وقتی كه فردی دچار حمله آسم میشود، عضلات اطراف مجاری تنفسیاش منقبض میشوند، دیوارههای آن متورم میشود و داخل آنها مواد مخاطی به وجود میآید و تمام این موارد باعث میشوند هوا به سختی برای تنفس وارد ریهها گردد.
این نوع حملهها میتوانند در اثر موی حیوانات، سرماخوردگیها و عفونتها، گرد و غبار، ذرات و گردهها، دود سیگار و حتی وضعیت آب و هوا و آلودگیهای آن ایجاد شوند. دانشمندان پیش از این بر این باور بودند كه آسم در اثر عوامل محیطی ایجاد میشود، اما هم اكنون مطمئن هستند كه ژنتیك باز هم نقش مهمی را در ابتلا به حساسیت آسمی ایفا میكند.
چندی پیش تحقیقات گستردهای روی 344 خانواده انجام شد. در خانوادههایی كه زمینه قبلی ابتلا به آسم وجود نداشت، فقط 6 درصد از كودكان به آن دچار شدند و در خانوادههایی كه یكی از والدین آسم داشت، 20 درصد كودكان به این وضعیت مبتلا بودند و در خانوادههایی كه هر دو والدین آسم داشتند، 60 درصد كودكان دچار آن بودند، این موارد نشان میدهد كه ارتباط نزدیكی بین آسم و ژنتیك وجود دارد.
در حال حاضر 40 تا 50 میلیون نفر در آمریكا به حساسیت دچار هستند. اطلاعات دانشمندان در مورد ژنها محدود است، اما آنچه مسلم است، ارتباط نزدیكی بین ژنها و حساسیتها وجود دارد.
سیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی بدن به طور طبیعی در برابر عوامل مهاجم مقاومت میكند؛ مثلا در برابر باكتریها و ویروسها از بدن دفاع میكند، وقتی كه بدن برای اولین بار در معرض عامل حساسیتزا قرار میگیرد، سیستم دفاعی شروع به پاسخدهی كرده و ابتدا مقدار زیادی آنتیبادی تولید میكند.
آنتیبادی نوعی پروتئین به نام ایمونو گلوبین (IgE) است كه با بیماری میجنگد. مولكولهای IgE به هم وصل میشوند تا سلولهای بزرگتری را به وجود آورند. وقتی كه یك ماده حساسیتزا با IgE روبهرو میشود، به آنتیبادی میچسبد؛ مثل كلیدی كه درست در یك قفل جا میافتد.
دانشمندان مشغول بررسی و تحقیقات گستردهتر در زمینه ژنتیك هستند تا بتوانند به طرز موثرتری در صدد درمان حساسیت برآیند. براساس پژوهشهای دانشمندان، ژنهای سیتوكین از شاخه كروموزوم 5، كروموزم 11،
كروموزوم 16 و كروموزوم 12 به ایجاد حساسیت و آسم منجر میشوند.
نتیجه به دست آمده از بسیاری تحقیقات به طور قطع این مسئله را مشخص میكند كه حساسیت در میان دوقلوهای تك تخمكی با رشتههای DNA مشابه بسیار بیشتر از دوقلوهای دو تخمكی كه فقط یك رشته DNA را به طور مشترك دارند، دیده میشود.
بسیاری از دانشمندان این نتجیه را صد در صد قطعی میدانند، اما برخی نیز میگویند برای نتیجهگیریهای دقیقتر باید بررسی بیشتری صورت گیرد. به هر حال برخی افراد در اثر عوامل ژنتیكی به حساسیت و آسم دچار میشوند و برخی دیگر نیز در اثر بیماریها، عوامل محیطی و ... مبتلا میگردند.
كودكانی كه از والدین مبتلا به حساسیت متولد میشوند، به احتمال زیاد دچار حساسیت میشوند، ولی حساسیت كودكان ممكن است متفاوت از حساسیت والدینشان باشد. برخی از واكنشهای حساسیتی فقط در یك قسمت از بدن اتفاق میافتند ولی خطرناكترین نوع واكنش حساسیتی، آنافیلاكسی، (anaphylaxis) است كه تمام بدن را تحت تاثیر قرار میدهد.
افراد یك خانواده به طور ژنتیكی با احتمال بیشتری به حساسیت مبتلا میشوند؛ اما با علائم و نشانههای مختلف. نشانه دوقلوهای یك خانواده یا هر دو به یك نوع حساسیت با علائم مشابه دچار میشوند و یا به حساسیتهای متفاوت.
براساس پژوهشهایی كه دانشمندان دانشگاه اُرگان انجام دادند، ژنتیك نقش مهمی در مورد حساسیتهای غذایی و درماتیتیس ایفا میكند و در واقع این گونه از حساسیتها، حساسیتهای ژنتیكی نام دارند. این دانشمندان به این نتیجه رسیدند كه منبع اصلی اگزما و حساسیت غذایی در واقع یك چیز است. تحقیقات پیرامون حساسیت ژنتیكی همچنان ادامه دارد تا به این رابطه پیچیده بیشتر پی برده شود.
برای خواندن بخش اول - آیا آلرژی زمینه ژنتیکی دارد؟ - اینجا کلیک کنید.