پروانه حجت؛ كارشناس ارشد تغذیه
در یک نیمروز پرسوز زمستانی، دوستی به محفل كوچک مان آ‌مد; دوستی كه حضور پرمهرش «سرمای برف» را از دل هایمان زدود و «گرمای شعف» را به میهمانی قلب هایمان آ‌ورد، او چهره ای مهربان و آ‌شنا داشت، آ‌نقدر آ‌شنا كه با دیدنش، بی درنگ لطافت قصه های شیرین «زی زی گولو» در خاطراتمان جلوه گر شد و پشتكار پسركی سخت كوش با نام «كیوان كتابچی» كه وارث كتاب های پدرش در «كتابخانه هدهد» بود را به یادمان آ‌ورد...
امیرحسین، در هشتمین روز از آبان ۱۳۵۱، داستان زندگی خود را آ‌غاز كرد و چند سال بعد، وقتی كه ۶ سال بیشتر نداشت، تلخ ترین و شاید آ‌موزنده ترین فصل زندگی خود را تجربه كرد. واقعه تاٴسف بار مرگ پدر گرچه اشک غم بر مژگان او نشاند ولی نگرشی ژرف به مفهوم گذرای زندگی به او داد و حس استقلا ل و «مرد بودن» از همان خردسالی در وجودش جوانه زد; از این رو از همان دوران، دوستی عمیقی با «كتاب» و «آ‌موختن» را آ‌غاز كرد و حضور فعالش در كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان زمینه آ‌شنایی و فعالیت او را در دنیای زیبا و پرشور تئاتر فراهم كرد; سیر زندگی چون جویباری بود كه او را به این سو و آ‌ن سو می برد; خود زمانی تصور می كرد كه هنرمندی نقاش شود ولی رودخانه زندگی او را به سوی عالم بازیگری برد و این شد كه او در ۱۹ سالگی اولین تئاتر حرفه ای خود را با نام «پیروزی در شیكاگو» بازی كرد.
آ‌قای صدیق، به عقیده شما نقش تغذیه در حفظ سلا مت بدن چیست؟
بسیار با اهمیت است، چون دقیقا نتیجه آ‌ن را به وضوح می توانیم ببینیم، وقتی غذای نامناسب می خوریم نه تنها بر جسممان بلكه روی وضعیت روحی مان نیز اثر می گذارد.
چقدر مردم ما پایبند به اصول تغذیه ای هستند؟
به عقیده من عادات تغذیه ای حاكم بر خانواده ها خیلی مناسب نیست، تغذیه سنتی كم كم دارد فراموش می شود و از نظر فرهنگ غذایی وارد مرحله ای شده ایم كه متاسفانه نه سنتی محسوب می شود و نه مدرن! جوانان ما عادات اشتباه و غلط غذایی را از غرب الگو گرفته اند و می بینیم كه مردم ما غذاهای فوری )حررح ژژچح( زیاد می خورند و تمام بیماری های ما ایرانی ها از مشكلا ت پوست و مو گرفته تا بیماری های قلبی از بد غذا خوردن ناشی می شود; خیلی از مشكلا ت هم از چشم و همچشمی ها ناشی می شود. مثلا خانم خانه تصور می كند كه خیلی زشته اگر در میهمانی كمتر از ۳ جور غذا بپزد، یا غذا به اندازه كافی چرب و پرروغن نباشد! البته لا زم به ذكر است كه یكی از دلا یل چاقی برخی از مردم فقر است چون فردی كه به گوشت و مرغ... دسترسی نداشته باشد به ناچار با مواد نشاسته ای، برنج و روغن خود را سیر می كند; نهایتا برای بهبود عادات غذایی مردم، فرهنگ سازی تغذیه ای مورد نیاز است به علا وه تامین امكانات لا زم.
توصیه های تغذیه ای
با مروری بر عادات غذایی آ‌قای صدیق درمی یابیم كه در بسیاری موارد ایشان اصول تغذیه را به خوبی رعایت می كنند ولی در خیلی موارد نیز بهتر است دقت بیشتری بنمایند. برای مثال به دلیل مشكل گوارشی كه دارند بهتر است مواد غذایی دارای فیبر بالا همانند میوه ها و سبزیجات را به مقدار زیاد میل كنند ولی ایشان با وجود اینكه به میوه و سبزی علا قه زیادی دارند، در خوردن آ‌نها پیگیری و مداومت لا زم را ندارند. در ضمن بهتر است موادی چون آ‌لو، زیتون، كیوی، كاهو، پرتقال و انجیر در رژیم ایشان باشد و كمتر از موادی چون كاكائو، موز، خرمالو و ماست استفاده نمایند. نكته دیگر این است كه آ‌قای صدیق گفتند كه سابقه فامیلی بیماری قلبی دارند ولی از طرفی می بینیم كه اغلب غذا را سرخ می كنند و نسبتا شیرینی و قهوه زیادی می خورند (تقریبا هر روز) و به ته دیگ نیز علا قه ویژه ای دارند; بهتر است در این موارد دقت بیشتری بنمایند. البته اینكه ذكر كردند هر هفته ماهی می خورند بسیار قابل تحسین است.
از صحبت های آ‌قای صدیق دریافتیم كه برنامه غذایی ایشان تا حدودی نامرتب است به طوری كه وعده ناهار را در ساعت ۵ بعدازظهر میل می نمایند; لا زم به ذكر است كه نامرتب غذا خوردن و یا حذف وعده غذایی برای سلا متی بسیار مضر است حتی به افرادی كه قصد كاهش وزن دارند نیز توصیه به حذف وعده نمی شود چون اثری معكوس خواهد داشت. در ضمن مصرف نان سبوس دار توسط ایشان بسیار نكته مثبتی است. همین طور مصرف مایعات كافی و عدم نوشیدن آ‌بمیوه های صنعتی و نوشابه های گازدار.
آ‌قای صدیق چه بخورند و به چه میزان؟
با توجه به شرایط سنی و همینطور وزن، قد، نوع استخوان بندی و میزان فعالیت آ‌قای صدیق، فعلا برای دوره ای موقت رژیم ۱۸۰۰ كیلوكالری به ایشان توصیه می شود; البته برای رسیدن به وزن ایده آ‌ل بهتر است در روز نیم ساعت الی ۴۵ دقیقه ورزش (همانند پیاده روی) انجام دهند.
نمونه ای از رژیم پیشنهادی به آ‌قای صدیق (با توجه به علا یق و شرایط ایشان) در این قسمت ضمیمه شده; این رژیم حاوی ۸ واحد غلا ت، ۴ واحد از گروه میوه ها، ۳ واحد لبنیات كم چرب، ۵ واحد سبزیجات، ۵ واحد از گروه گوشت كم چربی و ۳ واحد چربی است:
صبحانه: ۱ لیوان شیر كم چربی + ۱ قاشق غذاخوری عسل + ۲ كف دست نان سبو س دار + ۳۰ گرم پنیر كم چرب + خیار و گوجه
ساعت ۱۰: ۱ عدد میوه (به دلیل شرایط گوارشی بهتر است موز و خرمالو خورده نشود) + ۱۰ عدد كشمش یا توت یا ۲ عدد انجیر با چای.
ناهار: خوراک مرغ با سبزیجات یا گوشت و سبزیجات شامل ۹۰ گرم گوشت یا مرغ كم چربی + ۳ كف دست نان سبوس دار + یک دوم لیوان سبزیجات آ‌ب پز برای كنار خوراک + ۱ بشقاب سالا د + ۱ قاشق مرباخوری روغن مایع گیاهی + چند عدد زیتون + ۱ لیوان دوغ كم نمک
عصرانه: ۲ عدد بیسكویت + ۱ عدد میوه + ۱۰عدد توت یا ۲ عدد انجیر همراه با ۱ لیوان شیر كم چربی.
شام: ۶۰ گرم ماهی كبابی + ۲ كف دست نان سبوس دار + یک دوم لیوان سبزیجات آ‌ب پز برای كنار ماهی همانند كدو، قارچ، كرفس، ... (همراه با آ‌لو) + ۱ بشقاب سالا د + ۱ قاشق مرباخوری روغن گیاهی مایع همانند روغن زیتون + ۱ لیوان دوغ.
بعد از شام: ۱ عدد میوه
