زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر فرشاد خسروی - متخصص ارزیابی و درمان اختلال بلع

تریریه زندگی آنلاین : پس زدن سینه مادر در نوزادی و کودکان شیرخوار (اعتصاب شیر خوردن)، یک مشکل اضطراب‌آور و نگران‌کننده برای مادران است. امتناع کودک از مکیدن سینه، اضطراب‌آورترین مشکل برای یک مادر است. زمانی که کودک گریه می‌کند و سینه مادر را پس می‌زند، طبیعتاً باعث ناراحتی مادر خواهد شد. ممکن است مادر احساس کند کودکش او را به‌عنوان مادر پس می‌زند، به او نیاز ندارد یا حتی او به او علاقه‌ای ندارد. ممکن است کودک، سینه مادر را در برخی وعده‌ها یا تمام وعده‌ها، در هر سنی پس بزند. دلایل او برای این کار، با توجه به مرحله رشد یا حتی سلامت متغیر است. امکان دارد چند دقیقه سینه مادر را مک بزند، سپس همراه با بروز علائم اضطراب، از آن جدا شود و از ادامه مکیدن امتناع کند. شاید حتی از شروع مکیدن امتناع بورزد، اگرچه به‌وضوح گرسنه است. گاهی اوقات، کودک درواقع امتناع نمی‌کند بلکه اختلال بلع دارد. شاید کودک از آن دسته‌ای باشد که ظاهراً تمایلی به شروع مکیدن ندارند و زمان زیادی طول می‌کشد تا مکیدن را شروع کنند، اما زمانی که شروع کنند، به‌خوبی غذا می‌خورند. امکان دارد به نظر برسد که یک کودک، رضایت کمی از شیر خوردن دارد.

 بیشتربخوانید:

چتر قانون بر سر ماد‌ران بارد‌ار و شیرد‌ه ( قسمت اول)

 او مدت کوتاهی سینه مادر را مک میزند و سپس جدا می‌شود و وعده غذایی خود را پس از بارها توقف و شروع دوباره، تمام می‌کند. در بعضی مواقع او به‌آسانی در طول غذا خوردن، منحرف و بی‌قرار می‌شود. احتمالاً با مشت‌ها یا پاهایش فشار وارد کند تا از مادر دور شود. او به‌محض سیر شدن مکیدن را متوقف می‌کند و شاید پس‌ازآن بی‌قرار و ناراحت باقی بماند. هنگام کنترل یک کودک ایرادگیر یا کودکی که از شیر خوردن امتناع می‌کند، آرام و صبور ماندن و برخورد آرام با او حائز اهمیت است. اگر هر دو ناآرام هستید، نفس‌های عمیق بکشید، مشابه آنچه احتمالاً در طول درد زایمان یا هنگام تلاش برای آرام شدن یا تفکر کردن انجام داده‌اید.

تنفس عمیق به آرام کردن تنفس کمک می‌کند و آن را منظم‌تر می‌کند که این خود می‌تواند به آرام کردن هر کس کمک کند. تمرکزتان را بر روی آرام ماندن بگذارید، از موسیقی آرامش‌بخش استفاده کنید، آرام کودک را تکان دهید یا او را در آغوش بگیرید و راه بروید. آرامش یافتن کمک می‌کند شیر به‌آسانی جریان پیدا کند تا همین‌که کودک، سینه را به دهان گرفت، به شیر برسد. شما حتی می‌توانید با پوشیدن یک گردن بند جذاب، حواس کودک را پرت کرده و او را به شیر خوردن تشویق کنید.

آیا مسئله، نپذیرفتن سینه است؟

به سؤالات زیر فکر کنید – این سؤالات به شما این امکان را می‌دهند که متوجه شوید همه‌چیز روبه‌راه است و حتی اگر کودکتان از برخی وعده‌ها امتناع می‌کند، راضی و سالم است و به‌اندازه کافی شیر دریافت می‌کند. اگر همچنان نگران هستید، معاینه کودک توسط پزشک خیالتان را آسوده خواهد کرد.

کودک، در طول روز چند پوشک خیس می‌کند؟ صرف‌نظر از تعداد وعده‌های غذایی، نشانه‌های دریافت شیر کافی شامل حرکات منظم و نرم روده، حداقل ۶ تا ۸ پوشک پارچه‌ای کم‌رنگ و بسیار خیس یا حداقل ۵ پوشک یک‌بارمصرف خیس و سنگین با ادرار بی‌بو و کم‌رنگ، در طول ۲۴ ساعت است. اگر ادرار کودک تیره است و بوی شدیدی دارد، با مشاور پزشکی خود صحبت کنید.

اگر کودک راضی است، هوشیار است، چشمانش روشن است و رنگ پوست و ماهیچه‌ی خوبی دارد و افزایش وزن دارد، به میزان  کافی تغذیه می‌شود. کودک در هر سنی که باشد دلایل بسیار زیادی برای شیر نخوردن کودکان وجود دارد، در پایین، برخی از دلایل اصلی که مادران برای امتناع کودکانشان پیداکرده‌اند، آورده شده است – اما گاهی هیچ دلیلی پیدا نمی‌شود. دقیقاً همان‌قدر ناگهانی که کودک شروع به پس زدن سینه مادر کرده است، همان‌گونه تمام داستان به پایان می‌رسد و دوباره با خوشحالی شیر می‌خورد، انگار هیچ اتفاقی نیفتاده است.

 بیشتربخوانید:

شیر مادر حتی در صورت ابتلا به کرونا قطع نشود

دلایل مربوط به کودک – پس زدن سینه مادر

مشکلات مربوط به گرفتن سینه

گیج شدن کودک با شیشه شیر

خستگی بیش‌ازحد/تحریک بیش‌ازحد

نپذیرفتن یکی از سینه‌ها

واکسن زدن

بیماری، مثل سرماخوردگی یا گوش‌درد، گلودرد

تغییر الگوی وعده‌های غذایی

پرت شدن حواس

شروع غذاهای دیگر

دندان‌درآوردن

گاز گرفتن

استفاده بیش‌ازحد از پستانک

آب‌وهوا

ناراحتی مرتبط با مکیدن

از شیر گرفتن

 بیشتربخوانید:

بخور ، نــخــورهـای بــارداری و شـیـردهــی

مشکلات مربوط به سینه – پس زدن سینه مادر

جریان سریع شیر

ذخیره شیر اندک

خروج آهسته شیر از سینه مادر

دلایل مربوط به مادر – پس زدن سینه مادر

بیش‌ازحد خسته یا مضطرب

بیمار یا در حال مصرف داروهای تجویزی یا بدون نسخه

تغییر بو به دلایلی – مثل عطر یا دئودورانت متفاوت، کلر/نمک باقی‌مانده پس از شنا؛ رفتن به آرایشگاه، سیگار کشیدن

تغییرات هورمونی

فشار دوره قاعدگی یا پیش از آن

تخمک‌گذاری

بارداری

استفاده از قرص‌های پیشگیری از بارداری

 بیشتربخوانید:

بایدها و نبایدهای مصرف همزمان شیرخشک و شیرمادر

چگونه کودک را به شیر خوردن ترغیب کنیم؟

تا حد امکان، صبور و آرام باشید. حتی اگر ناامید یا بی‌تاب هستید. اجبار کودک به شیر خوردن، اوضاع را بدتر می‌کند.

اگر کودک به‌تازگی شیر نمی‌خورد و ناراحت است، با انجام کار متفاوتی حواس او را پرت کنید – قدم زدن در بیرون، نگاه کردن به اسباب‌بازی‌ها، خواندن یک شعر….

زمانی که آرام شد ممکن است راحت‌تر شروع به شیر خوردن کند یا ممکن است همین‌که نوازش شود خوشحال‌تر باشد. با کودک خود، درحالی‌که او را به‌صورت عمودی، مقابل خود نگه‌داشته‌اید و سر او هم‌سطح نوک سینه مادر است قدم بزنید. هم‌زمان راه بروید و شیر بدهید. می‌توانید آغوشی(لباسی که کودک درون آن جای گرفته یا تجهیزاتی مانند کیف که کودک درون آن و روبروی سینه مادر قرار می‌گیرد) را نیز امتحان کنید اما به خاطر داشته باشید که حتماً سینه باید برهنه باشد تا صورت او، پوست سینه را لمس کند و بتواند نوک آن را پیدا کند. برای این کار آغوشی باید پایین‌تر از حد معمول پوشیده شود.

یک حالت شیردهی کاملاً متفاوت را امتحان کنید.: کودک زیر بازو قرار بگیرد یا روی تخت، بدون هیچ تماسی کنار کودک خود دراز بکشید – این روش مخصوصاً زمانی که خیلی گرم است یا کودک تنش شمارا حس می‌کند خوب است. نزدیک کودک خود درحالی‌که او را نوازش می‌کنید دراز بکشید. شیر دادن به کودک درحالی‌که هر دو در وان هستید ممکن است مفید باشد. ممکن است نیاز باشد کسی برای داخل یا خارج کردن کودک از وان حضورداشته باشد. شیر دادن به کودک را پس از استحمام زمانی که گرم و آرام است امتحان کنید (اگر استحمام را دوست دارد). می‌توانید بازی با کودک خود را بر روی زمین درحالی‌که از کمر به بالا برهنه هستید امتحان کنید. پس از گذشت مدتی، به‌تدریج سینه خود را به سمت دهان او ببرید.

زمان بیدار شدن کودک را تخمین بزنید و او را بلند کنید تا در حال خواب‌آلودگی به او شیردهید. سعی کنید کودک را با پستانک آرام کنید. راه رفتن، آواز خواندن و تکان دادن او درحالی‌که پستانک را می‌مکد ممکن است به‌تدریج او را آرام کند تا بتوانید درحالی‌که پستانک را برمی‌دارید او را در کنار پستان بگذارید. لازم است در مورد کودکی که با گرسنگی زیاد بطری شیر را می‌مکد با مقدار اندکی از شیر دوشیده شده مثلاً ۳۰ میلی‌لیتر شروع کنید و سپس به‌آرامی آن را با سینه عوض کنید. بعضی مادران که کودکانشان به شیشه شیر عادت کرده‌اند دریافته‌اند که قرار دادن یخی روی نوک سینه که در یکپارچه پشمی پیچیده شده است یا قلقلک دادن نوک سینه و هاله دور آن، گرفتن سینه توسط کودک را آسان‌تر می‌کند. به‌جای آن می‌توانید از یک محافظ نوک سینه برای شروع شیر دادن استفاده کنید. سریعاً آن را خارج کنید و هنگامی‌که شیر جریان پیدا کرد سینه را در اختیار کودک بگذارید و حالا او با خوشحالی می‌مکد.

به او در یک صندلی گهواره‌ای شیردهید. چند قطره شیر را در دهان باز کودک بدوشید تا او را ترغیب کنید. پیش از شیر دادن اگر کودک خواهان است پنج دقیقه یا بیشتر را صرف ماساژ دادن بدن برهنه او کنید تا او را آرام کنید. برای کودک خود آواز بخوانید – شاید برای او مهم نیست اگرچند خط مشابه را چندین بار بخوانید. موسیقی پس‌زمینه‌ی آرامش‌بخش محبوبتان را پخش‌کنید.

زمانی که کودک سینه را پذیرفت بهتر است مقداری شیر جبرانی تهیه کنید. این کار می‌تواند به کمک وسایل کمکی شیردهی انجام شود. این کار به کودک اجازه می‌دهد شیر اضافی دریافت کند، درحالی‌که با مکیدن خود، منبع شیر مادر را تحریک می‌کند. اگر منبع شیر مادر کاهش یافت یا خروجی آن کند شد یا اگر کودک در مکیدن ضعیف است، بهتر است با پرستار تغذیه با شیر مادر در مورد امکان استفاده از وسایل کمکی گفتگو کنید.

نتیجه

اغلب، نپذیرفتن سینه موقتی است و در اغلب موارد نباید خیلی طول بکشد تا کودک دوباره با رضایت شیر بخورد. گاهی ممکن است مادر هیچ‌گاه متوجه نشود چرا او سینه را پس می‌زند. اگرچه کودکانی وجود دارند که متقاعد نمی‌شوند که به سینه بازگردند. اگر این اتفاق برای شما افتاد باید به خاطر داشته باشید که کودک، شمارا پس نمی‌زند و به‌زودی راه‌های دیگری برای ارتباط با یکدیگر پیدا خواهید کرد.