زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه پزشك امروز

بلوغ زودرس
تغییرات بلوغی قبل از 8 سالگی (و منارك قبل از 10 سالگی) را به عنوان بلوغ زودرس در نظر گرفته میشود جدیدترین مطالعات نشان داده شده كه تعداد زیادی از دختران طبیعی قبل از 8 سالگی تكامل بلوغ را شروع میكنند. مطمئنا بروز تلارك (رشد پستان) و آدرناك (رشد موهای عانه) قبل از 6 سالگی باید بررسی شود افزایش رشد اغلب اولین تغییر در بلوغ زودرس است و معمولا به دنبال آن تكامل پستان و رشد موهای عانه رخ میدهد. گاهی اوقات آدرناك، تلارك و رشد خطی به طور همزمان ظاهر میشوند با وجود این منارك ممكن است اولین نشانه بلوغ زودرس باشد. پس از بررسی عامل بلوغ زودرس باید درمان آن براساس اهداف موارد زیر انجام پذیرد.
1- تشخیص و درمان بیماری داخل جمجمه‌ای 2- متوقف كردن بلوغ تا سن طبیعی بلوغ 3- تضعیف و كاهش صفات جنسی مستقر شده زودرس 4- به حداكثر رساندن قد نهایی بلوغ 5- جلوگیری از سوءاستفاده جنسی 6- كاهش مشكلات روحی و در صورت نیاز جلوگیری از حاملگی.
بلوغ دیررس 
بیمارانی كه تا 17 سالگی فاقد نشانه‌های بلوغ هستند به احتمال زیاد مشكل خاصی وجود دارد كودكان مبتلا به بلوغ دیررس كوتاه قد هستند و سن استخوانی آنها با تاخیر مواجه میشود.
درمان بلوغ دیررس

 اولویت درمان و برطرف كردن یا اصلاح اتیولوژی اولیه است. این زمینه درمان هیپوتیروئیدی، درمان كمبود هورمون رشد به تنهایی در بلوغ دیررس فیزیولوژیك جهت به حداقل رساندن فشارهای روانی درمان هورمونی زودهنگام و ایجاد قاعدگی ماهانه تجربه‌ای برای نوجوانان است.
مرحله‌بندی تكامل جنسی بلوغ در مردان
مرحله‌بندی تكاملی براساس اندازه دستگاه تناسلی و تكامل موهای عانه صورت میگیرد.
مرحله اول مرحله قبل از بلوغ است. آغاز مرحله دوم رشد دستگاه تناسلی، زمانی است كه برای اولین بار بیضه‌ها شروع به بزرگ شدن میكنند. و اندازه دستگاه تناسلی نیز افزایش مییابد. موهای پیگمانه و مجعد عانه برای اولین بار در اطراف قاعده آلت تناسلی مشاهده میشود. در مرحله سوم دستگاه تناسلی هم از نظر طول و هم قطر رشد بیشتری مییابد اسكروتوم رشد بیشتری مییابد مرحله چهارم شامل رشد بیشتر دستگاه تناسلی است گسترش موهای عانه بر روی دستگاه تناسلی ادامه دارد در این مرحله غده پروستات در معاینه ركتال قابل لمس است در مرحله پنجم دستگاه تناسلی از نظر اندازه در محدوده بزرگسالان قرار میگیرد. در كنار تغییرات دستگاه تناسلی، تغییرات دیگری نیز مشاهده میشود كه میتوان به افزایش توده عضلانی، بم شدن  صدا، روییدن موهای ضخیم در صورت و تغییرات روانشناسی را ذكر نمود.
مشكلات رشد در نوجوان طبیعی
بدترین مسئله در مورد رشد نوجوانان این است كه این رشد باعث «ایجاد تفاوت» در فرد میشود نوجوانان احساس تفاوت با دیگران را دوست ندارند بنابراین رشد بیش از حد یا ناكافی مسئله‌ای نیست كه بتوان به آسانی از كنار آن گذشت. اقدام آزمایشگاهی پایه و اساسی، رادیوگرافی از مچ دست برای تعیین سن استخوانی است.
كوتاهی قد 
با شرح حال كامل و معاینه میتوان اختلالات معمول همراه با كوتاهی قد از قبیل سوء تغذیه، بیماری مزمن مجاری ادرار، هیپوتیروئیدی، بیماری روانی، كم كاری هیپوفیز و دیسژنزی گنادی (تكامل ناقص غدد جنسی) را رد كرد. شرح حال و معاینه طبیعی در فردی كه سن استخوانی وی فقط یك سال كمتر از سن تقویمی اوست الگوی سرشتی را كه نیازی به درمان ندارد مطرح میكند بیمار را باید تحت نظر قرار داد اگر در سابقه خانوادگی عقب ماندگی رشد با الگوی مشابه باشد اما در نهایت فرد مبتلا به رشد طبیعی رسیده باشد باید به بیمار اطمینان خاطر داده شود در صورت تداوم نارسایی رشد و فقدان بیماری خاص میتوان از درمان هورمونی استفاده كرد درمان با هورمون رشد اثر یكسانی در همه افراد ندارد با حدود 2 سال درمان میتوان افزایش 6-5 سانتیمتر انتظار داشت پسران و دختران نوجوان برای افزایش كارآیی ورزش حتی زیبایی اندام از استروئیدهای آندروژنی آنابولیك به صورت غیرقانونی استفاده میكند پاسخ به مصرف این داروها از افزایش قدرت و میل جنسی (در زنان ویریلیزاسیون و اختلال عملكرد قاعدگی) پیدایش صفات مردانه تا بیماری كبدی، ناتوانی جنسی و اولیگو اسپرمی (كاهش تعداد اسپرم) متغیر است.

اكثر متخصصان بر این باور هستند كه مصرف این داروها آثار روانی و رفتاری قابل توجه (پرخاشگری شدید) و وابستگی روانی ایجاد میكند خوشبختانه به ندرت دختر نوجوانی دیده میشود كه به علت كوتاهی قد مراجعه كند اكثرا پسران نوجوانی هستند كه به كاهش رشد حساس هستند و در آنها ممكن است استفاده از تستوسترون مورد داشته باشد و تجویز گردد.
بلندی قد

در پسران بلندی قد مشكل نادری است بسكتبال ورزشی است كه راه حل آسانی را برای بلندی قد فراهم كرده است. رادیوگرافی مچ دست برای تعیین سن استخوانی ضرورت دارد و میزان تكامل صفات ثانویه جنسی نیز حایز اهمیت است چون هر چه دختر بالغ‌تر باشد درمان تاثیر كمتری در قد نهایی وی دارد. 
درمان

از دوزهای بالای استروژن برای افزایش سرعت بلوغ استخوان و كوتاه كردن قد نهایی در دخترانی كه به درستی انتخاب شده‌اند استفاده شده است. درمان باید قبل از منارك شروع شود. درمان باید در 9-8 سالگی (قبل از 12 سالگی) شروع شود و درمان باید تا بسته شدن اپیفیزها ادامه داده شود اگر درمان زودتر قطع شود باعث رشد اضافی میشود در مورد مشكلات ناشی از درمان از قبیل منوراژی(افزایش خون قاعدگی)، علائم مربوط به پستان و احتباس آب توسط پزشك آگاهی داده میشود. تا زمان بسته شدن اپیفیزها ضرورت دارد هر 6 ماه رادیوگرافی مچ دست نیز انجام میشود.