از دیگر اجزای این دستگاه میتوان به موارد زیر اشاره كرد
میكروپروسسورها: میكروپروسسورها در بعضی از دستگاهها به وسیله هشدارها و سنسورها، عملكرد دستگاه را كنترل میكنند. اجازه ذخیرهسازی اطلاعات و ارتباط با مركز اطلاعات كلینیك را فراهم میكنند؛ همچنین این امكان وجود دارد كه بیماران تحت دیالیز خانگی از دور مانیتور شوند. گرچه هنوز تنظیمات مربوط به درمان از راه دور امكانپذیر نیست.
پمپ مخلوطكننده محلول دیالیز: بسیاری از ماشینهای همودیالیز یك مخزن ذخیره ماده اصلی (غلیظ) محلول دیالیز و یك مخزن آب پاك و تصفیهشده، برای تشكیل محلول دیالیز مورد نیاز جهت عبور از كلیه مصنوعی دارند. تشكیل محلول به وسیله یك پمپ مخلوطكننده انجام میگیرد كه مایع غلیظ و آب را برای ایجاد مخلوط مناسب در هم میآمیزد. این پمپ از یك موتور و یك دهانه درگیركننده مواد كه دو ورودی، یكی برای ماده غلیظ و دیگری برای ورود آب دارد، تشكیل میشود. نسبت مواد ورودی از طریق این دو دهانه قابل تنظیم است.
رسانایی سنج محلول دیالیز: هر دستگاه دیالیز شامل وسیلهای است كه با سنجیدن میزان رسانایی الكتریكی مایعی كه وارد دیالیزر میشود، مقدار مایع غلیظ موجود در محلول دیالیز را تعیین میكند.
فشارسنج محلول دیالیز: وسیلهای است كه فشار منفی محلول دیالیز را در یك طرف غشا اندازهگیری میكند. تنظیمات فشار اغلب روی كنسول اصلی دستگاه همودیالیز برای جلوگیری از خروج ناكافی یا شدید مایعات از خون، مشاهده میشود.
آشكار ساز نشت خون: در هنگام تبادل مواد در دیالیزكننده در هر لحظه احتمال پارگی غشاء وجود دارد كه پیامد آن نشت خون به داخل محلول دیالیز است. در هنگام خروج محلول از دیالیزكننده، یك آشكارساز نوری تغییر رنگ ایجاد شده در محلول دیالیز را كه باعث تغییر نور میشود، تشخیص داده و باعث توقف عمل دیالیز میشود.
شستشودهنده: در دیالیزكننده وسایلی وجود دارند كه دیالیزكنندههای یك بار مصرف را تمیز میكنند و در نتیجه از آنها میتوان چند بار استفاده كرد. این وسایل اغلب از یك سری شیر و تایمر برای فراهم كردن برنامه شستشو و عفونتزدایی دیالیزكننده تشكیل شدهاند. اغلب یك یا دو سوزن در سیاهرگ بازوی بیمار، دسترسی به سیستم گردش خون را فراهم میآورد. سنسورهای فشارخون در سمت سیاهرگی دیالیز، ممكن است آلارم داده و پمپ خون را متوقف نماید. این زمانی روی میدهد كه فشار بیرونی به محدودههای مجاز خود برسد.
اغلب دستگاهها دارای یك ردیاب فوم، حبابی هوا یا ردیاب سطح خون هستند كه جریان خون را متوقف كنند. چنانچه حباب هوا در سیاهرگی ردیابی شود، پمپ را متوقف میكند، تا از آمبولی هوا در بیمار جلوگیر شود. در یك دیالیزكننده، یك غشای نیمه تراوا خون را از محل دیالیز جدا میكند. مواد محلول در خون از میان غشاء در محلول دیالیز عبور داده شده و آماده میشوند. محلول دیالیز هیچ یك از مواد زاید را كه نیازمند حذف از خون هستند با خود ندارد. محلولهای با غلظت بالا كه از غشاء حاضر شده است، تزریق انتخابی را از خون به محلول دیالیز امكانپذیر میسازد، موادی كه باید در خون بماند، در كنسانتروهای معادل آن در محلول دیالیز وجود دارند. این محصول یك فشار هیدرولیكی كمتر نسبت به خون داشته تا برداشت آب اضافی از خون به وسیله فیلتراسیون را تسریع سازد.
محلول دیالیز، تركیی از آب خالص شده دیالیز است كه به واسطه دیالیزكننده در یك درجه حرارت از پیش تعیین شده پمپ میشود.
بسته به نوع دستگاه كاركرد، تجهیزات مانیتورینگ در مدار دیالیز، میتوان درجه حرارت دیالیز، فشار منفی، نسبت اولتر فیلتراسیون و نشتی مدار جریان خون را كنترل كرد.
ماشین همودیالیز را هم میتوان با دیالیز استات و هم با دیالیز بیكربنات به كار برد. نسبت اختلاط غلظتها با آب خالص را میتوان برنامهدار و (تنظیم اولیه 1:34 است) سایر نسبتها را هم تنظیم كرد. نسبت به غلظتی كه به كار برده میشود، میزان سدیم را میتوان دوباره در بین محدوده 125 تا 150 میلیمول تنظیم كرد. میزان بیكربنات در محدود 8 میلیمول قابل تنظیم است. ماده بیكربنات به صورت پودر دریك بسته توید شده كه bibag نام دارد (پودر هیدروكربنات سدیم). این پودر توسط دستگاه تبدیل به محلول شده و محلول بیكربنات استفاده میشود. دستگاه استفاده از bibag به صورت انتخابی روی ماشین دیالیز نصب میشود. برنامههایی قابل انتخاب به منظور تمیز كردن ماشین وجود دارد، ماشین همودیالیز به یك سیستم حفاظتی مجهز شده است كه وجود آن، جهت تصحیح عمل دستگاه و ایمنی بیمار ضرورت دارد.
كاربری دستگاه
با وجود اینكه عفونتهای مرتبط با كاتتر (لوله) كاهش یافته ولی هنوز این عفونتها مهمترین عامل شكست این روش و سوق دادن بیماران به همودیالیز است، بنابراین استفاده از لوله (كاتتر) خوب و روش اصولی و بهداشتی در گذاشتن كاتتر بسیار ضروری است.
قبل از هر كار با دستگاه، سیستم حفاظتی به طور خودكار آزمایش میشود كه باید توسط كاربر فعال شود. عملكرد دستگاه همودیالیز با دیالیزكننده همودیالیز در خروجیهای آن بررسی میشود.
نگهداری دستگاه
برای كالیبره همودیالیز از تستر دستگاه همودیالیز استفاده میكنند.