تحریریه آشپزباشی
چای سبز
این چای، در سرزمینهای چین و ژاپن، به دلیل طعم ملایم و كمی تلخ و در عین حال نشاطآورش، از محبوبیت فراوانی برخوردار است. برای تولید این چای، برگهای آن را بخار میدهند و خشك میكنند، اما نمیگذارند حالت خمیر پیدا كند تا با این شیوه، رنگ سبز آن حفظ شود.
چای اولانگ
برگهای این چای را تا اندازهای تمیز میكنند كه چای بهدست آمده، از لحاظ رنگ و قدرت، چیزی مابین چای سبز و سیاه شود و از این لحاظ، در انواع گوناگون بین سبز و سیاه نیز تولید میشود. این چای، تا حدودی معطر است.
چای سیاه
این چای، بیش از انواع دیگر چای در دسترس است. و برای تولید آن، برگهای خشكیدهی چای را ابتدا تمیز و بعد خشك مینمایند.
این چای، دمكردهای به رنگ قهوهای تیره ارائه میدهد و طعم آن، در میان عموم به مراتب مقبولتر از چای سبز است. چای دارجلینگ و چای صبحانهی انگلیسی، دو نمونه از این نوع چایاند.
مزایائی از لحاظ سلامت
آخرین پژوهشها، نشان میدهد كه نوشیدن حدود پنج فنجان چای در روز، ممكن است در جلوگیری از ناراحتیهای قلبی، سكته و برخی سرطانها، اثر بسزایی داشته باشد. این فواید، به دلیل وجود یك رشته پاداكسنده (آنتیاكسیدان)های یافتشده در چای میباشد، كه پلیفنول یا فلاونوئید نام دارند.
فلاونوئیدها، یك دسته سوختوسازگر (متابولیست)های ثانویهی گیاهی هستند كه دارای خواص ضد ویروسی میباشند. همچنین، ویژگیهای ضدباكتری و ضد برافروختگی، جزو صفات فلاونوئید است. چای سبز، حاوی بالاترین میزان فلاونوئید، و چای سیاه، دارای كمترین مقدار از آن است. پاداكسنده (آنتیاكسیدان)ها، موجب پاكسازی رادیكالهای مضر آزادی میشوند كه به یاختههای بدن آسیب میرسانند و ممكن است موجب سرطان بشوند. همچنین، چای شامل فلوراید است كه مانع از پوسیدگی دندانها میشود.
اما در اینجا باید از نقطهی ضعفی نیز یاد كنیم: نوشیدن چای پس از صرف غذا، روند جذب آهن را كاهش میدهد، و همچنین در حد كمتری به نسبت قهوه دارای كافئین است كه مادهای محرك میباشد.
چایهای میوهای
این چایها، از تركیب طعم میوههائی، مانند رزهیپ- میوهای كه با شكوفه بار میآید و رنگبندی آن، بین قرمز یا نارنجی و بنفش تیره تا سیاه است-، توت فرنگی، پرتقال، انواع بری و لیمو، همراه با تكههای میوه و گاهی گیاهان یا حتا چای واقعی تولید میشود.
بهتر است به بستهبندی آن بنگرید تا اطمینان حاصل كنید كه «چای» مورد نظر دارای طعم طبیعی است نه مصنوعی! چایهای میوهای، نوشیدنیهای نشاطآور فاقد هرگونه كافئین و تقریباً عاری از كالری هستند. این چایها، نوشیدنیهای دلپذیری برای زنان به شمار میآیند و به دلیل دارا بودن شكر كم برای دیابتیها نیز مفیدند.
جوشاندههای گیاهی
گرچه جوشاندههای گیاهی از ارزش تغذیهای كمی برخوردارند، با این حال گیاهشناسان طی قرنها، آنها را برای درمان انواع بیماریها و ناخوشیها تجویز كردهاند. این چایها- كه از برگها، دانهها و گل گیاهان به دست میآید- راهی ساده و راحت برای مصرف گیاهان داروئی به شمار میرود.
این، در حالی است كه آنها از لحاظ قدرت و تأثیرگذاری بسیار متنوعاند. چایهائی كه در مغازهها به فروش میرسد، بهطور كلی دارای خواص داروئی ملایمی هستند؛ اما در كل نوشیدنیهائی خوب، سالم و بدون كافئین به شمار میروند.
با این حال برخی از اقسام این چایها، برای كودكان و زنان باردار توصیه نمیشود و از این رو، در حین خرید باید بستهبندی آنها را بررسی كرد. ممكن است چایهای سفارشی گیاهشناسان، از قدرت خیلی بالائی برخوردار باشند.
به همین دلیل، میباید با رعایت نكات احتیاطی استفاده شوند. در اینجا، قسمتی از محبوبترین انواع چایهای گیاهی آورده شده است:
چای دارچین: به عنوان هضمكننده، بعد از صرف غذا توصیه میشود. همچنین، در بهبود بخشیدن به مشكلات دیگر معده و درمان سرماخوردگی نیز مؤثر است. این چای، در تسكین دردهای عادت ماهیانه نیز مفید است.
از دیگر انواع چای میتوان به این چایها اشاره كرد: چای رزهیپ [rosehip]، دارای درجهی بالائی از ویتامین C است و سرماخوردگی و آنفلوانزا را از میان میبرد. چایهای گل قاصدك و گل بابونه، بسیار مدرند. چای رزماری مغز را تحریك میكند و به تمركز آن كمك مینماید.
چای آویشن: موجب افزایش قدرت دستگاه دفاعی میشود و با عفونتهای ویروسی، باكتریائی و قارچی، مبارزه میكند.
چای گیاه اقطی: به بهبود درد ناشی از سینوسها و برونشیت كمك میكند.