زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

فرزانه درویشی؛ کارشناسی ارشد مامایی، عضو انجمن علمی مامایی ایران

شیر مادر غذای ارزشمندی است که در هیچ کجای دنیا مانند آن وجود ندارد و هیچ علم و دستاوردی تاکنون نتوانسته محصولی تولید کند که با این شاهکار خلقت برابری داشته باشد.

شیر مادر به گونه‌ای ساخته شده است که در 6 ماه اول تولد به تنهایی، یک غذای کامل برای کودک است؛ اما خواص و مقدار تولید آن می‌تواند متأثر از برخی عوامل آسیب‌زا دچار تغییرات اساسی شود؛ بنابراین شناخت و توجه به این عوامل مهم است. این عوامل عبارتند از:

عوامل روحی- روانی

عوامل روحی- روانی از جمله اضطراب و خلق افسرده با تداخل در تولید هورمون‌های شیرساز مقدار تولید شیر را کاهش می‌دهند و می‌توانند طعم شیر را به گونه‌ای تغییر دهند که برای شیرخوار دلپذیر نباشد.

تحقیقات نشان داده است کودکانی که از شیر مادران افسرده حال و یا پر استرس تغذیه می‌کنند نسبت به سایر کودکان به مراتب تحریک‌پذیرتر می‌شوند.

داروها و مواد شیمیایی

اکثر داروها تا حدودی در شیرمادر ترشح شده و می‌توانند طعم شیر را نامطلوب کنند و مقدار آن را کاهش دهند و از آن مهم‌تر به کودک آسیب برسانند؛ بنابراین پرهیز از مصرف خودسرانه دارو در دوران شیردهی توصیه اکید است و مصرف هر دارویی باید بنا بر توصیه و تجویز پزشک مربوطه باشد.

شیر کهنه

برخی از مادران به دلیل اشتغال به کار، تحصیل و یا هر علت دیگری گاها برای تغذیه شیرخوار خود اقدام به دوشیدن شیر خود می‌کنند.

دوشیدن و نگهداری شیر مادر نیاز به شرایط خاصی دارد که اگر به خوبی رعایت نشود فاسد شده و برای کودک زیان‌آور است.

شیر مادر باید با دستان تمیز دوشیده شود و در ظرفی که حداقل 20 دقیقه جوشانده شده باشد، جمع‌آوری شود.

شیر مادر در دمای اتاق (دور از منبع حرارتی) تا 8 ساعت، در یخچال تا 48 ساعت (دو روز)، در جایخی 3-2 هفته و در فریزرهای خانگی تا 3 ماه قابل نگهداری است.

برخی مواد غذایی

فست‌فودها، غذاهای کنسروی، نوشابه‌ها، غذاهای مانده از رژیم غذایی یک زن شیرده باید حذف شود، زیرا می‌تواند موجب مشکلاتی در دستگاه گوارش نوزاد شود.

مصرف سیر، پیاز و پیازچه به علت بوی بدی که به شیر می‌دهد و همچنین کلم، حبوبات و مصرف زیاد خربزه، هندوانه و میوه‌های ترش به علت ایجاد نفخ و دل درد در شیرخوار باید با احتیاط مصرف شود.