احتمالا نام کبد چرب را زیاد شنیدهاید، اما چقدر در مورد این بیماری اطلاعات دارید؟ اصلا میدانید این بیماری معمولا علامت اولیه خاصی ندارد و تنها راه درمان آن اصلاح سبک زندگی، پیروی از یک رژیم غذایی سالم، ورزش و کاهش وزن است و بیتوجهی به آن میتواند بسیار خطرناک باشد؟
کبد چرب یکی از بیماریهای شایع ایران است که یکی از عوامل موثر بر این بیماری پرخوری و چاقی است؛ بخصوص در کسانی که چاقی شکمی دارند و اندازه کمربند شکمیشان بیشتر از حد طبیعی است. از دیگر عوامل موثر بر ایجاد این بیماری میتوان به بیماریهای متابولیک از جمله افزایش چربی خون، افزایش فشار خون و دیابت اشاره کرد.
مراحل کبد چرب
کبد چرب سه حالت بالینی مشخص دارد. در مرحله اول روی کبد فقط چربی جمع میشود. اگر بیمار به این مساله اهمیت ندهد بتدریج التهاب نیز به آن اضافه میشود و این التهاب میتواند کبد را فیبروز کند و باعث تجمع بافت کلاژن در کبد شود. اگر باز هم بیمار به این مرحله اهمیت ندهد و بیماری پیشرفت کند کبد بتدریج دچار سیروز میشود. در این حالت کبد خشک میشود و عملکردش را از دست میدهد. در نتیجه شکم آب میآورد، پاها ورم میکند و بیمار محتاج به پیوند کبد میشود. بنابراین توجه به این مراحل از اهمیت ویژهای برخوردار است.
خبری از علامت نیست
کبد چرب اغلب بدون علامت است و هیچ نوع درد یا زردی یا مشکلات دیگر ایجاد نمیکند مگر اینکه به مراحل پیشرفته رسیده باشد. بنابراین به طور کلی توصیه میشود تمام افرادی که چاق هستند و چاقی شکمی دارند یا دیابت دارند و تریگلیسیرید خونشان بالاست حتما یکبار سونوگرافی و تستهای کبدی انجام دهند تا ببینند کبد چرب دارند یا خیر. گاهی اوقات حتی لازم است برای بیمار بیوپسی کبد انجام شود؛ بخصوص اگر سن مریض بالا باشد، تستهای کبدیاش بشدت مختل باشند یا طحالش بزرگ و پلاکتش پایین باشد. این در حالی است که بیماران مبتلا به کبد چرب بیشتر به مشکلات قلبی و عروقی دچار میشوند و در معرض سکتههای قلبی و مغزی قرار دارند. در واقع کبد چرب مانند یک بمب است که هر آن ممکن است منفجر شود.
از تشخیص تا درمان
یکی از راههای تشخیص کبد چرب انجام سونوگرافی است، اما گاهی اوقات به علت چاق بودن بیش از حد بیمار، نمیتوان سونوگرافی انجام داد. برای چنین افرادی میتوان از روشهایی مانند سیتیاسکن و امآرای بهره گرفت. بیمارانی که به دنبال کبد چرب دچار سیروز میشوند نسبت به دیگر افراد بیشتر در خطر ابتلا به سرطان کبد قرار میگیرند. بنابراین باید هر چند وقت یکبار از این لحاظ نیز بررسی شوند؛ بخصوص اگر چاق هم باشند. البته از لحاظ درمانی هنوز داروی خاصی برای اصلاح کبد چرب معرفی نشده است. اصل درمان این بیماری بر انجام ورزش برنامهریزی شده و کاهش وزن است. همچنین باید از لحاظ تغذیه مصرف چربیهای حیوانی، کره، زرده تخممرغ، مواد قندی، شکر، شربت، شیرینی و... را محدود کرد.