی در بیشتر موارد نیاز به چنین اقدامی نیست.
ولی اگر دقیق انجام نشود، خود ممکن است موجب عوارضی مانند چسبندگی داخل بینی و حتی سوراخ شدن تیغه بینی گردد. در مواردی كه محل خونریزی در قسمتهای عمقی تر بینی غیر قابلتشخیص است، با اندوسکوپی تشخیصی بینی میتوان محل دقیق خونریزی را مشخص كرد. خونریزیهای بینی در کودکان سطحی تر و در قسمتهای جلوتر بینی است و با اینكه به سادگی قابل کنترل و درمان میباشد، موجب نگرانی بیش از حد والدین میشود.