زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر محمدرضا وفا و همکاران؛ متخصصین تغذیه

راه‌حل‌های مشکل چاقی بچه‌ها احتمالا به همان گوناگونی علل ریشه‌ای آن است.

در چگونگی غذا خوردن بچه‌ها، تغییراتی باید ایجاد شود.

اگر ما نمی‌خواهیم بچه‌های‌مان در آینده از مشکلات سلامت رنج ببرند، باید در چگونگی غذا خوردن آنها تغییراتی بدهیم، بدون شک، بخشی از تغییرات باید در مقیاس وسیع و در چگونگی دسترسی بچه‌ها به غذا ایجاد گردد، یعنی اینکه غذاهای در دسترس بچه‌ها در مدرسه باید محدود باشند یا وضعیت تغذیه در مدارس باید بهبود یابد.

ما همچنین باید شرایط فعالیت فیزیکی را برای بچه‌ها فراهم کنیم، از طریق ارائه انتخاب‌های سالم و غیر اجباری تا اینکه به حرکت درآیند و بیرون بروند.

والدین باید نقش رهبر را در ایجاد کودکان سالم‌تر داشته باشند.

آرزوی من آن است که والدین نسبت به اصول تغذیه آگاه‌تر بشوند و بدانند که برای پیشگیری از اضافه وزن نیاز به کنترل تعادل انرژی است.

والدین می‌توانند تفاوت عمده‌ای را در شیوه زندگی که کودکان دنبال می‌کنند، ایجاد کنند.

پیشگیری به این معناست که منتظر نمانید تا مشکل ظاهر شود، اما سعی کنید هرچه سریع‌تر عادات خوب را ایجاد کنید.

برای حفظ بچه‌هایتان از ابتلاء به اضافه وزن و عدم سلامت، شروع به پیشگیری کنید، شما می‌توانید هر دو جنبه معادله انرژی را از طریق رژیم بهتر، کنترل وعده‌های غذایی و فعالیت، مورد توجه قرار دهید.

الف) انرژی دریافتی: خوردن مقادیر مناسب کالری

برای هدف قرار دادن تعادل انرژی، می‌توانید از  توجه دقیق به اینکه کالری بچه شما از کجا تامین می‌شود و چگونه مقدار کلی دریافت كالری مناسب خواهد بود، شروع کنید.

بعضی از بچه‌ها، مخصوصا آنهایی که فعال هستند، به نظر می‌رسد که غذا را می‌خورند و لاغر و سالم باقی می‌مانند.

اما بچه‌های دیگر سکون داشته یا تمایل به اضافه وزن دارند، حتی اگر به خوبی فعال بمانند.

برای گروه دوم، اغلب لازم است که محدودیت‌هایی در رژیم غذایی‌شان در نظر بگیریم.

بخش بعدی آشکار خواهد ساخت که در غذاها چه چیز وجود دارد و سالم‌ترین انتخاب‌های غذایی برای بچه‌ها چیست؟

بهترین روش در بهبود سلامت و محدودیت کالری اضافه، انتخاب غذاهایی است که واقعا برای بدن کاری انجام دهند تا اینکه فقط تامین کننده انرژی باشند.

غذاهایی مثل میوه‌ها و سبزی‌ها دارای انواع ویتامین و مواد معدنی مورد نیاز هستند، همچنین غنی از آب و فیبر هستند و کالری نسبتا كمی دارند.

در مقابل، سوداهای پر شکر و آب میوه‌ها، آب‌نبات و چیپس ارزان بوده و به راحتی کالری زیادی تامین می‌کنند، با نیاز کمی که بدن به آنها دارد-به همین دلیل است که به این غذاها " کالری تنها" گفته می‌شود.

با محدودیت مقدار دریافت این مواد، والدین می‌توانند کمک کنند که بچه‌ها کالری اضافه دریافت نکنند و اغلب غذاهای مورد نیاز را بخورند.

البته، درحالی که انتخاب غذاهای خوب می‌توانند به تعادل كالری کمک کند، نكته اصلی در تراز انرژی مقدار انرژی دریافتی از كل غذای مصرف شده است.

یکی از بزرگترین نگرانی‌ها اندازه وعده غذایی است، یا مقدار غذائی که معمولا در هر وعده غذائی خورده می‌شود.

تعداد اندکی از افراد در مقابل ورود سهم‌های زیاد غذاهایی که دوست داریم، ایمن هستند.

چندین مطالعه آشکار ساخته‌اند که اندازه وعده غذایی مستقیما با دریافت در ارتباط هستند، به بیان دیگر، زمانی که غذای بیشتری پیشنهاد شود، افراد تمایل به خوردن بیشتر پیدا می‌کنند، چه لاغر یا چه چاق باشند.

مطالعه اخیر در ایالت پنسیلوانیا اثر غذا دادن به بچه در یک وعده غذایی از یک بشقاب بسیار بزرگ، را بر مقدار غذای خورده شده بررسی كرده است.

در ابتدا، بچه‌ها با ناهارهای شامل وعده‌های غذایی مناسب برای سن‌شان پذیرائی شدند، اما سپس گاه‌گاهی یك غذای اضافه با غذاهای اصلی در ناهار داده شد.

ماکارونی و پنیر، که 2 برابر اندازه وعده غذایی توصیه شده هستند.

این مطالعه نشان داد که بچه‌ها به وعده غذایی بزرگ از طریق خوردن مقدار بیشتری ماکارونی پاسخ می‌دهند-آنها به طور متوسط، 25 درصد ماکارونی بیشتر و 15 درصد کالری بیشتر دریافت می‌کنند.

بنابراین کشیدن غذای بیشتر در بشقاب، می‌تواند مقدار غذایی را که بچه شما می‌خورد تغییر دهد.

همیشه انتخاب بهتر آن است که سهم‌های کوچک‌تر را برای بچه ارائه دهید و اگر دوباره لازم شد به آن اضافه کنید.

بعضی شواهد پیشنهاد می‌کنند که خوردن غذا تا سیری کامل، هنری است که اکتساب می‌کنیم.

در مطالعه دیگری از ایالت پنسیلوانیا، به بچه‌ها در سنین 3 و نیم سالگی، ناهارهایی در اندازه‌های متفاوت پیشنهاد شده است و حدودا مقدار مشابهی کالری علیرغم مقدار متفاوت غذایی که به بچه‌ها داده شده است، خورده‌اند.

در مقابل، بچه‌های 5 ساله، زمانی که وعده غذایی بزرگ‌تری در اختیارشان قرار گرفته است، مقدار بیشتری کالری خورده‌اند.

بنابراین، پیشنهاد می‌شود که کودکان و نوپاها توانائی ابتدائی در تنظیم دریافت کالری دارند که به تدریج با بزرگ‌تر شدن آنها این توانایی، از بین می‌رود.

والدین به طور قابل توجهی مسئول ارائه الگو درباره چگونگی غذا خوردن بچه‌ها هستند، مخصوصا زمانی که آنها بسیار کوچک هستند.

در حالی که اغلب والدین، زمانی که بچه‌های‌شان فقط 5 یا 6 سال دارند، درباره غذا خوردن بسیار زیاد آنها نگران نیستند، این سنین، زمان کاملا مناسبی است تا پرورش احساس نسبت به اندازه وعده غذایی مناسب شرع شود تا اینکه صبر کنیم تا زمانی که بچه‌ها به سن بلوغ برسند و عادات‌شان تثبیت شود.

در اینجا مسیرهای اندکی وجود دارد که والدین می‌توانند نتیجه معادله انرژی را مورد توجه قرار دهند:

- از شروع به غذا دادن‌های ابتدایی در کودکی، غذا خوردن را یک وظیفه قراردهید تا بچه‌های‌تان به آن توجه کامل داشته باشند.

جایی که میز شام قرار داده شده نباید هیچ مزاحمتی همچون تلویزیون وجود داشته باشد.

در صبح قبل از مدرسه، مطمئن شوید که بچه شما به جای اینکه در حال راه رفتن غذا بخورد، سر میز نشسته و غذا می‌خورد.

- بچه‌های خود را تشویق كنید تا زمانی که احساس رضایت پیدا کردند یا تقریبا سیر شدند از خوردن دست بکشند.

این یک عادت سخت برای والدین است که باید یاد بگیرند، زیرا که بسیاری از افراد با خاطره شماتت والدین‌شان برای تمیز نکردن بشقاب‌های‌شان بزرگ شده‌اند.

امروزه آن روشها برای اغلب بچه‌ها چندان کمک کننده نیستند.

اما آگاه باشید که: اغلب منوهای بچه‌ها، غذاهای ارزانتر را پیشنهاد می‌دهند که برای کودکان پذیرش آنان ساده‌تر است، و پر از سوسیس، سیب زمینی سرخ کرده و دیگر غذاهای با سلامت کمتر هستند.

ممکن است بهتر باشد که غذا یا پیش غذای کوچکی را از منوی بزرگسالان سفارش دهید و بچه‌هایتان را تشویق به رها کردن قسمتی از آن در بشقاب یا بردن قسمتی از آن به خانه بکنید.

ایجاد عادت به مصرف بسته‌های غذایی كودكان بجای رفتن به رستوران‌های بزرگ یکی از بهترین گزینه‌هایی است که شما می‌توانید برای کل اعضاء خانواده انجام دهید.

- مطمئن شوید که مقدار کالری دریافتی تا جایی که امکان داشته از انواع مفید غذاها تامین می‌شوند.

بخش عمده کالری بچه‌ها باید از سبزی‌ها، میوه‌ها، غلات مغذی و منابع پروتئینی و چربی‌های سالم تامین شوند.

غذاهایی که دارای شکر اضافه هستند یا غنی از کالری حاصل از چربی بسیار زیاد هستند، نباید جای منابع کالری مغذی‌تر را بگیرند.

- کالری حاصل از نوشیدنی‌ها را محدود کنید. مایعات شیرین شده و آب میوه‌ها منابع اصلی کالری اضافه در رژیم غذایی اغلب بچه‌ها هستند.

از آنجایی که اغلب افراد مایعات غنی از شکر را همانند آب و نه همانند غذا، می‌خورند.

تفکر بهتر آن است که در سرتاسر روز فقط آب بنوشید و همراه با غذا شیر کم چرب یا بی‌چربی را میل کنید.

اگر بچه شما چیزی با طعمی بهتر از آب بخواهد، سعی کنید که به طور مصنوعی با آب‌های شیرین شده، سوداها یا مخلوط‌های نوشیدنی پودر شده، آب را طعم دار کنید.

- به یاد بیاورید که غذا خوردن بوسیله عوامل اجتماعی و احساسی تاثیر می‌پذیرد و والدین تاثیر عمده‌ای بر چگونگی احساس بچه‌هایشان درباره غذا دارند.

با محدودیت بیش از حد غذاهای خاص یا استفاده از آنها به عنوان رشوه، این پیام را القاء می‌کنند که غذا یک جایزه است و ممکن است نسبت به غذا نگرش ناسالم پیدا کنند.

- از گذاشتن محدودیت‌ها نترسید زمانی که سلامت بچه شما در معرض خطر است، بوسیله توجه به بدخلقی‌ها در سوپرمارکت، شما دقیقا آنچه را که تبلیغات می‌خواهند، انجام داده‌اید.

در مقابل، با غذاهای کم ارزش همانند سایر محدودیت‌ها برای بچه‌ها رفتار كنید و بچه‌های خسته و گرسنه را به مغازه نبرید.