عید فطر یکی از دو عید بزرگ اسلامی است که در روز اول ماه شوال آن را جشن می گیرند. مسلمانان پس از یک ماه روزه و عبادت پروردگار، چشم به راه این روز بزرگ هستند و با برپایی آیین های خاص این روز، به اصطلاح ماه رمضان را بدرقه می کنند. در این روز، روزه حرام است و این روز نماز مخصوصی دارد که اکثر مسلمانان نماز عید فطر را به جماعت می خوانند.
عید فطر در استان مازندران و گیلان: در استان مازندران و گیلان مردم اعتقاد دارند که شب عید فطر همه اعضای خانواده باید در کنار هم باشند و با هم افطار کنند. افرادی که در شهر زندگی می کنند در روز عید به روستای محل تولد خود می روند و با پوشیدن لباس محلی و بردن غذای خود به طبیعت این روز را جشن می گیرند. یکی دیگر از نشانه های عید فطر در مازندران و گیلان رفتن به زیارت اهل قبور و دادن آش نذری است. همچنین مردم خیر مازنی و گیلک در این روز به ایتام و فقرا نیز کمک می کنند.
عید فطر در استان کردستان: مردم در روز عید فطر در مساجد جمع شده و نذورات خود را پخش می کنند و با تشکیل مجامع مردمی اقدام به فعالیتهای منسجم نیکوکاری و اطعام ایتام و مستضعفان می کنند. همچنین در روزهای نزدیک به عید سعید فطر نیز با تلاش و شوق فراوان زکات فطریه خود و افراد وابسته خانوادگی را در بین فقرا توزیع میکنند. مردم این استان در این روز غذاهای محلی خود را به عنوان نذری در قبرستان ها پخش می کنند. پخت غذاهای سنتی و شیرینیهای محلی به مناسبت نخستین سالگرد فرد متوفی خانواده و توزیع آن در بین افراد مستمند از دیگر آداب و رسوم مردم مسلمان کردستان در روز عید سعید فطر می باشد.
عید فطر در استان کرمان:کرمانیها همانند سایر مسلمانان در روز عید فطر هم نماز عید فطر به جا میآورند و با دادن فطریه به یاری نیازمندان میشتابند. آنها همچنین پس از نماز به دیدار خانوادههایی که به تازگی عزادار شده اند میروند و به آنها تسلیت میگویند. زیارت اهل قبور و دید و بازدید اقوام و آشنایان از دیگر آداب روز عید فطر در کرمان است.
عید فطر در آذربایجان شرقی: پیشینه رویت هلال ماه در روستاهای آذربایجان شرقی حکایتهای جالبی دارد. پیش از اینکه رادیو و تلویزیون وارد جامعه ایران شود، روستاییان برای رویت هلال ماه به پشت بام ها می رفتند و ساعت ها منتظر میماندند. بزرگترها بعد از رویت هلال ماه رمضان، به چهره یك كودك معصوم یا یك فرد مومن و نمازخوان نگاه میكردند و اعتقاد داشتند كه نگریستن به صورت آدمهای بینماز و روزهخوار، خوش یمنی درپی نخواهد داشت. نگاه كردن بهآیینه و فرستادن صلوات بر محمد و آل محمد (ص) بعد از رویت هلال ماه هنوز هم به عنوان یك رسم در بین پیرمردان استان، مرسوم است.
عید فطر در یزد : یزدی ها درعید فطر به نظافت منازل، خرید لباس نو، تهیه شیرینی و میوه های تازه فصل و برنامه ریزی برای دید و بازدید در این روزمی پردازند و این کارها از جمله مقدمات حلول عید سعید فطر و بزرگداشت آن در بین مردم مومن این استان است. از قدیم الایام رسم بر این بوده است كه كسانی كه نذر و نیازی دارند با تهیه شیرینی، آن را در محل برگزاری نماز عید فطر و قبل ازاقامه نماز بین مردم توزیع می كردند. طبخ آش معروف به حضرت ابوالفضل العباس(ع) و توزیع آن در صبحگاه عید بین مردم از دیگر آداب و رسوم قدیمی این روز در بین یزدیهاست.
در بین زنان یزدی نیز رسم است كه در روز عید سعید فطر بصورت دسته جمعی به خانه فردی كه جلسات ختم قرآن مجید در طول ماه مبارك رمضان در منزل او برگزار شده است می روند و با دادن هدیه و شیرینی، از او تقدیر می كنند.
منبع:بیتوته