دکتر محمدرضا وفا و همکاران؛ متخصصین تغذیه
الف) تغذیه با شیرمادر یا شیرخشك در دوران از شیرگیری
غذاهای جامدی كه ما به نوزاد معرفی میكنیم اغلب تغذیه تكمیلی نامیده میشوند چون به منظور تكمیل تغذیه مایع كه تامین كننده بخش اعظم كالری رژیم در ابتدا، و در ادامه به تدریج قسمت كمتری از آن میباشد، استفاده میشود.
تغذیه با شیرمادر بهترین انتخاب برای سلامت نوزاد حتی در دوران از شیرگیری است.
علاوه بر تمام مزایای شیرمادر، مطالعات اندكی نشان دادهاند كه با افزایش زمان تغذیه با شیرمادر خطر ابتلا به اضافهوزن در نوزاد كمتر میشود.
در شرایط ایده آل، مادر باید یكسال كامل نوزاد را با شیر خود تغذیه كند در حالیكه به تدریج غذای جامد را نیز به رژیم او اضافه میكند.
اما واقعیت جامعه ما ادامه شیردهی برای این مدت از زمان را برای برخی ازمادران شاغل مشكل میكند.
انتخابهایی برای مادران وجود دارد – برخی ادارات مهدكودك دارند، یا حداقل پمپ شیر و اتاقهای مخصوص شیردهی دارندكه اجازه دوشیدن شیر در طول روز و ذخیره آن برای بعد را میدهند.
اگر شما یك مادر شاغل هستید و میخواهید شیردهی را ادامه دهید، ارزش دارد كه این روشها را امتحان كنید.
علاوه بر این هرچه تعداد مادرانی كه متقاضی این خدمات هستند، بیشتر باشد، شرایط بهتر خواهد شد.
ب) اگر به تغذیه با شیر مادر ادامه می دهید
اگر شما تا آخر سال اول، شیردهی را ادامه میدهید، غذای تكمیلی كودك بهتر است جامد باشد.
در طی از شیرگیری، نوزادان شیرمادرخوار به منبع ویتامین D (از طریق مكمل) و آهن و روی (از طریق غذا) نیاز دارند.
به غذای خارج از خانه توجه كنید
یكی از بزرگترین چالشهایی كه والدین با آن روبرو هستند كوشش برای اطمینان از دریافت تغذیه مناسب از طرف فرزندانشان در بیرون از خانه است.
این چالش در دوران نوزادی چندان سخت نیست، اما والدینی كه از خدمات مهدكودك استفاده میكنند ممكن است به مراقبت بیشتری درمورد آنچه نوزادشان درطی روز میخورد نیاز داشته باشند.
بررسی كنید چه نوع غذاهایی در مهدكودك عرضه میشود- همین طور مقدار غذا در هر وعده- و اگر غذای انتخابی آنها مورد علاقه شما نیست ترتیبی بدهید تا موارد دیگری انتخاب شوند.
یك رژیم روزانه برای نوزادی كه با وظیفه خوردن غذای جامد دست و پنجه نرم میكند باید شامل مخلوطی از غلات غنی شده، منبع پروتئینی، میوهها و سبزیها به علاوه شیرمادر یا شیرخشك باشد.
نوزادان بزرگتر میتوانند تكههایی از غذای بزرگسالان مانند نان، گوشت، تكههای میوه و پنیر را بخورند اما میانوعدههای شیرین و شور را نمیتوانند.
یك مراقب كودك هرگز نباید بیش از آنچه كودك درخواست میكند و آنچه برای سن او مناسب است یا نیازهای فردی او، كودك را تغذیه كند.
ج) اگر از شیرخشك استفاده میكنید
مادرانی كه قادر به ادامه شیردهی تا پایان سال اول نیستند میتوانند از شیرخشك مخصوص نوزاد استفاده كرده و برای تغذیه نوزاد از شیشه یا لیوانهای دردار استفاده كنند.
شیرخشكهای مخصوص نوزاد از نظر محتوا كاملا استاندارد شدهاند، اما بهتر است آنهایی را انتخاب كنید كه از شیرگاو تهیه شدهاند و آهن وروی نیز به آنها اضافه شده است.
بچههایی كه علائمی از آلرژی نسبت به شیرخشك نشان میدهند یا خانواده آنان سابقه آلرژی غذایی دارند میتوانند از شیرخشكهای هیپوآلرژنیك استفاده كنند.
بچههایی كه از شیرخشك استفاده میكنند همانند نوزادانی كه شیر مادر میخورند تا شش ماهگی نیازی به غذای جامد ندارند.
اكثر شیرخشكها با مواد مغذی از قبیل ویتامینD آهن و روی غنی شدهاند و اكثرا كالری بیشتری نسبت به شیرمادر فراهم میكنند.
همچنین میتوانید استفاده از شیرخشك را برای یكسال دیگر یا هر زمانی كه نوزاد آمادگی خوردن غذای جامد به تنهایی را دارد نیز ادامه دهید.
د) سایر مایعات
شیر مادر و شیرخشك تمام آبی كه نوزاد نیاز دارد را فراهم میكنند– نیاز به آب یا مایع اضافی دیگری نیست.
شیرگاو، شیرسویا و سایر نوشیدنیها جایگزین شیرخشك نیستند.
در واقع، مواردی از نوزادان دچار مشكلات شدید تغذیهای وجود داشتهاند كه والدین تحصیلكرده و خوشنیت آنها، آنان را با مایعات "سالم" مثل شیر سویا یا برنج تغذیه كرده بودند.