دکتر ریحانه برکتین؛ متخصص کودکان
علائم و نشانه های بیماری
بیماری MSدر كودكان و بزرگسالان خود را به گونه‌ای متفاوت آشكار می‌سازد.شایعترین علامت ضعف یکطرفه و اختلال در تعادل است.سردرد یکی ازعلایم مهم اولیه است که اغلب شدید و طول کشنده بوده و در تمام نقاط سر احساس میشود. ضعف و کاهش حس در اندام تحتانی شایعتر بوده و همچنین در قسمت های انتهایی دستها و پاها و حتی صورت هم دیده میشود.
سرگیجه ،اختلال در تکلم ، اشکالات در عملکرد مثانه علائم نسبتا ناشایع هستند.اشکالات بینایی شامل دوبینی، تاری دید، از دست دادن ناگهانی بینایی و التهاب عصب بینایی از علایم اولیه شایع هستند. به هر حال، فلج و ناتوانی عمده در سنین اولیه در افرادی كه دچار MS می‌شوند، در كودكی و یا جوانی رخ می‌دهد. بطور خلاصه علائم بیماری MS در كودكان مشابه علائم در بزرگسالان است و شامل موارد زیر می‌باشد: مشكلات مثانه یا كنترل روده،ضعف،مشكلات راه رفتن،تغییرات بینایی، اسپاسم عضلانی،تغییرات حسی، سوزش، كرختی و لرزش
عوامل موثر در بیماری MS
علت اصلی آن ناشناخته است ،موارد ذکر شده همگی بعنوان فرضیه مطرح است، عواملی كلیدی زیادی وجود دارند كه بنظر می‌رسد با پیشرفت بیماری MS در ارتباط باشند، این عوامل عبارتند از:
1- ژنتیك: گرایشات ارثی كه در خانواده وجود دارند می‌توانند بعنوان یكی از عوامل خطر ابتلا به بیماری MS باشند. مطالعات نشان داده است كه در خانواده‌های دارای دوقلوهای یكسان. تقریباً 25 درصد از افرادی كه دوقلوهای یكسان با بیماری MS داشته‌اند. نهایتاً خودشان نیز دچار این بیماری شده‌اند.
شیوع MS در میان انسان‌ها یك درصد هزار است در حالی‌كه شیوع این بیماری در میان انسان‌‌هایی كه در اقوام درجه یك آنها از والدین، فرزندان، خواهر و برادر سابقه MS وجود دارد، 5تا3 درصد است. اگرچه نمی‌توان خانواده‌ای را كه در آن متولد می‌شویم را تغییر دهیم ولی متخصصان امید دارند كه با آموزش به افرادی كه در خانواده‌شان تاریخچه MS وجود دارد، بتوانند خطر ابتلا به این بیماری را كاهش دهند.
2- ویروس‌ها: ویروس(EBV)، نوعی ویروسی است كه به MS مربوط میشود ولی قطعاً به‌عنوان یكی از دلایل MS نیست. EBA یك ویروس بسیار رایج است. مركز كنترل و پیشگیری بیماریها درآمریكا گزارش داده است كه 95درصد از مردمی كه در آمریكا بین 35 تا 40 سال سن دارند، این ویروس را قبلا در زندگی‌شان داشته اند.
در كودكان این ویروس به‌صورت یك سرماخوردگی وجود دارد، غیر ممكن است كه كاملاً از در معرض قرار گرفتن یك همچین ویروس شایعی جلوگیری كرد. مگر اینكه كاملا از جامعه دوری گزید. به هر حال جلوگیری از تماس با افرادی كه بیمار هستند و شستشوی مداوم دستها در طول فصل تب و سرماخوردگی و بعد از سفر با هواپیما و دیگر وسایل حمل و نقل عمومی از روش‌هایی است كه از ابتلا به این ویروس جلوگیری می‌كند. اگرچه جلوگیری از عفونت‌های ویروس ممكن است شما را در مقابل MS محافظت كند و یا نكند، سالم ماندن مطمئناً كیفیت زندگی شما را بهبود می‌بخشد.
3- جغرافیا: MS در آمریكای شمالی، بخش‌های جنوبی استرالیا و شمال اروپا شیوع بیشتری دارد. در واقع هرچه از خط استوا دورتر شویم، خطر ابتلا به این بیماری بیشتر میشود. این بدان معنی نیست كه باید به مناطقی با آب و هوای گرمتر مهاجرت كرد. ارتباط بین ویتامین D كه به ویتامین نور خورشید معروف است و MS می‌تواند توضیحی باشد.
برای اینكه مناطق نزدیك‌تر به استوا میزان كمتری از ابتلا به MS را دارند. تحقیقات نشان داده است كه ویتامینD كه بدن انسان در پاسخ به نور خورشید تولید می‌كند می‌تواند نقش مهمی در محافظت انسان در برابر بیماری MS داشته باشد. هنوز مشخص نشده است كه آیا استفاده از مكمل‌های ویتامین D فایده یكسانی با قرار گرفتن در معرض نور خورشید داشته باشند.
در هر صورت ویتامین D به ارتقای عملكرد سیستم ایمنی بدن كمك می‌كند و ممكن است در جذب كلسیم به بدن نیز مؤثر باشد. بزرگ‌ترین عامل مرتبط با رژیم غذایی در جلوگیری از MSویتامین D می‌باشد. مطالعات بسیاری وجود داردكه ثابت می‌كند مقادیر بالای ویتامین D كه در شیر و دیگر تولیدات غلات وجود دارد با خطر ابتلای كمتری به بیماری MS مرتبط است.
تشخیص
جهت تشخیص بیماری هیچ تست صددرصدی وجود ندارد، مگر اینکه از مغز نمونه برداری صورت گیرد که عملا امکان پذیر نیست.ام-آر-آی در حال حاضر بهترین و مهمترین روش تشخیصی است که حتی پلاکهای بسیار کوچک نیز قابل تشخیص خواهند بود.
درمان بیماری درکودکان
اگرچه که درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما درمان‌های زیادی وجود دارد كه می‌تواند علائم را در کودکان و همچنین بزرگسالان بهبود بخشیده و از تکرار حملات و یا شدت آنها بکاهد. درمان این بیماری در کودکان مشابه بالغین، حمایتی است و بخصوص درمان اشکال عملکرد مثانه ضروری است، در این راستا داروهای متعددی مورد بررسی قرار گرفته اند که منفعت و عوارض آنها مورد بحث است، روش های دیگر نظیر تزریق ایمونوگلوبولین وریدی نیز استفاده میشود، در هر حال انتخاب نوع و روش درمان برعهده پزشک معالج است. پیش آگهی بیماری در کودکان مشابه بالغین است پیشرفت بیماری معمولا آهسته صورت گرفته و در بسیاری از موارد دوره های طولانی بهبود بیماری دیده شده است.
