تحریریه پزشك امروز
درماتوسکوپی یا درماسکوپی روشی غیر‌تهاجمی برای معاینه پوست است که پزشک را قادر به مطالعه و معاینه پوست از فاصله بسیار نزدیک و تشخیص میکرو ساختارهای زیر پوستی می‌کند. اما درماتوسکوپ یک میکروسکوپ سطح پوستی با شیشه تقویت‌کننده و منبع نوری قطبی شده است که توانایی بزرگ‌نمایی تا X 10 را دارد و درماتوسکوپی معاینه بیماری‌های پوستی به‌وسیله درماتوسکوپ است.
این سطح از معاینه پوست، به‌راحتی از طریق معاینه با چشم غیر‌مسلح فراهم نمی‌شود و حتی پزشکان با تجربه هم اگر بخواهند تنها از توانایی چشم برای افتراق خال‌ها و توده‌های خوش‌خیم و بد‌خیم استفاده کنند، به‌طور حتم دچار اشتباه می‌شوند.
در روش‌های قدیمی‌تر درماتوسکوپی، برای ایجاد قابلیت عبور نور از پوست و به دست‌آوردن دید میکروسکوپی پر نفوذ‌تر، روغنی روی پوست مالیده می‌شد. به‌کار بردن روغن، انعکاس نور از سطح پوست را کاهش می‌داد و موجب شفافیت خارجی‌ترین لایه پوست می‌شد. این امر امکان رویت ساختارهای خاص پوستی و اتصالات لایه‌های خارجی‌تر پوست را ممکن می‌ساخت.
با استفاده از روغن یا ماده ضد‌عفونی‌کننده و فشار صفحه شیشه‌ای اسکوپ روی پوست، جزئیات آن در محل اتصال اسکوپ و پوست نمایان می‌شود و امکان مطالعه الگوی رنگدانه‌ای ضایعه یا آسیب پوستی (به‌ویژه شبکه رنگدانه‌ای که اصلی‌ترین هدف معاینه و مطالعات پوستی است) فراهم می‌شود.
در روش‌های پیشرفته‌تر امروزی از DELM استفاده می‌شود. با استفاده از این تکنولوژی پزشکان نه‌تنها می‌توانند سطح پوست را معاینه کنند، بلکه امکان مشاهده، عکسبرداری و ثبت اطلاعاتی در مورد لایه‌های زیر سطح پوست و ساختارهای پوست هم برای آن‌ها به‌وجود می‌آید. با استفاده از این تکنولوژی تغییرات نا‌محسوس در مشخصه و ساختار لایه‌های پوستی مشاهده و بررسی می‌شود که ممکن بود در روش‌های قدیمی‌تر مورد توجه قرار نگیرند.
درماتوسکوپ در تشخیص سرطان‌های پوستی و دیگر بیماری‌های پوست، (به‌طور مشخص آن دسته از بیماری‌هایی که تغییراتی در رنگدانه‌های پوست ایجاد می‌کنند) به‌کار می‌رود.
کاربرد عمده درماتوسکوپ در تشخیص سرطان پوست به ویژه ملانوما و افتراق ملانوما از خال‌ها یا رنگدانه‌های خوش‌خیم، همچنین افتراق بین جراحت و آسیب‌های پوستی خوش‌خیم و بد‌خیم است. با توجه به آن‌که ملانوما یکی از شایع‌ترین و مرگ‌بارترین سرطان‌هاست، تشخیص به‌موقع آن، از طریق درماتوسکوپ، می‌تواند حیاتی باشد. درماتوسکوپ می‌تواند ناحیه پخش ملانوما را نیز مشخص کند.
امروزه از درماتوسکوپ‌ها در مطالعه‌های مو نیز استفاده می‌شود. عکس‌هایی که توسط درماتوسکوپ از مو گرفته می‌شود توسط نرم‌افزارهای رایانه‌ای پردازش شده و اطلاعاتی مانند شمارش چگالی، قطر رشته و سرعت رشد مو را در اختیار پزشک قرار می دهد.
ساختار فیزیکی – مکانیکی
سطح پوست، مورد تابش نور یک لامپ هالوژن قرار می‌گیرد. این لامپ توسط باتری یا سیستم قابل شارژی که در دسته درماتوسکوپ قرار دارد تغذیه می‌شود. برخی از انواع درماتوسکوپ‌ها دارای لنزهای تقویت‌کننده با شفافیت تصویر زیاد و برخی دارای چند دیود نوری شفاف‌ساز هستند.
کاربری دستگاه
لنزهای دستگاه، لامپ، کانکتورها و نرم افزارهای مربوطه (در نوع دیجیتال) از جمله اجزایی هستند که قبل از هر‌گونه استفاده باید مورد بازرسی قرار گیرند. بعد از هر بار استفاده از دستگاه، با توجه به اینکه احتمال بیماری در پوست بیمار مورد معاینه و سرایت آن به بیماران دیگر وجود دارد، باید لنز و جاهایی از دستگاه که با پوست بیمار در تماس بوده، کاملا ضد‌عفونی شود.
نگهداری دستگاه
نواقص متداول دستگاه اغلب در نوع اپتیکال، خراب‌شدن لامپ دستگاه و در نوع دیجیتال غیر از خراب شدن لامپ، به‌وجود آمدن مشکل نرم‌افزاری است. کالیبراسیون درماتوسکوپ اپتیکال ثابت است و در اثر استفاده مکرر به‌هم نمی‌خورد، مگر در صورتی‌که دستگاه بر اثر ضربه یا شرایط فیزیکی نامناسب مانند سرما و گرما از نظر مکانیکی به مشکل برخورد. در درماتوسکوپ‌های دیجیتال، بعد از نصب نرم‌افزار در رایانه، با قرار‌دادن کاغذی سفید در جلوی لنز دستگاه، به‌صورت اتومات کالیبره می‌شود.
رعایت موارد زیر بر طول عمر این دستگاه می‌افزاید
بعد از هر بار استفاده آن را کاملا تمیز کنید. دستگاه را در شرایط فیزیکی نامناسب سرما یا گرما قرار ندهید. دستگاه را دور از اشعه مستقیم آفتاب قرار دهید. جهت تغذیه دستگاه از باطری‌های آلکالین و ولتاژ مناسب استفاده نکنید.
خرید دستگاه
برای خرید دستگاه در نظر گرفتن مواردی از جمله: بزرگ نمایی دستگاه با توجه به نوع استفاده، اپتیکال یا دیجیتال‌بودن، تناسب نرم‌افزار دستگاه در سیستم‌های دیجیتال با نوع کاربری، امکان استفاده آسان از دستگاه، متغیر بودن بزرگ‌نمایی دستگاه، با تعویض لنز و سبک و ارگونومیک بودن می‌تواند در پیشبرد اهداف درمانی تاثیر‌گذار باشد.
