تحریریه دنیای سلامت
ما تا زمانی كه سالم هستیم، زندگی عادی خود را دنبال می‌كنیم، اما وقتی كه بیماری شدیدی پیدا میشود و خطری جدی سلامتی‌مان را تهدید می‌كند، همه چیز دگرگون میشود. شاید آن وقت باشد كه واقعا زندگی و ارزش آن را احساس كنیم؛ زمانی كه دچار یك ناراحتی جسمی جدی مثل بیماری قلبی شویم و كارمان به آنژیوگرافی و پیوند قلب برسد.
ما همیشه منشأ احساسات‌مان را قلب می‌‌دانیم كه شاید علت آن، احساس هیجان و ترس همراه با افزایش تپش قلب باشد. در واقع احساسات ما از مغزمان ناشی می‌شوند و فرمان افزایش تپش قلب از مغز به آن می‌رسد. قلب یك عضله خاص در بدن ماست كه در میانه قفسه سینه قرار دارد. این عضله قادر به انجام كاری بزرگ شبیه كار یك تلمبه است.
طرف راست قلب خون را از بدن دریافت می‌كند و به ریه‌ها می‌فرستد و طرف چپ برعكس خون را از ریه‌ها دریافت كرده و به بدن می‌فرستد. برخی افراد دچار نارسایی قلبی می‌شوند و بیماری آنها با جراحی‌های معمولی مثل تعویض یا ترمیم دریچه، بازسازی بطن چپ و ترمیم عضلات قلب بهبود نمی‌یابد و تقریبا تمام روش‌های معمول برای درمان نارسایی قلبی آنها ناموفق می‌‌ماند.
در چنین مواقعی بیمار برای پیوند قلب آماده میشود. عمل پیوند قلب بهترین روش در بیماری‌های شدید قلبی است كه می‌تواند او را به زندگی عادی برگرداند. پیوند قلب معمولا در سنین بالای 60 سال انجام نمی‌شود؛ زیرا این در حالی است كه هر ساله به تعداد افراد سالخورده نیازمند به جراحی و پیوند قلب افزوده میشود.
حدود نیمی از افراد مسن به بیماری قلبی دچارند حداقل به نوعی از جراحی نیاز دارند؛ اما حدود هفتاد درصد بیشتر از جوان‌ها بعد از عمل جان خود را از دست می‌دهند. بروز عوارض عصبی و طولانی شدن مدت بستری نیز از عواملی هستند كه باعث می‌شوند جوان‌ترها بیشتر در اولویت عمل پیوند قلب باشند.
خطرات بعد از عمل
به طور كلی دو مشكل عمده بیماران پیوندی را تهدید می‌كند: 1) رد پیوند 2) عفونت؛ اما روش‌های نوین این خطرات را به حداقل می‌رساند. مهم‌ترین مشكل بیماران پیوند قلب، انسداد رگ‌های خونی است. این مشكل با استفاده از دستگاهی به نام «اولتراسوند» تا حدودی برطرف میشود؛ به این ترتیب كه این دستگاه داخل عروق شده و تصاویری از آنها تهیه می‌كند كه همین كار احتمال انسداد را نشان می‌دهد.
در صورت ضخیم شدن دیواره عروق خونی، به بیماران دارویی خاص داده میشود كه این روند را كندتر كند. مشكلات مربوط به حافظه بعد از عمل پیوند قلب، گذراست و ظرف مدت حداكثر سه ماه برطرف خواهد شد. پزشكان به بیماران توصیه می‌كنند به هیچ‌وجه كم‌تحرك نباشند؛ چرا كه برای آنها خطرناك است. عروق ترمیم‌شده پس از عمل جراحی حساسیت بالایی دارند و مواد مضر با سرعت بیشتری در آنها نفوذ می‌كند.
ورزش‌هایی مثل پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری با روندی آرام برای این بیماران بسیار مفید است. بیماران پیوند قلب باید پس از عمل جراحی تحت درمان قرار گیرند و مراقبت‌های خاص از آنها به عمل آید تا بتوانند فعالیت‌های روزمره و كارهای عادی خود را به طور طبیعی انجام دهند.
اهدا كنندگان قلب، اغلب افرادی هستند كه دچار مرگ مغزی شده‌اند، ولی سایر ارگان‌های بدنشان زنده است. افرادی كه پیوند قلب می‌شوند، بعد از مدتی بستری شدن در بیمارستان زندگی عادی خود را از سر می‌گیرند.
قلب مصنوعی
شاید زمانی تنها راه نجات انسان‌هایی كه به نارسایی‌های حاد قلب دچار بودند، پیوند قلب از یك انسان به انسان دیگر بود، اما این روزها در این زمینه اتفاقات خوشایندی در حال بروز است. به این ترتیب می‌توان امید داشت كه به زودی مشكل اصلی پیوند قلب انسان به انسان كه كمتر بودن تعداد اهدا كنندگان نسبت به دریافت‌كنندگان است، برطرف شود؛ زیرا دانشمندان به فكر ساختن قلب مصنوعی و پیوند آن به بیماران نیازمند افتاده‌اند.
اولین قلب مصنوعی در سال 1982 ساخته شد و بیماری كه قلب مصنوعی دریافت كرد، توانست تا 112 روز بیشتر زندگی كند. كامل‌ترین مدل قلب مصنوعی به نام ابیوكور Abiocor، قادر است شانس زندگی افراد را تا پنج ماه افزایش دهد. قلب مصنوعی جایگزین بطن‌ها میشود و دهلیزها در جای خود باقی می‌مانند.
بنابراین دهلیزهای قلب به طور طبیعی منقبض شده و خون را به خارج از قلب می‌رسانند؛ اما مرحله دوم به صورت طبیعی انجام نمی‌شود.
عملكرد قلب مصنوعی
قلب مصنوعی: «ابیوكور» از جنس تیتانیوم و پلاستیك است و چهار بخش اصلی قلب را به هم وصل می‌كند؛ یعنی دهلیز راست، دهلیز چپ، آئورت و شریان ریوی. اجزای اصلی قلب مصنوعی شامل: پمپ هیدرولیك، دریچه ورودی، سیستم انتقال انرژی، باتری داخلی، باتری خارجی و واحد كنترل می‌باشد.
