دکتر محسن شریفی؛ متخصص گوش، گلو، بینی و جراحی سر و گردن
طبق آمار به طور تقریبی یك نفر از هر 10 نفر دست كم یكبار سابقه خونریزی شدید از بینی داشته است. ممكن است خونریزی جزئی و یا خیلی شدید باشد. بعد از خونریزیهای قاعدگی، خونریزی بینی شایعترین خونریزی خودبهخودی در انسان است كه به علت پارگی عروق مخاط بینی كه بدون محافظ میباشد اتفاق میافتد.
شایعترین محل خونریزی در اطفال و بالغین جوان قسمت قدامی تیغه بینی است ( كه ناحیه كیسلباخ (kisselbakh) یا لیتل (little) نامیده میشود). خونریزی این ناحیه را میتوان به آسانی كنترل نمود. مشكلترین و پیچیدهترین محل خونریزی در قسمت خلفی – فوقانی جدار خارجی و تیغه وسط بینی در اشخاص مسن است.
شایعترین علت خونریزی بینی ضربه یا تروما است. ضربههای شدید باعث شكستگی استخوان بینی شده و ضربههای خفیفی نظیر دستكاری بینی با انگشت، آسیب به ناحیه لیتل وارد آورده و سبب از بین رفتن موكوس محافظ آن ناحیه میشود.
عوامل مهم در كنترل خونریزیهای بینی عبارتاند از: علت، محل خونریزی، نحوه معالجه آن.
علت شناسی: عوامل موضعی و عوامل سیستمیك
عوامل موضعی
در میان عوامل موضعی كه سبب خونریزی بینی میشوند، میتوان از: ضربههای وارده به صورت؛ واكنش التهابی تغییرشكل ساختمانی؛ وجود جسم خارجی؛ تماس با مواد شیمیایی سمی؛ مداخله جراحی و تومورهای داخلی بینی نام برد. ضربه موضعی یكی از شایعترین علل خون دماغ است.
وارد كردن لوله بینی- معدی (افزایش مداوم فشار هوایی بینی)، دستكاری داخلی بینی و بازیابی جسم خارجی داخل بینی كه سبب پاسخ التهابی شدید شده است، همه میتوانند مسئول خونریزی بینی باشند. عملهای جراحی داخلی بینی و شكستگیهای استخوان بینی و دیواره سینوسهای صورت- كاسه چشم و قاعده جمجمه هم میتوانند سبب خون دماغ شوند.
بد شكلیهای ساختمانی
این بدشكلیها، به صورت مادرزادی یا اكتسابی میتوانند سبب درگیری قسمت غضروفی یا استخوانی تیغه بینی یا شاخكها شوند. در این حالت هوای دمیده شده با سرعت و تلاطم بیشتری وارد بینی میشود. این مساله سبب خشكی غشای مخاطی، التهاب و دلمه بستن میشود. برداشتن دلمهها از طریق پاك كردن بینی یا با فشار وارد كردن هوا از راه بینی انسداد یافته، عروق خونی سطحی را در معرض قرار میدهد و موجب خونریزی میشود.
سرطانهای متعددی میتوانند با خونریزیهای خودبه خودی بینی تظاهر كنند. یكی از عوامل خونریزی شدید بینی در پسران، آنژیوفیبروم است. این تومور خوش خیم عروق كه از ناحیه بینی- حلقی منشاء میگیرد ممكن است به صورت خودبهخودی یا در پاسخ به ضربه، خونریزی كند.
علائم بالینی
به طور معمول بیماران از خونریزی هر دو بینی شكایت دارند در حالی كه در حقیقت یك بینی خونریزی دارد. از بیمار باید سئوال نمود كه اگر دو طرف خونریزی دارد شدت كدام بینی بیشتر است؟ بهتر است لختههای خون خارج و سپس به دقت داخل بینی معاینه شود تا محل خونریزی مشخص گردد...
برای خواندن بخش دوم- خون دماغ- اینجا کلیک کنید.