تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
علائم
علائم خروپف بستگی زیادی به علت آن دارد. اما از جمله علائم شایع این اختلال عبارتند از:
تولید صدا در طول خواب
خواب آلودگی بیش از حد در طول روز
مشکل در تمرکز
گلو درد
خواب ناآرام
احساس خفگی در طول شب
فشارخون بالا
درد سینه در طول شب
در صورتی‌که صدای خروپف شما آنقدر بلند است که موجب آزار همسرتان می‌شود و یا اینکه گاه شب‌ها در اثر احساس خفگی از خواب بیدار می‌شوید باید به پزشک مراجعه کنید. این دو مورد می‌توانند نشان دهنده وجود یک مشکل جدی‌تر باشند. همچنین اگر فرزندتان خروپف می‌کند، باید به پزشک متخصص کودک مراجعه کنید. ممکن است علت خروپف کودک بزرگ شدن لوزه‌ها باشد. چاقی نیز می‌تواند باعث باریک‌تر شدن راه تنفسی کودک شده و در نتیجه موجب بروز خروپف شود.
عوامل ایجاد خروپف
عوامل زیادی، نظیر آناتومی دهان و سینوس‌ها، آلرژی‌ها، سرماخوردگی و بالا بودن وزن در ایجاد خروپف موثر هستند. هنگامی که آرامش شما در خواب بیشتر می‌شود و شما وارد مرحله ای می‌شوید که خوابتان اصطلاحا سنگین می‌شود، ماهیچه‌ها و عضلات دهان، زبان و گلویتان آزاد و راحت می‌شوند. آزاد شدن بافت‌های گلو می‌تواند راه تنفسی را تا قسمتی مسدود کند و موجب ایجاد صدا و لرزش شود. هرچه مسیر تنفسی تنگ و باریک‌تر شود، هوا با فشار بیشتری خارج می‌شود. در نتیجه صدای خروپف نیز بلند و شدیدتر خواهد شد. عوامل زیر می‌توانند موجب ایجاد و تشدید خروپف شوند:
- آناتومی دهان شما: کوتاه و ضخیم بودن سقف دهان می‌تواند موجب بسته شدن مسیر تنفسی شود. افراد چاق ممکن است دارای بافت‌های اضافی در قسمت پشت گلوی خود باشند که همین عامل نیز در تنگ‌تر شدن مسیر تنفسی موثر است. عامل دیگر بلند بودن بیش از حد زبان کوچک است که این مورد نیز در ایجاد و تشدید خروپف موثر است.
عوامل خطر
عواملی خطری که می‌توانند موجب تشدید خروپف شوند عبارتند از:
جنسیت: مردان بیش از زنان خروپف می‌کنند و دچار بسته شدن مجرای تنفسی می‌شوند.
اضافه وزن و چاقی: هر چه وزن فرد بیشتر باشد، احتمال بسته شدن مسیر تنفسی و در نتیجه خروپف نیز بیشتر خواهد بود.
باریک بودن مجرای تنفسی: سقف دهان برخی نرم و بلند، و یا لوزه‌های آنها بزرگ است که این موارد می‌تواند موجب باریک شدن مجرای تنفسی و در نتیجه خروپف شود.
وجود مشکلات مربوط به بینی: اگر شما دارای یک اختلال در ساختار دستگاه تنفسی خود هستید، مانند انحراف بینی و یا بسته بودن دائم بینی، احتمال خروپف کردن‌تان افزایش می‌یابد.
عوارض
اگر شما به صورت دائم خروپف میکنید، این اختلال تنها یک عامل آزار دهنده ساده نخواهد بود، بلکه عوارضی فراتر از آن دارد. از جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد:
احساس خواب آلودگی در طول روز
خسته و عصبی بودن در طول روز
مشکل در تمرکز
افزایش احتمال ابتلا به فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و سکته مغزی
افزایش اختلالات رفتاری نظیر استرس، عصبانیت و مشکل در یادگیری (خصوصا در مورد کودکان)
افزایش احتمال تصادفات رانندگی
اذیت و ناراحت کردن سایر اعضای خانواده خصوصا همسر
درمان
برای درمان خروپف، پزشکان معمولا در اولین گام توصیه‌هایی در خصوصا اصلاح سبک زندگی به بیمار ارائه می‌کنند. از جمله اینکه بیمار باید وزن خود را کاهش دهد و اینکه حالت بدن خود در طول خواب را تغییر کند. اما اگر این تغییرات موثر واقع نشوند، روش‌های جدی‌تری برای درمان خروپف در نظر گرفته می‌شود. از جمله این روش می‌توان بدین موارد اشاره کرد:
استفاده از دستگاه‌های مخصوص دهان: دستگاه‌های مخصوص دهان وسایلی هستند که در داخل دهان شما قرار می‌گیرند و وضعیت و حالت قرار گیری زبان و سقف دهان را بهبود می‌بخشند، که در نتیجه آن احتمال خروپف کاهش می‌یابد. اگر قصد استفاده از این دستگاه‌ها را دارید، حتما هر شش ماه یکبار به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا از مناسب بودن اندازه دستگاه و سلامت دندان‌هایتان مطمئن شوید.
فشار مداوم و مثبت مسیر هوا (CPAP): مطابق این روش، فرد باید هنگام خواب یک ماسک با فشار بر روی بینی خود بگذارد. این ماسک به یک پمپ متصل است که این پمپ هوا را با فشار عبور می‌دهد و مانع از بسته شدن مسیر هوا خواهد شد. هر چند این روش یکی از روش‌های موثر برای درمان خروپف است، اما بسیاری از افراد برای استفاده از این روش احساس راحتی نمی کنند.
ایمپلنت سقف دهان: در این روش، پزشکان مفتول‌های باریک پلی استری را در سقف دهان جایگذاری می‌کنند تا سقف دهان سخت و محکم‌تر شود. در نتیجه خروپف در فرد کاهش می‌یابد. این روش عوارض جانبی زیادی ندارد و در عین حال میزان تاثیر آن در کاهش خروپف زیاد است.
جراحی سنتی: در این روش، بیمار بیهوش می‌شود و جراح بافت‌های اضافی داخل گلو و مسیر تنفسی را حذف می‌کند. عوارض جانبی احتمالی این روش خونریزی، عفونت، درد و بسته شدن بینی است.
جراحی با لیزر: در این روش، جراح با استفاده از لیزر بافت‌های اضافی داخل مسیر تنفسی را حذف می‌کند. حذف بافت‌های اضافی باعث می‌شود لرزش داخل گلو در اثر تنفس کاهش پیدا کرده و در نتیجه خروپف کاهش پیدا کند. شاید لازم باشد برای درمان کامل بیمار بیش از یک جلسه مراجعه کند.
