به قلم : دکتر عطیه میرزابابایی ، متخصص تغذیه از دانشگاه علوم پزشکی تهران
ati_babaee@yahoo.com
تحریریه زندگی آنلاین : با گرمتر شدن هوا، بازار میوه تغییراتی میکند، پرتقال و نارنگی و کیوی جای خود را به میوههای رنگارنگ و هیجانانگیز تابستانی میدهند. از چاقاله بادام و گوجهسبز تا انواع توتها، آلوها و ... . تنوع میوههای تابستانی آنقدر زیاد است که از انگشتان دو دست تجاوز میکند. در فصل گرما بدن به سبب تعریق آب، املاح زیادی از دست میدهد و این در حالی است که اغلب میوههای تابستانی آبدار و دارای املاح و ویتامینهای مورد نیاز بدن هستند، از این رو بهتر است حتما در فصل تابستان زمانی در طول روز برای مصرف متناوب میوهها در نظر گرفته شود. همچنین توصیه میکنیم در فصل تابستان به سبب گرمای هوا میوهها به شکل خنک مورد استفاده قرار گیرند. انتخاب میوههای مناسب برای کودکان بسیار مهم است تا آنها از تغذیه سالم بهرهبرند و رشد سلامتی داشته باشند. شهرت میوههای تابستانی فقط به دلیل طعم آنها نیست، چراکه خواص میوههای تابستانی برای مقابله با بیماریهای ویروسی مفید است. همچنین در نظر داشته باشید که مصرف زیاد میوهها به سبب کالری بالای آنها میتواند موجب افزایش وزن و چاقی شود و نکته دیگر اینکه بیشتر میوههای تابستانی ملین هستند و مصرف بیش از حد آنها میتواند به ویژه برای کودکان سبب اسهال شود. کودکان باید روزانه میوه را در برنامه غذاییشان داشته باشند. بهتر است کودک میوه را برای میانوعده بخورد، نه با وعدههای اصلی. میوهها علاوه بر ویتامین، املاح معدنی و فیبر، حاوی قند طبیعی هستند که به طور مستقیم جذب بدن میشود، البته باید دقت کرد که بعضی از میوهها برای بچههای خیلی کوچک مناسب نیست.
بیشتربخوانید:
نمره خوب با تغذیه خوب
انبه؛ یکی از میوههای تابستانی محبوب
این میوه استوایی با اینکه کالری بالایی دارد، اما سرشار از مواد مغذی است. دلایل زیادی وجود دارد که عدهای انبه را پادشاه میوهها میدانند. انبه سرشار از فیبر، مواد معدنی و ویتامینهای مختلف است. فیبر به گوارش کمک میکند و باعث احساس سیری میشود. انبه سرشار از ویتامین A، ویتامین C و پتاسیم است. همچنین «گزانتین» که رنگدانه موجود در انبه است، میتواند از چشم در برابر پرتوهای مضر محافظت کند. انبه دارای فیبر زیادی است، بنابراین اگر کودک شما یبوست یا مشکلات معده دارد، انبه میتواند به او کمک کند تا از یبوست جلوگیری کند. بهبود حافظه، سلامت کبد و تقویت سیستم ایمنی از دیگر خواص انبه به حساب میآید.
زردآلو؛ رفع کننده مشکلات گوارشی
زردآلو را به عنوان یکی از خوشمزهترین و پرخاصیتترین میوههای تابستانی میشناسیم. علاوه بر طعم شیرینی که دارد، جزء میوههای آبدار و مفید به حساب میآید. زردآلو دارای آنتیاکسیدانهایی است که به مبارزه با رادیکالهای آزاد در سیستم تنفسی بدن میپردازد و به همین دلیل، مصرف این میوه در زمان ابتلا به آنفولانزا و دیگر بیماریهای ویروسی توصیه میشود، زیرا مشکلات تنفسی را رفع میکند. از دیگر خواص زردآلو، حفظ سلامت و شادابی پوست، تقویت استخوانها، سلامت قلب و تقویت بینایی مورد توجه است.
بیشتربخوانید:
چگونه بیاشتهایی کودکان را درمان کنیم؟
شاتوت؛ خوشمزهترین میوه جنگلی فصل تابستان
شاتوت یا شاهتوت یکی از بهترین میوههای فصل تابستان به حساب میآید که نه تنها برای ما انسانها جذابیت دارد، بلکه کرم ابریشم نیز تنها برگهای این میوه تابستانی را میخورد. گذشته از طعم شیرین شاتوت، میتوان به خواص قابل توجه آن اشاره کرد، از جمله ارزش غذایی بالا، درمان انواع بیماریهای قلبی، کمک به درمان دیابت و رفع کمخونی، تامین ویتامین C و آهن بدن و کمککننده به انعقاد خون.
طالبی
یکی از بهترین میوههایی که در فصل تابستان طرفداران زیادی دارد، میوه طالبی خواهد بود. طالبی از فیبر بالایی برخوردار است. از اینرو به گوارش و هضم غذای کودک کمک بسیاری میکند. این میوه شیرین و آبدار بیشتر از اینکه جزء میوهجات به حساب آید، بخشی از صیفیجات است و همچنین جزء میوههای گوشتی، شیرین، و آبدار تابستان محسوب میشود. این میوه تابستانی شیرین فواید و کاربردهای زیادی دارد. طالبی را به صورت آبمیوه نیز مصرف میکنند. متاسفانه این میوه در هنگام آبگیری کمی شیرینی خود را از دست میدهد و بیشتر مراکز آبمیوهگیری مقداری شکر به آن اضافه میکنند که این مورد به هیچ عنوان توصیه نمیشود؛
طالبی و آب آن یکی از بهترین میوهها برای تنظیم فشار خون است. این میوه سرشار از آب است و به طراوت و شادابی پوست فرد در فصل تابستان کمک میکند. طالبی سرشار از پتاسیم، ویتامین C و مس است. از جمله خواص آن عبارتند از:
- حفظ سلامتی مادر و جنین در دوران بارداری
- تامین ویتامینهای A و C
- مرطوبکننده پوست به صورت طبیعی
- تامین آهن و مس مورد نیاز بدن کودکان
- رفعکننده مشکل کمخونی نوزادان
- تامین ویتامین B کودکان و افزایش اشتهای آنها
هندوانه
هندوانه در تابستان یک منبع عالی آب و ویتامین A است. این میوه به کودکان در مصرف مایعات و سلامت پوست کمک میکند. توصیه میشود که میوههای تازه و فصلی را به کودکان خود ارائه دهید تا از مزایای تغذیهای بیشتری بهره ببرند. همچنین، تنوع در انتخاب میوهها به کودکان کمک میکند تا از مواد مغذی مختلفی بهرهمند شوند و به رژیم غذایی متنوعی دست پیدا کنند. هندوانه سرشار از ویتامینها، پتاسیم، آنتیاکسیدانها، کاروتنوئید و فیبر است. مصرف چند برش هندوانه در روز میتواند خطر بروز حمله قلبی، انواع سرطان، مشکلات گوارشی، مشکلات چشم و ریزش مو را کاهش دهد. مصرف هندوانه از آسیبهای پوستی ناشی از پرتوهای مضر خورشید نیز جلوگیری میکند.
بیشتر بخوانید:
مبارزه با بدغذایی کودک!
خربزه
خربزه یکی دیگر از میوههای تابستانه است که به خاطر داشتن پتاسیم، کلسیم و فسفر فراوان در کودکان توصیه میشود. این میوه تابستانی همچنین به کاهش وزن، و حفظ سلامت کلیهها کمک میکند. در هنگام خرید میوه تابستانی خربزه توجه داشته باشید که هرچه رنگ آن به نارنجی مایلتر و خطوط سفید روی آن بیشتر باشد، طعم شیرینتری خواهد داشت.
انگور
انگور حاوی آنتیاکسیدانهای مفیدی مانند رزوراترول است که به سلامت قلب و عروق کمک میکند. انگور نیز میتواند به تامین انرژی فوری برای کودکان در تمام فعالیتهایشان کمک کند. انگور میوهای است که بهراحتی در فصل تابستان در دسترس میباشد. انگور سرشار از آنتیاکسیدانها و پتاسیم است. این میوه تابستانی از عفونتهای ویروسی و بیماریهای چشمی جلوگیری میکند.
توتفرنگی
توتفرنگی حاوی آنتیاکسیدانهای قوی مانند آنتوسیانین است که به سلامت مغز و قلب کودکان کمک میکنند. توتفرنگی دارای ویتامینC ، فولات، پتاسیم و آنتیاکسیدانها میباشد که این مواد مغذی باعث میشوند توتفرنگی به عنوان یک جایگزین شیرین، میتواند باعث افزایش سلامت قلب، کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان و در کل ارتقای سلامتی بدن شود. توتفرنگی نقش مهمی در خونسازی بدن دارد و از خاصیت ضدعفونیکنندهای برخوردار است. علاوه بر اینها خوردن توتفرنگی باعث پاک شدن خون از مواد مضر و زاید میشود.
گلابی
گلابی دارای املاح معدنی، قند و ویتامینهای A، B و C است. گلابی اعصاب را آرام، فشار خون را تنظیم و خون را تصفیه میکند. در صورت تنبلی رودهها، بیماریهای گلو و بیماریهایی مانند ضعف بدن و کمخونی نیز گلابی کمک زیادی میکند. گلابیهای کاملا رسیده را مصرف کنید. گلابی نرسیده ممکن است باعث نفخ و عفونت شود. با کودکتان به میوهفروشی بروید و اجازه دهید او میوههای مورد علاقهاش را انتخاب کند. در این صورت خواهید دید همانجا میخواهند میوههای انتخابی خود را بچشند.
هلو
هلو سرشار از ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانها است. این میوه تابستانی به سلامت چشم و پوست کمک میکند. هلو میتواند به سمزدایی بدن کمک کند و سبب کاهش وزن شود. هلو کالری کمی دارد و سرشار از مواد مغذی است. هلو مقدار فراوانی ویتامین A دارد. همچنین حاوی ویتامینهای B1، B2 و C و مواد معدنی شامل کلســیم، آهن، فسفر، پتاسیم و سدیم میباشد. هلو رودهها را شستشو میدهد، سبب تحریک حرکت روده بزرگ میگردد. عمل دفع را آسان و یبوست را برطرف میسازد.
انجیر
انجیر میوهای است که ارزش غذایی بالایی دارد و میتواند نیاز بدن به بسیاری از ویتامینها و مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر، پتاسیم و منیزیم را تامین کند. انجیر میزان حرارت بدن را کاهش میدهد و به همین دلیل برای پایین آوردن میزان تب سودمند است. از انجیر در رفع التهاب مجاری تنفسی استفاده شده و به همین دلیل گزینهای مناسب در زمان ابتلا به بیماریهای ویروسی است. مصرف این میوه را برای مشکلات دستگاه گوارش مانند سوءهاضمه نیز مفید دانستهاند. از خواص انجیر در کودکان برای کمک به رشد و تامین نیازهای بدن غافل نشوید.
زغالاخته
پرطرفدارترین میوه نوبرانه تابستانه - پاییزه شاید
زغال اخته باشد! اما این میوه در واقع یک میوه نوبرانه تابستان است که تا اواسط پاییز در مغازهها به فروش میرسد. این میوه تابستانی که به صورت بومی در جنوب اروپا رشد میکند، منبع غذایی خوبی برای زنبورها است و بعد از رسیدن کامل، طعمی شیرین و خوشمزه پیدا میکند. زغالاخته سرشار از مواد مغذی است؛ گرچه فواید این میوه خوشمزه تابستانی فقط به خواص خوراکی آن محدود نمیشود، بلکه همانند یک داروی درمانی، برای کاهش تب، درمان اسهال و بازگرداندن مواد مغذی از دست رفته بدن موثر است.
گل سرسبد میوههای تابستانه؛ گیلاس و آلبالو
تابستان است و گیلاس و آلبالویش! این دو میوه پرطرفدار، منبع ویتامینهای A و C، و فیبر و منگنز هستند. این دو میوه تابستانی سرشار از آنتیاکسیدان و مواد معدنی مانند آهن، مس، منگنز، کلسیم و پتاسیم هستند که نیاز بدن را تامین میکنند. خواص آلبالو و وجود ترکیبات آنتیاکسیدان، سطح رادیکالهای آزاد بدن را کنترل میکند و به همین دلیل در کاهش احتمال ابتلا به انواع سرطان موثر است. مصرف آبمیوه آلبالو و یا خود این میوه، به دلیل وجود ویتامین C، سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند. همچنین آلبالو آب مورد نیاز بدن را تامین کرده و برای رفع خشکی بدن موثر است. گیلاس بهخاطر دارا بودن «ملاتونین»، به داشتن خواب راحت کمک میکند. گیلاس میتواند از بروز دیابت جلوگیری کند. این میوه تابستانی به تقویت حافظه نیز کمک میکند.
آلو
یکی از میوههای تابستان، آلو است که انواع مختلفی دارد؛ آلو شابلون، آلو طلایی، آلوی قرمز، آلوی سیاه و حتی آلوچه هرکدام طعم خاص خود را دارند و میتوان آنها را به صورت تازه یا خشک شده میل کرد. از آنجایی که بعضی از آلوها در غذا نیز استفاده میشوند، مطمئن شوید که قبل از خرید، انواع سالم و باکیفیت آن را تهیه کنید. آلو علاوه بر خواص آنتیاکسیدانی خود، باعث رفع یبوست در کودکان میشود. آلو بهعنوان یک میانوعده میتواند احساس سیری بهنسبت طولانیمدتی بدهد. مصرف آلو به سلامت حافظه و تقویت استخوانها کمک میکند.
نکات مهم در تغذیه با میوهها
در تغذیه با میوهها باید به نکاتی توجه داشته باشیم؛ انتخاب میوههای تازه، شستشوی دقیق میوهها و جلوگیری از مصرف میوهها با پوست آلوده به سموم مهم هستند.
ترفندهای تشویق کودکان به مصرف میوهها
گاهی کودکان ممکن است به میوهها علاقه نداشته باشند. در این صورت، میتوانید با ترفندهایی مثل تهیه خوراکیهای جذاب از میوهها یا تشویق به مصرف بازیهایی مرتبط با میوهها، آنها را به مصرف میوه ترغیب کنید.