زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

محدثه رجبي كارشناس روانشناسی بالينی، زينب قائم پناه؛ دانشجوي دكترای روانشناسی

در این مقاله، اطلاعاتی را برای كسانی كه دوره بعد از درمان سرطان را می‌گذرانند ارائه می‌كنیم.

علت این نگرانی چیست؟

به پایان رساندن درمان سرطان برای افراد ممکن است بسیار سخت باشد. سرطان می‌‌تواند باعث تغییر در زندگی شود و خلق و روحیه شما را تحت تاثیر قرار دهد. روش درست یا نادرستی برای تجربه این احساسات یا واکنش وجود ندارد؛ هر فرد، هیجان منحصر به فردی دارد كه در طول زمان متغیر است.این تغییرات احساسی و هیجانات بخشی از فرایند بیماری و درمان سرطان است. 

نگرانی می‌‌تواند در زمان‌‌های مختلف در طول درمان و به صورت‌‌های مختلف ابراز گردد. برای مثال ممکن است شما نگرانی زیادی داشته باشید زیرا ترس از بازگشت مجدد سرطان؛ از درمان پیشرفته‌ای مثل شیمی درمانی به پیگیری کردن و مراقبت از خود تبدیل می‌‌شود. معمولا بعد از درمان سرطان به اطمینان رسیدن و عادت کردن به این تغییرات زمان بر است. اکثر بیماران کاهش نگرانی  خود را حدودا یکسال پس از اتمام درمان گزارش می‌‌کنند. 

چه کاری می‌‌توانم انجام دهم؟

پس از سرطان بعضی از افراد فکر می‌‌کنند که زندگی به حالت عادی بر نمی‌گردد، اما تعریف جدیدی از وضعیت «عادی» برای شما ایجاد می‌‌شود. بعد از درمان، پذیرش و تمرکز بر وفق پیدا کردن با تغییرات بسیار کمک کننده است. سرطان می‌‌تواند زندگی را تغییر دهد با اینکه بهبودی خیلی ممکن باشد، این مهم است که به یاد داشته باشید برگشتن به عقب و راهی که بودیم زمان بر است و پیدا کردن وضعیت طبیعی جدید برای شما مفیدتر و راحت تر است..

ارتباط داشتن

استرس و فشار اغلب می‌‌تواند از طریق صحبت کردن با دیگران تسکین یابد.اینکه چه مقدار  درباره سرطانتان صحبت کنید بستگی به شخصیت‌تان و اطرافیان‌تان  دارد.

 برخی افراد از صحبت کردن در مورد ترس‌‌ها و نگرانی‌های‌شان اجتناب می‌‌کنند در حالیکه برخی از صحبت کردن با دوستان و خانواده احساس آرامش می‌‌کنند. حد عادی برای این ارتباط داشتن وجود ندارد. مگر اینکه شما تمایل داشته باشید، شما نباید به خاطر اینکه درمانتان به اتمام رسیده است افکار یا احساسات‌تان را فقط در خودتان نگه دارید، بلکه همچنان احساسات‌تان را بروز دهید.

ورزش و تحرکات بدنی

 ورزش راه خوبی برای کاهش استرس و لذت بردن از زندگی است.

به وسیله حرکت دادن ماهیچه‌‌ها‌ی‌تان شما می‌‌توانید به خودتان کمک کنید که بر موضوعی غیر از سرطان تمرکز کنید.

تحرک همچنین می‌‌تواند درد بعد از درمان،  بی خوابی، خستگی، استرس را کاهش دهد:

تحرک داشتن لزوما رفتن به باشگاه و انجام یك رشته ورزشی نیست. بلکه پیاده‌روی، قدم زدن، و یا انجام کارهای سبک در منزل می‌‌تواند روش‌‌های مناسبی برای تحرک داشتن باشد و در مدیریت نگرانی‌‌ها و اضطراب‌‌هایتان موثر است.

استفاده از مدیتیشن و ریلکسیشن

یوگا، مدیتیشنو ریلکسیشن، از جمله تکنیک‌‌هایی می‌‌باشند که در کاهش استرس از طریق آرام کردنِ ذهن کمک کننده هستند. تمرکز بر تنفس، هیپنوتیزم، یا تقویتِ تصور می‌‌تواند کمک کننده باشد. (راهنمای جلسات  ریلکسیشن برای تمامی بیماران در کتب و مراکز معتبر دسترس هستند)

خلاق بودن

اگر صحبت کردن در مورد احساسات‌تان برای شما موثر نیست، عادت‌‌های گذشته را ادامه دهید یا فعالیت جدیدی را امتحان کنید تا از طریق آن هیجانات‌تان را بروز دهید.

موسیقی، هنر، حرکات ریتمیک، می‌‌تواند این شانس را به شما دهد تا احساساتتان را به روش‌‌های مختلف ابراز کنید.

اگر شما از بازگشت سرطان ‌می‌ترسید، موارد زیر را می‌‌تواند امتحان کنید

ویزیت‌‌ها و معاینات خود را منظم پیگیری کنند

تمام معاینات و پیگیری‌‌های درمانی را به صورت منظم انجام دهید.بدین معنا ملاقات پزشک‌تان برای چکاپ اصولی است. در این ملاقات‌‌ها، پزشک‌تان به تاثیرات جانبی درمان توجه خواهد کرد و نیز عود مجدد بیماری را چک خواهد کرد.برای حفظ سلامتی بلند مدت این مهم است که به همه این ملاقات‌‌ها بروید حتی اگر بیمارستان خاطرات خوبی را برای شما تداعی نمی‌کند. آگاهی از  آنچه که بعد از درمان سرطان انتظار می‌‌رود می‌‌تواند کمکی به شما و خانواده‌ی‌تان برای برنامه‌ریزی، تغییرات سبک زندگی و تصمیم‌گیری‌‌های مهم کمک کننده باشد. 

آگاه باش

پیرامون سرطان بیشتر اطلاعات داشته باشید. برخی افراد می‌‌خواهند از خطر ابتلای افراد خانواده به سرطان مطلع شوند. برخی تمایل دارند از نشانه‌‌های عود بدانند تا بهتر بتوانند مراقبت کنند.

با پزشکتان صحبت کنید و هر سوالی در مورد بیماری سرطانتان دارید بپرسید. داشتن اطلاعات بیشتر ممکن است این احساس بهتر را به شما بدهد که کنترل بیشتری روی زندگی‌تان دارید.

احساسات خود را به اشتراک بگذارید

زمانی که افراد احساسات شدید خود مثل ترس، خشم یا غم را با کسی در میان می‌‌گذارند، بهتر می‌‌توانند از آن هیجانات فاصله بگیرند. برخی افراد با دوستان یا خانواده، دیگر تجربه کننده‌‌های سرطان یا مشاور صحبت می‌‌کنند.

حتی اگر ترجیح می‌دهید با دیگران صحبت نکنید، می‌‌توانید احساسات‌تان را به صورت فکر کردن درباره آنها یا نوشتن آنها، منظم کنید.

بر جنبه‌‌های مثبت تمرکز کردن

تلاش کنید که امیدوار باشید. بعضی وقتها به این معنی است که در زمان‌‌های سخت و دشوار جنبه‌‌های مثبت و خوب را در نظر بگیرید. تلاش کنید از انرژی خود برای تمرکز بر جنبه‌‌های مثبت استفاده کنید و آنچه حالا شما می‌‌توانید انجام دهید تا به نحو ممکن سلامت بمانید . تغذیه سالم، و از الکل و سیگار و دیگر آرامبخش‌‌ها دوری کنید.

به چیزهایی که می‌توانید کنترل کنید نگاه کنید

زندگی‌تان را در مسیر درست قرار دهید. با آگاهی و قرار ملاقات‌های منظم، در سلامتی خود مشارکت کنید. شما می‌توانید در زندگی‌تان تغییر ایجاد کنید مثلاً با خوردن غذاهای سالم و ورزش کردن. برخی از افراد یک برنامه منظم دارندو هر روز آن را دنبال می‌کنند.

این نکات می‌توانند به شما کمک کنند که کنترل بیشتری روی زندگی‌تان به دست آورید و احساس بهتری داشته باشید.

چگونه آماده ملاقات با پزشک خود شوم؟

اگر احساسات شما به شدت تحت تاثیر چیزی قرار گرفته که نمی‌دانید چطور باید با آن مسئله برخورد کنید و یا اینکه دیگر نمی‌توانید از زندگی روزمره‌‌تان لذت ببرید، شما می‌توانید با پزشکتان صحبت کنید.

قبل از اینکه پزشک‌تان را ملاقات کنید، قدری به خود فرصت دهید تا درباره اینکه  چگونه اضطراب زندگی‌تان را تحت تاثیر قرار داده فکر کنید.

از خودتان این 5 سوال را بپرسید و پاسخ را زیر آن بنویسید.

یک دفترچه روزانه برای خود درست کنید

1- یک دفترچه روزانه برای خود درست کنید و حداقل به مدت یک هفته قبل از قرار ملاقات‌تان با پزشک، هر روز در مورد هرگونه تغییر در خلق‌و‌خوی‌تان و اینکه چگونه می‌خوابید در آن بنویسید.

2- این اضطراب چگونه روی شما از نظر احساسی تاثیر می‌گذارد (احساس ناراحتی، افسردگی، دلواپسی)؟ 

3- اضطراب شما چگونه از نظر جسمی بر شما تاثیر می‌گذارد (خستگی، دشواری در فعالیت هنگام کار کردن، در فعالیت‌‌های روزانه)؟

4- اضطراب شما چگونه روی مقدار لذت شما از زندگی تاثیر می‌گذارد (انجام فعالیت‌‌های اجتماعی)

5- طی هفته گذشته، چه چیزی عامل اصلی اضطراب من بوده است (خانواده، کارهای عادی روزمره یا کارهای سخت و خسته کننده، احساسات، ترس و غیره)؟

این دفترچه را هنگام ملاقات با پزشک‌تان به همراه داشته باشید. با پزشک‌تان در مورد پاسخ‌‌های‌تان صحبت کنید. اجازه دهید که ایشان در مورد اینکه چگونه احساس می‌کنید بداند. فقط پزشک شما می‌تواند در مورد برخی از علت‌‌های اضطراب شما کمک کند.

من چه انتظاری بعد از ملاقات پزشک می‌‌توانم داشته باشم؟

پزشک شما پیرامون مسائل مختلف که ممکن است به شما کمک کند صحبت خواهد کرد.

در کجا می‌‌توانم اطلاعات بیشتری کسب کنم؟

مرکز جامع سرطان 

پایگاهاطلاع رسانی بنیاد امور بیماری‌‌های خاص

مرکز تحقیقات خون، سرطان و ژنتیک