كیوان علویزاده كارشناس ارشد روانشناسی
مقدمه
در این مقاله كوشش شده است پس از ارائه مطالبی درباره اهمیت و فایده درد جسمی، روشهای كاهش دهنده درد از دیدگاه روانشناختی، رفتاری معرفی شوند. در طول مطالعه مطالب و حتی پس از آن، به یاد داشته باشید كه تحمل بیمورد و خوشبینی غیرواقعی در جهت تاخیر یا عدم مراجعه به پزشك میتواند از عواملی باشد كه سلامت شما را به خطر میاندازد.
اهمیت و فایده درد:
متداولترین دلیل این كه چرا مردم جویای مراقبت پزشكی هستند، درد میباشد. درد، نشانه عمدهای است كه بیش از 80 درصد همه افرادی كه به پزشك مراجعه میكنند آن را گزارش دادهاند. اگرچه ما میكوشیم از درد اجتناب كنیم، با این حال درد برای زنده ماندن، ضروری است. درد، ما را نسبت به شرایط خطرناك یا زیانبخش آگاه میكند و ما را وا میدارد تا برای بازگشت سلامتی خود اقدام كنیم.
به عبارت دیگر احساس ناخوشایند درد باعث میشود فرد، مشكل یا بیماری را مورد بررسی قرار داده، به آن توجه كند و در جهت رفع آن برآید. احساس درد همچنین این «تجربه ناخوشایند» را وارد حافظه میكند و باعث حفاظت ما در آینده میشود.
مثال موردی زیر، اهمیت تجربه درد را به عنوان عاملی هشداردهنده در برابر آسیبها و خطرات ممكن مشخصتر میسازد:
دكتر پل براند (جراح و متخصص بیماری جذام) در كتاب خود به نام «درد موهبتی كه هیچكس در طلب آن نیست»، هدف و ارزش درد را بیان میكند. او دریافت كه آسیب جذام و از شكل افتادن اعضای بدن، فقط به علت فساد گوشت و ماهیچهها نیست، بلكه بیشتر به این علت است كه بیماری، احساس درد را در عضو از بین میبرد و بدون محافظت این احساس مهم در بدن، بیماران جذامی فاقد سیستم هشداردهنده آسیب بافتها هستند.
نابراین این پزشك، بیمارانی را مورد مشاهده قرار داد كه روی پوست از بین رفته خود راه میرفتند یا میدویدند و این باعث فساد مداوم بافتها میشد. به عقیده براند، ما حتی باید از درد سپاسگزار باشیم (البته از تجربه درد خشنود نیستیم، بلكه از سیستم درك درد سپاسگزاریم).
بنابراین درد نه تنها به ما هشدار میدهد و از ما مراقبت میكند، بلكه اعضای بدن ما را با هم متحد میكند. بدون احساس درد در دست و پایمان، به نظر میرسد آن بخشها دیگر عضو بدن ما نیستند. از طرفی، تجربه كلی تحمل درد را نیز میتوان به عنوان نیروی مشتركی كه ما را به دیگران پیوند میزند، در نظر گرفت. «شاید این مفهوم نهایی ورای درد و رنج باشد». در حقیقت، درد و رنج اساسیترین عنصری است كه ما در آن با دیگران سهیم هستیم، عاملی كه ما را با تمام انسانها و حتی با تمام موجودات زنده پیوند میدهد.