زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر علی حبیبی

در روش آندوسکپی کپسولی،  بیمار کپسول ویدئویی را با یک جرعه آب می‌بلعد و بقیه کار عمدتا توسط حرکات دودی و پریستالتیسم طبیعی دستگاه گوارش و برخلاف آندوسکپی سنتی بدون اعمال نیرو توسط پزشک، انجام می‌گردد و کپسول خودبخود و به آرامی در طول دستگاه گوارش حرکت می‌کند. بدیهی است به همین علت در این روش عوارض ناشی از عملکرد پزشک در آندوسکپی سنتی (عوارض یاتروژنیک) نظیر پارگی قسمت‌‌های مختلف  لوله گوارش (اعم از پرفوراسیون مری، کولون، رکتوم و....) بسیار کمتر است. 
همان‌گونه که ذکر شد، در مدت زمانی که کپسول در حال گذر از طول لوله گوارش است، دوربین مذکور مرتبا از مسیر حرکت تصویربرداری نموده و این تصویر‌ها از طریق فرستنده رادیویی تعبیه شده درون دوربین به خارج از بدن ارسال و ذخیره می‌شود. سیگنال‌‌های این فرستنده که حاوی اطلاعات تصویری از مسیر لوله گوارش است توسط گیرند‌های که در خارج از بدن بیمار (مثلا درون جیب یا دور کمر وی) نصب شده، دریافت و بر روی حافظه دستگاه گیرنده ذخیره می‌گردد. بیمار در طی مدت تصویربرداری بدون احساس درد و ناراحتی، فعالیت‌‌های روزمره خود را انجام می‌دهد و در این فاصله نیز دستگاه درون بدن وی مشغول تصویربرداری می‌باشد. در ن‌هایت کپسول بعد از حدود 8 ساعت دفع شده، بیمار نیز دستگاه گیرنده و حافظه آن را به پزشک تحویل داده و پزشک با ارتباط دادن حافظه دستگاه گیرنده به رایانه، تصاویر را به رایانه منتقل و بررسی آتی بر روی تصاویر ضبط شده انجام می‌پذیرد.

مزایا آندوسکپ‌‌های کپسولی
از مزایای آندوسکپ‌‌های کپسولی بزرگنمایی بیشتر آنهاست. در حال حاضر در برخی انواع بزرگنمایی 1:8 می‌باشد که این امکان را می‌دهد که تصاویر منحصر به فردی از پرز‌های رود‌های ارائه گردد. از ویژگی‌‌های دیگر انواع جدید VCE امکان تشخیص  رنگ قرمز به عنوان شاخص خون مشکوک است. با این حال ارزش بالینی این ویژگی هنوز به اثبات نرسیده است. جهت آماده‌سازی دستگاه گوارش برای VCE و بهبود تصویربرداری ویدئویی کپسولی توصیه می‌شود که بیماران از 5 روز قبل دارو‌های حاوی آهن، از یک روز قبل انواع آجیل و دانه‌‌ها و ذرت، لبنیات و مواد حاوی رنگدانه‌‌های قرمز یا ارغوانی استفاده نکرده و  دست کم 12 ساعت قبل نیز در حالت ناشتا باشند. دو ساعت قبل عمل 8 لیوان آب بنوشد. 
آماده سازی روده‌‌ها با  دو لیتر پلی اتیلن گلیکول 16 الی 24 ساعت قبل تاثیر زیادی در بهبود میدان دید کپسول دارد. استفاده از Phosphosoda به سبب تاخیر در تخلیه معده توصیه نمی‌شود. استفاده از عوامل افزاینده حرکات دودی روده‌‌ها یا دارو‌های پروکینتیک نظیر متوکلوپرامید نیز هنوز مورد اختلاف است. در برخی بررسی‌‌ها مصرف 10 میلیگرم متوکلوپرامید و 80 میلی گرم سایمتیکون حدودا 20 دقیقه قبل از بلع کپسول توصیه شده است. برخی بررسی‌‌ها نیز حاکی از مفید بودن مصرف سیترات منیزیم برای افزایش میدان دید بود‌ه‌اند. هنوز روش مورد توافقی برای آماده‌سازی و تمیز کردن روده‌‌ها جهت بهبود تصاویر اخذ شده در VCE تعریف نشده است و تنها 12 ساعت ناشتایی تاکنون مورد توافق بوده است. بیماران تا دو ساعت قبل از بلع کپسول، آب، پس از دو ساعت از بلع،  مایعات شفاف و بعد از چهار ساعت از بلع، می‌توانند غذا و داروی خود را مصرف نمایند. در کنار تمام مزایای این روش برخی معایب و عوارض نیز در آن گزارش شده است.

عوارض آندوسکپ‌‌های کپسولی

از عوارض کپسول آندوسکپی، ماندن کپسول در روده‌‌ها و یا گیر افتادن کپسول در جا‌هایی مثل محل تنگی‌‌های پاتولوژیک روده، تنگی‌‌های به دنبال چسبندگی اعمال جراحی قبلی یا محل دریچه‌‌ها به ویژه دریچه ایلئوسکال است که در یک درصد بیماران دیده شده است ولیکن تاکنون گزارشی از انسداد خطیر روده ناشی از استفاده از کپسول آندوسکپی در بررسی‌‌های به عمل آمده در گروه‌‌های مختلف مورد مطالعه گزارش نشده است. بیشتر بیمار دستگاه ثبت کننده را بعد از 8 ساعت از خود جدا می‌کند و 2 الی 3 روز بعد کپسول دفع شده است. در مواردی که کپسول در زمان مورد انتظار خارج نشده،  به ندرت، برای خارج کردن کپسول نیاز به جراحی بوده است.