زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

برگرفته شده از کتاب تغذیه در سال دوم زندگی از انتشارات انجمن علمی ترویج تغذیه با شیر مادر ایران

تحریریه زندگی آنلاین : امتناع کودک از خوردن غذا ممکن است به دلایل زیر باشد:

فعالیت زیاد و در نتیجه خستگی

 فعالیت کم و در نتیجه کمتر گرسنه شدن

 نخوابیدن

 کم بودن فاصله میان‌وعده‌ها با غذاهای اصلی

 اظهار نظر مبنی بر دوست نداشتن غذا توسط بزرگ‌ترها

اما در عین حال این امر ممکن است وسیله‌ای باشد که کودک می‌خواهد عدم وابستگی و استقلالش را نشان دهد که این خود بخشی از مراحل تکامل او است. والدین اگر هیجان‌زده باشند و به کودک فشار بیاورند، سبب کندی جریان ترشح معده کودک و مانع از هضم غذای وی می‌شوند. به علاوه کودک ممکن است این نوع توجه والدین را وسیله لذت خود قرار دهد، یعنی متوجه شود که امتناع از خوردن، یکی از راه‌های جلب توجه آنان است. کودک معمولا غذای به خصوصی را برای مدتی دوست دارد و بعد ممکن است به غذای دیگری علاقه نشان دهد، یعنی کودک غذایی را که تا دیروز دوست داشته و می‌خورده، امروز از خوردنش امتناع می‌کند. در این مورد، والدین با تغییراتی که در غذا می‌دهند مانند تغییر در درجه حرارت و یا نوع پخت یا شکل غذا (به عنوان مثال دادن شیر گرم یا سرد، دادن تخم‌مرغ آبپز یا نیمرو و املت به شرطی که زرده تخم‌مرغ را هنگام پختن کاملا هم بزنند) و تعریف و تمجید از غذا می‌توانند آن را مورد پسند و دلخواه کودک کنند. اگر کودک باز هم از خوردن امتناع کرد، والدین باید صبور باشند و کودک را به اجبار وادار به خوردن نکنند و پس از تمام شدن غذا بشقاب او نیز با سایر بشقاب‌ها برداشته شود. بدین ترتیب، کودک یاد می‌گیرد که زمان صرف غذا نامحدود نیست و ضمنا باعث می‌شود در وعده غذای بعد، به اندازه کافی گرسنه باشد و غذا بخورد.

نتایج مطالعات نیز نشان داده که دریافت انرژی هر کودک از یک وعده غذایی به وعده دیگر بسیار متفاوت، ولی کل انرژی دریافتی روزانه به طور قابل توجهی ثابت است. بدین معنی که معمولا کمبود کالری و مواد مغذی در یک وعده را کودک در وعده‌های بعدی جبران می‌کند، بنابراین وظیفه والدین، انتخاب و ارائه مواد غذایی مغذی و مناسب است و نه اصرار به کودک در خوردن غذا.

 بیشتربخوانید:

دلیل بد غذایی کودکان چیست؟

چه کنیم تا کودک از غذا خوردن لذت ببرد؟

قبل از غذا دست‌ها و صورت کودک را بشویید.

 ساعات برنامه غذایی را خیلی عوض نکنید.

 مراقب باشید که زمان غذا خوردن، کودک خیلی گرسنه و یا خیلی خسته نباشد.

 سعی کنید میان‌وعده‌ها را 5/1 تا 2 ساعت قبل از وعده اصلی غذا بدهید.

 بهتر است میان‌وعده‌ها خیلی شیرین، حجیم یا چرب نباشند تا اشتهای کودک برای وعده اصلی غذا، باقی بماند.

 برای دسر یک ماده شیرین انتخاب کنید و آن را بلافاصله بعد از غذا به او بدهید که جزء غذا به حساب بیاید.

 اگر غذای جدیدی به او می‌دهید که از خوردنش امتناع می‌کند، تعجب نکنید. آن را همراه با غذایی که دوست دارد، مثل برنج یا نان یا سیب‌زمینی به او بدهید.

 غذاها را خیلی زود به زود و بر اساس تمایل او عوض نکنید.

 اگر کودک غذایی را دوست نداشت، نباید کلا آن را از برنامه غذایی او حذف کنید، بلکه می‌توانید با تغییراتی و در فرصت‌های دیگر، آن را امتحان کنید.

 هنگام غذا دادن دعوا نکنید، داد و قال راه نیندازید و برای خوردن غذا جایزه تعیین نکنید.

 بگذارید در مورد سیر شدنش خودش تصمیم بگیرد، اگر در یک وعده مقدار کمتری خورد، مسلما در وعده دیگر یا روز دیگر جبران می‌کند.

 به کودک به زور غذا ندهید. در عین حال محیط او باید آرام باشد و حواس و توجهش به مطلب دیگری جلب نشود. گاهی مادرها اجازه نمی‌دهند که کودک مطابق میل و نیاز خود غذا بخورد، در حالی که بهتر است اشتیاق و اشتهای کودک حتما در نظر گرفته شود.

بیشتربخوانید:

ترفندهایی برای غذا خور شدن کودکان بد غذا

بهتر است کودک را به جای اجبار، تشویق به غذا خوردن کنید. علاقه به غذا خوردن زمانی به وجود می‌آید که غذا به صورت جالبی ارائه شود و کودک ببیند که دیگران هم غذاهای متنوع یا جدید را با لذت می‌خورند.

 غذا را به شکلی تهیه کنید که خوردنش برای کودک آسان باشد. معمولا کودک گوشت چرخکرده را بهتر از گوشت تکه‌ای می‌پذیرد یا قطعات کوچک سیب‌زمینی و یا هویج پخته شده یا لقمه‌های کوچک را با میل و رغبت بیشتری می‌خورد.

 در سن یک تا دو سالگی با توجه به مراحل تکامل کودک، شما انتظار نداشته باشید که هنگام غذا خوردن خیلی تمیز و مرتب باشد. این مرحله ریخت و پاش به تدریج بهتر می‌شود. برخی کارهای او مانند پرت کردن غذا، بازی کردن هنگام غذا خوردن و ... را می‌توان با آرامش و ملایمت و به تدریج محدود کرد. بسیاری از رفتارهای غذایی، آرام آرام با بزرگ شدن کودک اصلاح می‌شوند.

 به امتناع کودک از خوردن غذا در بعضی از شرایط توجه نمایید. گاهی جدایی از مادر، بیماری کودک، شرایط خاص روحی کودک، شب نخوابیدن، عدم استفاده از آفتاب و هوای سالم و پاک، نداشتن فعالیت کافی، گوشه‌گیری کودک و گاهی اوقات وسواس بیش از اندازه مادر در مورد اینکه موقع غذا خوردن باید همه چیز تمیز بماند و لباس کودک کثیف نشود و امثال آن ممکن است بر علاقه و اشتهای او به غذا و یا امتناع از غذا خوردن موثر باشد.

 کودک، در زمان غذا خوردن باید در محل امن و راحتی قرار گیرد، مشتاق غذا خوردن باشد و بدون عجله به او غذا داده شود و با زور و تهدید یا رشوه وادار به غذا خوردن نشود. اگر به هر علتی از خوردن یک وعده غذا خودداری می‌کند، باید بدون هیچ‌گونه نگرانی و اضطراب آن نوبت تغذیه را به تاخیر انداخت یا حتی از آن صرف‌نظر نمود. مطمئنا در وعده‌های دیگر جبران خواهد کرد.

 در ابتدا کودک 1 تا 2 ساله ممکن است برای گرفتن یا برداشتن غذا از انگشتانش استفاده کند، ولی به تدریج می‌تواند یاد بگیرد که چگونه قاشق را به طور صحیح استفاده کند، به ویژه اگر خیلی گرسنه باشد. کم‌کم در گرفتن چنگال و لیوان مهارت پیدا می‌کند و می‌تواند لیوان را با یک دست بگیرد و شیر یا مایعات را از فنجان یا لیوان بنوشد.

 ظرف غذا باید کوچک و کمی گود باشد تا غذا از آن بیرون نریزد. قاشق، چنگال و لیوان هم باید کوچک، سبک و طوری باشد که کودک به راحتی آن را بردارد و نگه دارد. بهتر است از قاشق، چنگال و بشقاب نشکن استفاده کنید و قاشقی را که او را به یاد قاشق دارو می‌اندازد، به کار نبرید.

 کودک را به ویژه در شروع غذا که گرسنه است، تشویق نمایید تا علیرغم ریخت و پاشی که می‌کند، خودش غذا بخورد تا این کار را یاد بگیرد و مهارت و اعتماد به نفس پیدا کند.

 اگر از خوردن خسته شد یا همزمان که خودش غذا می‌خورد، شما هم او را کمک کنید و با قاشق، غذا را در دهانش بگذارید.

 بیشتر بخوانید:

غذای انگشتی چغندر، پرتقال و نعنا