زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحريريه دنيای سلامت

آیا ژنتیك در بروز حساسیت نقشی دارد؟ و اگر دارد این نقش چقدر حائز اهمیت است؟

منبع اصلی علائم حساسیتی است؛ از خارش پوست گرفته تا آبریزش بینی و مشكلات تنفسی. سال‌های سال دانشمندان روی دلایل اصلی این نوع حساسیت‌ها تحقیق كرده‌اند.

برخی می‌گویند كه عوامل محیطی باعث آنها می‌شوند و برخی دیگر ادعا می‌كنند كه خوردن برخی غذاهای خاص منجر به بروز حساسیت می‌شود. در این میان عده‌ای نیز بر این باورند كه حساسیت زمینه ژنتیكی دارد. در مورد تئوری آخر دانشمندان پژوهش‌های گسترده‌ای به انجام رسانده‌اند. 

ژنتیك و حساسیت 

دانشمندان تعداد زیادی از دوقلوها را مورد آزمایش قرار داده‌اند تا به نقش ژنتیك در بروز حساسیت پی ببرند. كیفیت تخم لقاح شده در دوقلوها، رابطه ژنتیكی آنها را سبب می‌شود. به طور كلی دوقلوها دو گونه هستند: یا دو تخمكی‌اند یا تك تخمكی.

دوقلوهای تك تخمكی را دوقلوهای «همانند یا بسیار مشابه» می‌نامند؛ چرا كه رشته‌های DNA یكسانی دارند. آنها جنسیت یكسان دارند و ویژگی‌های ظاهری‌شان بسیار شبیه هم است. در واقع دوقلوهای تك تخمكی از لقاح یك تخمك بارور شده توسط یك اسپرم به وجود آمده‌اند.

دوقلوهای دو تخمكی فقط نیمی از DNA مشابه هم هستند؛ یعنی فقط یك رشته از DNA آنها با هم یكسان است. آنها از دو تخمك كه به طور مجزا بارور شده‌اند با دو اسپرم جداگانه به وجود آمده‌اند. ممكن است هم جنس یا غیر هم جنس باشند؛ ولی مثل فرزندانی هستند كه از یك پدر و مادر در دو زمان متفاوت متولد شده‌اند.

دانشمندان برای آنكه به نتایج قابل قبولی در زمینه تاثیر ژنتیك در حساسیت برسند، دوقلوهای دو تخمكی و تك تخمكی را در پژوهش‌های خود مورد استفاده قرار دادند. سوالی كه مطرح می‌شود این است كه آیا دو قلوهای تك تخمكی نسبت به یك چیز مشترك حساسیت دارند یا به عبارتی حساسیت‌های یكسان دارند؟ چرا كه دوقلوهای تك تخمكی DNA مشابهی دارند. 

واكنش‌های آلرژیكی

تمام انواع غذاهای حساسیت‌زا روی 8 درصد از كودكان و 2 درصد از بزرگسالان تاثیر می‌گذارند. واكنش‌های حساسیتی وقتی رخ می‌دهد كه سیستم دفاعی فرد بیش از حد معمول به یك چیز واكنش نشان دهد. در حال حاضر حساسیت روی كودكان و بزرگسالان بسیاری اثر گذاشته است و به جرات می‌توان گفت كه طی سال‌های اخیر شدت حساسیت‌ها در میان مردم بسیار بیشتر نیز شده است.

پیش از این حساسیت‌ها را فقط به مواد غذایی حساسیت‌زا ربط می‌دادند؛ ولی حالا دانشمندان می‌دانند كه یك ژن خاص باعث بروز آن می‌شود. پژوهش‌های گسترده‌ای روی 58 جفت دوقلو انجام شد. از این 58 جفت، 44 جفت دوقلوهای دو تخمكی و 14 جفت دوقلوهای تك تخمكی بودند.

در هر مورد از دوقلوها واكنش‌های آلرژیكی مورد بررسی قرار گرفت؛ علائمی مثل خارش گلو و پوست، سرفه‌های پی در پی، عطسه، استفراغ و اسهال. 65 درصد از دوقلوهای دو تخمكی به طور مشترك دچار این علائم بودند؛ در حالی كه در مورد دوقلوهای تك تخمكی، فقط 7 درصد علائم مشابهی داشتند.

نكته جالب دیگر، تفاوت علائم حساسیت در میان دوقلوها بود؛ مثلا یكی از دوقلوها دچار خارش پوستی بود و جفت دیگر آسم و یا نوع دیگری از حساسیت را داشت. براساس پژوهش‌ها حساسیت در 82-87 درصد موارد به صورت ژنتیكی منتقل می‌شود. حساسیت‌های غذایی تنها نوع حساسیت‌هایی كه مردم از آن رنج می‌برند، نیستند. آسم، نوعی حساسیت بسیار شدید است كه مشكلاتی را در مجاری تنفسی و ریه فرد ایجاد می‌كند...

برای خواندن بخش دوم - آیا آلرژی زمینه ژنتیکی دارد؟ - اینجا کلیک کنید.