تحریریه پزشك امروز
آرزوی بشر طی قرن‌ها برای درمان بیماری‌ها سبب شد تا به تدریج پایه دانش نوینی به نام طب انتقال خون در علوم پزشكی گذاشته شود و با توجه به اینكه تا امروز هیچ ماده‌ای نتوانسته جایگزین خون شود، اهمیت این ماده حیاتی در مصارف درمانی و جراحی‌ها مشخص و باعث شد تا جوامع پزشكی به اهدای خون اهمیت ویژه‌ای دهند.
در شرایط كنونی عواملی نظیر افزایش جمعیت، لزوم توسعه شهرها، صنعتی شدن كشور و در نتیجه افزایش حوادث، گسترش خدمات بهداشتی درمانی در سراسر كشور، لزوم ایجاد و تجهیز مراكز بهداشتی، امكان انجام عمل‌های جراحی تخصصی در داخل كشور موجب شده تا مصرف خون و فرآورده‌های آن به نحو چشمگیری افزایش یابد.
با خلقت بشر، بیماری‌ها هم همراه او و طبعا نیازمند درمان بودند و گاهی اوقات تنها درمان بیماری‌ها تزریق خون یا فرآورده‌های آن بود.
تاریخچه انتقال خون در ایران و جهان
- در جهان
سال 1616 میلادی: كشف جریان خون توسط ویلیام‌هاروی
سال 1656 میلادی: اولین تزریق خون با كمك یك پر مرغ متصل به مثانه تو خالی یك حیوان بوسیله كریستوفر ورن
سال 1667 میلادی: اولین انتقال خون از حیوان (گوسفند) به انسان توسط ژان دنیس پزشك فرانسوی دربار لوئی چهاردهم
سال 1678 میلادی: ممنوع اعلام شدن انتقال خون به دنبال بروز عوارض ناشی از تزریق خون ناسازگار توسط پارلمان رانسه و انجمن پادشاهی پزشكی لندن و پاپ
سال 1900 میلادی: شناخت گروه‌های خونی A، B، O توسط كارل لنداشتاینر اتریشی
سال 1902 میلادی: چهارمین گروه خونی (AB) توسط دكاسترو و همكارانش شناخته شد.
سال 1907 میلادی: برای كاهش عوارض انتقال خون انجام آزمایش كراسمچ توسط هكتون پیشنهاد گردید.
سال 1912 میلادی: راجرر لی كشف كرد از تمامی گروه‌های خونی می‌توان به گروه خونی AB)) خون اهدا نمود.
سال 1926 میلادی: اولین سرویس انتقال خون در انستیتو صلیب سرخ بریتانیا شروع به كار كرد.
سال 1930 میلادی: كارل لند اشتاینر اتریشی كاشف گروه‌های «ABO» جایزه نوبل را در طب به خود اختصاص داد.
سال 1932 میلادی: اولین تجهیزات بانك خون در بیمارستان لنینگراد روسیه بنا شد.
- در ایران
سال 1324 هجری شمسی: انجام انتقال خون‌های پراكنده در بیمارستان‌های مختلف تهران
سال 1353 هجری شمسی: تاسیس سازمان انتقال خون ایران و از بین رفتن سیستم خون فروشی
سال 1376 هجری شمسی: حذف سیستم جایگزین
سال 1380 هجری شمسی: به اوج رسیدن فعالیت‌های سازمان انتقال خون با 1400000 واحد خون در طی سال
اهدای خون سالم اهدای زندگی
با تمام پیشرفت‌های علمی بشر در درمان بیماری‌ها، هنوز هیچ ماده ای جایگزین (( خون )) نشده است. در كشور ما نیز زندگی بیش از 20000 بیمار تالاسمی و هزاران بیمار دردمند دیگر ( بیماران جراحی، نوزادان مبتلا به زردی، مصدومان تصادفات، آسیب دیدگان حوادث غیرمترقبه سوختگی‌ها، بیماران دیالیزی، بدخیمی‌ها، همو فیلی و...) به ایثار انسان‌های آگاه و دلسوزی كه اهداكننده مستمر خون سالم می‌باشند، وابسته است. هدف سازمان عام المنفعه انتقال خون، تامین خون سالم و كافی با رعایت استانداردهای جهانی برای این عزیزان است.
خون چیست
خون بافت زنده‌ای است كه نجات بخش جان‌هاست و میانگین حجم آن در هر فرد بالغ 5/4 الی 5/5 لیتر می‌باشد. خون از دو قسمت سلولی و پلاسمایی تشكیل شده است.
الف) عناصر سلولی 45 درصد حجم خون را تشكیل می‌دهند وشامل :
- گلبول‌های قرمز با طول عمر 120 روز كه مسؤول اكسیژن رسانی به سلول‌های بدن می‌باشند. - گلبول‌های سفید با
طول عمر 3 الی 9 روز كه مسؤول دفاع از بدن در برابر عوامل خارجی می‌باشد.
- پلاكت‌ها با طول عمر 7 الی 10 روز كه در بند آمدن خونریزی دخالت دارد.
ب) پلاسما 55 درصد حجم خون را تشكیل می‌دهد و دارای پروتئین‌هایی نظیر آنتی بادی‌ها، فاكتورهای انعقادی خون و مواد غذایی نظیر قند، چربی، املاح مختلف و هورمون‌ها می‌باشد...
برای خواندن بخش دوم- اهدای خون، عمل نیكوكاران- اینجا کلیک کنید.
