زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر رضا ملك‌زاده؛ فوق تخصص گوارش و كبد

سرطان مری پس از سرطان معده دومین و سومین سرطان شایع به ترتیب در مردان و زنان ایرانی است. تخمین زده می‌شود كه هر سال نزدیك به 5800 نفر ایرانی در اثر سرطان مری فوت می‌كنند. در ایران هنوز سرطان نوع SCC بیش از 90 درصد سرطان‌های مری را تشكیل می‌دهد ولی سرطان‌ انتهای مری نوع آدنوكارسینوما به تدریج در حال افزایش است.

میزان بروز (ASR) سرطان مری در منطقه شمال شرق استان گلستان ایران در 35 سال پیش 100 درصد هزار نفر در مردان و زنان گزارش گردیده ولیكن براساس مطالعات جدید میزان بروز (ASR) سرطان مری نوع SCC طی 35 سال گذشته به كمتر از نصف كاهش یافته است این كاهش پس از بهبود چشمگیر در وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی منطقه رخ داده است.

میزان بروز (ASR) سرطان مری نوع SCC در منطقه جنوب كشور و استان كرمان 3 در مردان و 2 در زنان بود، كه كمتر از یك دهم میزان بروز استان گلستان است. علل بروز بالای سرطان مری در شمال شرق ایران در مطالعات متعدد در سه دهه گذشته و به خصوص طی ده سال اخیر مورد بررسی دقیق قرار گرفته است.

مهم‌ترین عوامل موثر در ایجاد این سرطان عدم مصرف كافی میوه‌جات و سبزیجات، مصرف چای داغ ،مصرف تریاك و مشتقات آن همراه با دخانیات، عفونت هلیكوباكترپیلوری در معده، مصرف آشامیدنی غیربهداشتی و فقر و تنگدستی برآورد شده است. همچنین وجود نوعی استعداد ژنتیك در بین جمعیت ساكن در شمال شرق ایران به عنوان یكی از علل شیوع بالا مطرح می‌باشد.

مهم‌ترین مواد سرطان‌زا نیز عبارتند از هیدروكربورهای آروماتیك حلقوی (PAH) و تركیبات نیتروزآمین كه به روش‌های گوناگون به مری می‌رسند. برای طراحی برنامه پیشگیری اولیه و ثانویه این بیماری مطالعات و پژوهش‌های متعدد و وسیعی هم اكنون در منطقه شمال شرق ایران با تشكیل یك كوهورت پنجاه هزار نفری با پیگیری ده ساله در دست انجام است.

پیش‌بینی می‌شود براساس شواهد علمی و متقن حاصل از این مطالعه آینده‌نگر بتوان برنامه‌های پیشگیری موثر و قابل انجام در این منطقه را طراحی نمود.سرطان مری (Esophageal Cancer ) دو گروه اولیه سلولی شامل سرطان سلول سنگفرشی (SCC) و آدنوكارسینوما (Adenocarcinoma ) دارد كه هر دو از جمله كشنده‌ترین سرطان‌ها با بقای عمر پنج ساله كمتر از 10درصد محسوب می‌شوند.

اپیدمیولوژی

تخمین زده شده كه از 35000 مورد مرگ سالیانه ناشی از سرطان كه در ایران اتفاق می‌افتد حدود 5800 مورد مرگ ناشی از سرطان مری باشد. میزان بروز سرطان مری در نقاط مختلف جهان و در استان‌های ایران بسیار متفاوت است. در جدول شماره (1) میزان بروز تطبیق داده شده سنی (ASR) سرطان مری را در سطح جهان و در جدول شماره (2) در استان‌های مختلف ایران نشان داده شده است.

تا حدود سی سال پیش سرطان مری نوع سنگفرشی (SCC) در سطح جهان از جمله كشورهای غربی شایع‌ترین نوع و نزدیك به 90درصد سرطان‌های مری را تشكیل می‌داد. طی بیست سال گذشته به تدریج میزان شیوع سرطان مری نوع SCC در آمریكای شمالی و اروپای غربی كاهش یافته به نحوی كه امروزه فقط 40 درصد سرطان‌های مری را تشكیل می‌دهد.

همزمان با این كاهش در میزان شیوع سرطان نوع SCC سرطان نوع آدنوكارسینوما (ADC) انتهای مری رو به افزایش می‌باشد به نحوی كه هم اكنون 60 درصد از سرطان‌های مری در آمریكای شمالی و اروپای غربی را تشكیل می‌دهد.در كشورهای جهان سوم از جمله چین و ایران هنوز هم سرطان مری نوع SCC شایع‌ترین نوع سرطان مری است و نزدیك به 90 درصد سرطان‌های مری را تشكیل می‌دهد...

برای خواندن بخش دوم- سرطان مری در ایران- اینجا کلیک کنید.