دکتر احمدرضا ناظری؛ آدیولوژیست
وزوز گوش چیست؟
اگر فرد در گوش یا در سر خود صدایی بشنود که منشأ خارجی نداشته باشد، وزوز گوش رخ داده است. گاهی این احساس به حدی جدی است که فرد به تلاش برای یافتن منبع صدا مبادرت مینماید. این فرد ممکن است از دیگران سوال کند که آیا آنها هم این صدا را میشنوند یا خیر؟
انواع وزوز
وزوز گوش میتواند به دو صورت ذهنی (Subjective) و یا ضربانی (Pulsatile) باشد. در حالت اول (ذهنی) که اکثریت افراد مبتلا به وزوز به آن مبتلا هستند، صدای آزار دهندهای تنها توسط خود شخص شنیده میشود و اطرافیان یا پزشک معاینه کننده هیچگاه آن صدا را حتی با گوشی نمیشوند.
اما در وزوز ضربانی که اغلب خاستگاه عروقی دارد و مشکلات عروقی ساختار گوش و یا حتی عروق گردنی میتوانند مسبب آن باشند فرد معاینه کننده یا اطرافیان بیمار هم گاه این صدای ضربان دار را میشنوند.
وزوز گوش چگونه صدایی است؟
بیماران گزارشهای متنوعی در این رابطه دارند. گاه آنها صدای خالصی را میشنوند. این صدای خالص میتواند بسامدهای گوناگونی داشته باشد. نوفه و یا ترکیب صدا و نوفه از دیگر اشکال صداست که بیماران شنیدن آنها را گزارش نمودهاند. پارهای اوقات بیماران از شنیدن اصوات محیطی گوناگون شکایت میکنند. جمله «در گوش من جیرجیرکها آواز میخوانند » یا شکایت از همهمه گنجشکان در گوش برای شنوایی شناسان عباراتی آشنا هستند.
آیا وزوز گوش درمان میشود؟
پاسخ به این سوال اندکی پیچیده است. درمان پذیری وزوز گوش به نوع آن و البته خاستگاه آن مرتبط است. در مواردی که وزوز علامت ثانویه یک بیماری در سیستم شنوایی است با درمان دارویی– جراحی آن بیماری امکان بهبود وزوز وجود دارد اما در بسیاری از موارد که وزوز برخاسته از یک پاتولوژی مشخص نیست درمان دارویی و جراحی آن خیلی موفق نیست.
در اینگونه موارد میبایست تدابیر دیگری اندیشید.
آیا وزوز گوش یک بیماری محسوب میشود؟
خیر! وزوز یک علامت است که میتواند نشان دهنده وجود برخی بیماریها در سیستم شنوایی باشد و البته گاهی علیرغم عدم وجود بیماری در سیستم شنوایی، وزوز گوش وجود دارد که نشان دهنده نوعی اختلال در کدگذاری یا کد گشایی اطلاعات در سیستم عصبی شنیداری است.
وزوز گوش از سویی میتواند دلایل بسیار سادهای نظیر وجود واکس و جرم که نزدیک به پرده تمپان شده است داشته باشد و از سوی دیگر برخی ضایعات مهم سیستم شنوایی هم با علامتی چون وزوز گوش رخ میدهند. مثلا وزوز یکطرفه گوش میتواند یکی از علایم اولیه و زودرس تومور عصب شنوایی باشد.
بنابراین اگر فردی احساس وزوز گوش یکطرفه داشته باشد بویژه اگر با اختلال شنوایی که اخیرا رخ داده توام شود میبایست سریعاً به متخصص گوش و شنوایی شناس برای ارزیابی تکمیلی و رد امکان وجود تومور عصب هشتم با استفاده از آزمونهای ادیولوژی و تصویر برداری مراجعه نماید.
وزوزگوش در کدام بیماریها مشاهده میشود؟
یکی از شکایات معمول مراجعه کنندگان سالمند که از پیر گوشی یا کاهش شنوایی ناشی از سن رنج میبرند وزوز گوش است. گاه فرد قبل از اینکه متوجه کاهش شنوایی خود شود از حضور صدای ناخواسته در گوش یا سر خویش آزرده میشود. اغلب در پیرگوشی وزوز گوش به عنوان یک علامت ثانویه دو طرفه و آزاردهنده وجود دارد.
برخی بیماریهای سیستم شنوایی نیز به صورت بارزی با وزوز گوش توام هستند. مثلا در بیماری منییر که ناشی از افزایش فشار آندولنف در گوش داخلی است. اغلب وزوز با فرکانس پایین یکی از علایم شایع بیماری است.
در بیماری اوتواسکلروز که بیماری شایعی در ایران محسوب میشود و طی آن در اطراف پایه استخوان رکابی در گوش میانی استخوانسازی صورت میگیرد اغلب وزوز گوش نیز گزارش میشود.همانگونه که گفته شد در ابتلا به تومور عصب هشتم شنوایی وزوز یکطرفه گوش که اغلب فرکانس بالایی دارد یک علامت اولیه و هشدار دهنده است.