به قلم : د کتر مهد ی کریمی تفرشی*
تحریریه زندگی آنلاین : گرایش جهانی به الگوي توسعه مبتنی بر اقتصاد آزاد و افزایش صادرات، موجب شده کشورهاي منطقه اي و فرامنطقه اي به سوي همکاري در زمینه تجارت و صنعت، به عنوان ابزاري کارآمد برای توسعه اقتصادي و اجتماعی قدم بردارند. بر این اساس سازمان همکاري اقتصادي (اکو) توسعه اقتصادي کشورهاي عضو را مدنظر قرار داده است.
اکو یک سازمان منطقه‌ای دولتی محسوب می‌گردد که در سال ۱۹۸۵ از سوی ایران، پاکستان و ترکیه با هدف پیشبرد همکاری‌های اقتصادی، فنی و فرهنگی میان کشورهای عضو تاسیس شد. اکو در واقع جانشین سازمان همکاری منطقه‌ای برای توسعه (RCD) می‌باشد که از سال ۱۹۶۴ تا ۱۹۷۹ موجودیت داشت. در سال ۱۹۹۲، این سازمان با پذیرفتن هفت عضو کشور جدید شامل افغانستان، آذربایجان، قزاقستان ، قرقیزستان ، تاجیکستان ، ترکمنستان و ازبکستان مورد توجه بیشتری قرار گرفت. مهمترین نقش اکو براي کشورهاي عضو، توسعه روابط اقتصادي آن است. اگر چه با موانع اقتصادي- سیاسی فراوانی مواجه است.
نقش سه کشور ایران، ترکیه و پاکستان در انتقال ثروت عظیم انرژی در میان کشورهای عضو اکو بسیار موثر و حائز اهمیت است. نیاز روزافزون اتحادیه اروپا به انرژی یک فرصت مهم را پیش روی اکو قرار داده است که این سه کشور می توانند از این فرصت طلایی بهره برداری کنند. ايران که از بنيان گذاران اين سازمان است، به يکي از محور هاي اصلي و تعيين کننده در منطقه تبديل شده است که يکي از عوامل آن جايگاه ايران در بازار انرژي جهان است. منابع چشمگير انرژي و امکان انتقال آن به بازارهاي جهاني، اهميت و اعتبار ايران را در منطقه بسيار افزايش داده است. ايران موافقت نامه هاي همکاري چند جانبه متعددي را با کشور هاي اين منطقه امضا کرده است. ايران، يکي از بهترين مسيرهاي انتقال انرژي از اين منطقه به جهان است.
ایران به دلیل داشتن مرز زمینی با 5 کشور دیگر عضو و دارا بودن موقعیت استراتژیک جغرافیائی برای برقراری اتصال سایر اعضاء به آب‌های بین‌المللی و نیز به دلیل استقرار دبیرخانه دائمی اکو در تهران از موقعیت محوری در این سازمان برخوردار است. از سویی دیگر محصور بودن کشورهای آسیای مرکزی که عضو این سازمان هستند باعث شده که اهمیت داشتن روابط اقتصادی و تجاری این کشورها با ایران از اهمیت بسیاری برای این کشور ها برخوردار باشد.
نقش سازمان اکو در احیای جاده ابریشم نقشی بسیار موثر و حیاتی می باشد. طرح جاده ابریشم جدید بعنوان یک طرح بسیار طلایی در جهت گسترش مبادلات تجاری و رشد فزاینده اقتصادی کشورهای عضو اکو که در کمربند جاده ابریشم هستند باید مورد توجه و بازنگری خاص کشورهای عضو اکو قرار گیرد. چرا که این سازمان می تواند با پشتیبانی از این طرح، به رفع موانع و چالش های موجود در این طرح مبادرت ورزد و به احیای این پروژه کمک موثری نماید.
ایران با داشتن منابع عظیم نفت و گاز و قرار گرفتن در "هارتلند انرژی" موقعیت جغرافیایی خوبی برای مشارکت و بهره گرفتن از مزایای پروژه راه ابریشم چین دارد. موقعیت ژئواستراتژیک ایران که در مرز دریای خزر و خلیج فارس قرار گرفته برای چین مهم است و این کشور خواهان مشارکت جدی ایران در این پروژه است.
برای تحقق این هدف مهم، ایجاد جذابیت و اقتصادی کردن ترانزیت برای افزایش قدرت رقابت با کشورهای دیگر به ویژه کشورهای همسایه را باید در اولویت سیاست های اقتصادی خود قرار دهیم. برای تقویت این زیرساخت ها و رشد و توسعه در این حوزه قطعا اجلاس سران اکو می تواند فرصتی مناسب برای کشورمان در جهت بهره مندی از توافق نامه های اقتصادی و تقویت مناسبات سیاسی و اقتصادی باشد که قطعا می تواند جایگاه ایران را در پروژه راه ابریشم مستحکم تر کند.
احیای جاده ابریشم باید به عنوان یکی از پروژه ها و طرح های اقتصادی کلیدی در سازمان همکاری های اقتصادی اکو مطرح شود و به عنوان یکی از اهداف اصلی این سازمان در دست بررسی و اقدام قرار گیرد. چرا که حضور موثر اکو در بحث احیای جاده ابریشم می تواند به ایجاد منافع اقتصادی فزاینده برای کشورهای عضو و تحقق بسیاری از اهداف اقتصادی این سارمان کمک کند.
گسترش مناسبات تجاری کشورهای عضو اکو با چین به عنوان یکی از ابرقدرتهای اقتصادی جهان و دور زدن آمریکا و کنار زدن این کشور از گردونه مناسبات تجاری منطقه، می تواند از مهمترین دستاوردهای اتصال اکو با پروژه راه ابریشم باشد.
رئیس کارگروه کسب و کارهای جاده ابریشم سازمان ملل- یونسکو
ریاست هیات مدیره تعاونی تولید کنندگان محصولات غذایی کشور، رئیس هیات مدیره اتحادیه تعاونی های توزیع و فروش محصولات غذایی، رئیس هیات مدیره مجتمع صنایع غذایی گلها و هلدینگ آل ام کا تی (MKT GROUP)، نائب رئیس هیات مدیره انجمن علوم و فناوری غلات ایران، عضو هیات مدیره کانون انجمن های صنایع غذایی کارآفرین برتر جهان اسلام
