دکتر پیام فرح‌بخش؛ متخصص تغذیه و رژیم درمانی
بدون شک، ادویه‌ها طعم و مزه متفاوتی به غذاها می‌دهند و علاوه بر خواص خود رنگ و بوی غذاها را نیز بهتر می‌کنند، اما همین طعم‌دهنده‌های فوق‌العاده، گاهی می‌توانند مضر باشند و سلامت آنها را به خطر بیندازند، خصوصا در ارتباط با کودکان.
از آشپزخانه گرفته تا مصارف پزشکی، ادویه‌ها نقش مهمی را در سلامت انسان‌ها ایفا می‌کنند، یعنی برای حفظ تندرستی، مصرف درست آنها بسیار توصیه می‌شود. مثلا:
زنجفیل
برای دردهای شکمی و سرفه‌های مداوم و رفع گاز شکم و دستگاه گوارش مفید است.
فلفل
از بالا رفتن فشار‌خون جلوگیری و با کلسترول بالا نیز مقابله می‌کند. فلفل به سوزاندن کالری هم کمک می‌کند.
سیر و پودر آن
برای دندان‌درد مفید است، به کاهش درد قفسه سینه، تب بالا، مشکلات گوارشی و سرفه نیز کمک می‌کند.
دارچین
نوعی انسولین طبیعی در بدن تولید می‌کند و باعث کاهش کلسترول خون می‌شود.
گشنیز
برای درد مفاصل و گلودرد مفید است.
کاری
به کاهش قند خون کمک می‌کند. برگ‌های خشک‌شده آن هم مصارف دارویی دارد.
تعداد ادویه‌های مفید کم نیستند و موارد مصرف آنها نیز بسیار زیاد است، ولی در مورد کودکان باید کمی محتاط‌تر عمل کرد و با دقت و توجه بیشتری از آنها در غذاهای‌شان استفاده نمود.
این روزها مردم نسبت به گذشته، ذهن بازتر و آگاه‌تری دارند و سعی می‌کنند غذاها و طعم‌های جدیدی به کودکان معرفی کنند.
کودک خردسال کم‌کم سر میز می‌نشیند و از غذاهایی می‌خورد که بقیه افراد خانواده می‌خورند، اما از طرفی هم نباید در طعم‌دار کردن غذاها زیاده‌روی کرد.
ادویه‌ها با خواص مختلف موارد مصرف متعددی دارند. برخی معطر هستند و برخی گرم.
مثلا دارچین، زنجبیل و سیر جزء آن دسته از ادویه‌هایی هستند که مصرف‌شان برای کودکان ممانعتی ندارد.
والدین از 6 ماهگی به بعد می‌توانند از چاشنی‌ها و ادویه‌ها به مقدار کم به غذای کودک اضافه کنند و معمولا نخستین ادویه‌ای که به کار می‌رود، زردچوبه است.
ادویه‌هایی مثل فلفل و آویشن که تند هستند، ممکن است حساسیت‌زا باشند. پس بهتر است بعد از 15 ماهگی به کودک داده شوند.
دقت داشته باشید که در مصرف ادویه‌ها حتما به اندازه‌ها توجه کنید، مخصوصا تا قبل از یکسالگی.
حتی به ادویه مورد استفاده‌تان نیز توجه کنید. برای کودکان کمترین مقدار از ادویه‌ها هم کافی است.
ادویه‌های مناسب کودکان
زیره
زیره سبز در هندوستان جزء پرمصرف‌ترین ادویه‌ها است. از زیره سبز میتوان در غذاهای کودک استفاده کرد.
سعی کنید این کار را از یکسالگی به بعد انجام دهید. زیره سبز خواص بسیاری برای کودک شما دارد:
کمک به درمان کولیک، بهبود عملکرد دستگاه گوارش، مبارزه با سرماخوردگی، جلوگیری از عفونت، بهبود خواب کودک و افزایش هموگلوبین خون کودک.
از زیره سبز در پوره کدو می‌توانید استفاده کنید.
زردچوبه
زردچوبه را از ریشه گیاه زردچوبه به دست می‌آورند. از 7 تا 8 ماهگی به بعد می‌توانید مقدار کمی زردچوبه به غذاهای کودک خود اضافه کنید.
خواص آن عبارتند از: به عنوان یک آنتی‌اکسیدان، دارای خواص آنتی‌باکتریایی، بهبود‌دهنده عملکرد روده و دفع، تقویت سیستم ایمنی بدن کودک، محافظت از کودک در برابر بیماری‌ها و درمان اگزما.
دانه‌های خردل
کمی تند و قوی است و از 8 ماهگی به بعد می‌توانید به کودک بدهید.
از فواید آن میتوان به این موارد اشاره نمود: جلوگیری از بروز سرماخوردگی، دارای خواص آنتی‌باکتریایی و ضد قارچی، مقابله با عفونت‌های پوستی، مقابله با گرفتگی و انسداد مجاری بینی، تقویت استخوان‌بندی کودک و کمک به رشد کودک.
گشنیز
به همان اندازه که گیاه است، جزء ادویه‌ها هم به حساب می‌آید. برگ‌های آن در سوپ جادو می‌کنند.
از 8 ماهگی می‌توانید به کودک خود بدهید. هم خاصیت زیاد و هم عطر و بوی خوبی دارد.
خواص گشنیز عبارتند از: جلوگیری از اختلال دستگاه گوارش، حاوی مواد ضد میکروبی، کمک به گوارش و هضم غذاها، درمان اسهال، درمان و رفع نفخ و دل‌درد.
زنجبیل
زنجبیل نوعی ریشه گیاه است که جزء ادویه‌ها حساب می‌شود. از نوع ادویه‌های قوی است و از 8 ماهگی به بعد می‌توانید به کودک خود بدهید.
خواص آن عبارتند از: درمان سرماخوردگی، کمک به رفع دل‌درد، تقویت سیستم دفاعی، بهبود عملکرد دستگاه گوارش، مقابله با بیماری‌ها و رفع مشکلات تنفسی.
دارچین
نوعی گیاه بسیار پرطرفدار در چین و هندوستان است. بعد از تمام شدن 9 ماهگی کودک می‌توانید مورد استفاده قرار دهید.
خواص دارچین عبارتند از: جلوگیری از سرماخوردگی، کاهش دل‌درد و بهبود عملکرد دستگاه گوارشی، رفع یبوست، رفع کولیک، مقابله با عفونت‌های شکمی و تقویت و تنظیم خواب کودک.
نعنا
نعنا هم گیاه است و هم ادویه. پودر آن در غذاها، طعم متفاوتی ایجاد می‌کند. بعد از 7 تا 8 ماهگی می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
خواص آن شامل: بهبود عملکرد دستگاه گوارش، درمان عفونت‌های پوستی، جلوگیری از نفخ و درمان آن، بهبود عملکرد روده‌ها و بهبود درد ناشی از دل‌درد می‌باشد.
زعفران
بسیار معطر و خوشبو است. بعد از 6 تا 7 ماهگی می‌توانید به کودک از آن بدهید.
خواص زعفران عبارتند از: مقابله با عفونت‌ها، کمک به شکل‌گیری بافت‌ها، افزایش سلول‌های خونی، کمک به حفظ سلامت چشم‌ها، حاوی مواد ضد التهابی و کمک به بهبود عملکرد دستگاه گوارشی.
هل
بعد از 6 تا 7 ماهگی می‌توانید به کودک خود از این ادویه معطر بدهید و خواص آن عبارتند از: جلوگیری از سرماخوردگی، بهبود هضم و دفع، جلوگیری از سکسکه و درمان آن، کمک به حفظ بهداشت دندان‌ها و دارای خواص ضد التهابی.
فلفل سیاه
بهتر است بعد از یکسالگی به کودک داده شود. خواص آن عبارتند از: بهبود عملکرد دستگاه گوارش، درمان سرماخوردگی، مقابله با عفونت‌ها، تقویت سیستم دفاعی و رفع مشکلات گوارشی.
