زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر محمدرضا وفا و همکاران؛ متخصصین تغذیه

ما همگی آشنا به مشکلات اجتماعی و روانشناسی همراه با اضافه وزن هستیم.

کودکان به طور خاص حساس هستند به اینکه به نظر همسالان‌شان چگونه بنظر می‌آیند و وزن اضافه می‌تواند موجب دست انداختن و انزوا شود.

در حقیقت، یك بررسی اخیرا بر کودکان چاق به منظور رتبه‌دهی به کیفیت زندگی‌شان، انجام شده است که رتبه آنها در کیفیت زندگی به پایینی کودکان سرطانی تحت شیمی درمانی بوده است. بنابراین رنج زیادی را متحمل می‌شوند.

اما داشتن اضافه وزن علاوه بر صدمات روانشناسانه، تاثیرات جدی بر سلامت می‌گذارد.

نتایج سلامت جدی را در ورای صدمات روانشناسانه در بر داشته است.

چاقی در بزرگسالی با شیوع بالاتر دیابت، پرفشاری خون، گرفتگی عروق، بیماری قلبی و حملات قلبی، سکته، آرتریت، سرطان‌های خاص، نازائی، آسم و اختلالات خواب مثل آپنه در ارتباط است.

از آنجایی که کودکان دارای اضافه وزن به احتمال بیشتر تبدیل به بالغین چاق می‌شوند، وزن در کودکی می‌تواند با خطر بزرگتر بیماری در بزرگسالی و کوتاه شدن طول عمر همراه باشد. و لزوما نیازی نیست که  زمان زیادی را صبر کنند تا

اثرات آن را دریافت کنند، در مقایسه با کودکان دارای وزن طبیعی تفاوت‌های قابل توجهی در فشار خون و سطح کلسترول دارند.

مطالعه قلب Bogalusa که 14هزار کودک را در Louisiana از 1972 پیگیری کرده است، نشان داده است که حدود 60 درصد از کودکان سنین 5 تا 10 سال که اضافه وزن داشتند، حداقل یکی از عوامل خطر برای توسعه بیماری‌های قلبی مثل

پرفشاری خون و سطوح بالا و غیرطبیعی انسولین در خون، داشته‌اند.

این مطالعه کمک کرده است تا نشان داده شود که شمار رو به افزایش کودکان چاق احتمالا با میزان بالاتر بیماری‌های قلبی در بزرگسالی همراه خواهند بود، که بزرگترین علت مرگ و میر در کشور است.

چاقی، دیابت و سندرم متابولیک

دیابت شایع‌ترین بیماری جدی مرتبط با چاقی در کودکان است. دارای 2 شکل اصلی است.

ابتدا، نوع 1 اتفاق می‌افتد، یعنی زمانی که بدن سلول‌های تولید کننده انسولین را (هورمونی که مقدار گلوکز را در خون تنظیم می‌کند) تخریب می‌کند.

دیابت نوع 1 در اوایل زندگی روی افراد تاثیر می‌گذارد و می‌تواند شدید باشد و اگر به درستی با تزریق منظم انسولین مدیریت نشود، تهدید کننده زندگی خواهد بود.

این نوع از دیابت با چاقی در ارتباط نیست. نوع دوم، دیابت، بیش از 90 درصد موارد دیابت را در بر می‌گیرد و زمانی که بافت‌های بدن حساسیت خود را به پیام‌های انسولین از دست می‌دهند، شروع می‌شود.

گلوکز یک قند ساده است که از غذاها به کمک گردش خون جذب می‌شود، جایی که سپس میتواند بوسیله سلول‌ها برداشته شود و توسط بدن برای تولید انرژی استفاده شود.

افزایش سطوح گلوکز در خون، سلول‌های خاصی را در پانکراس به رهایی انسولین تحریک می‌کند، که به صورت پیام آوری عمل می‌کند که گلوکز را از طریق خون به بافت‌های مختلف تحویل می‌دهد و  موجب سقوط قند خون می‌شود.

زمانی که سلول‌ها به پیام انسولین پاسخ نمی‌دهند-شرایطی موسوم به مقاومت انسولین- سطوح قند خون بالا می‌ماند و بدن بیش از حد کار می‌کند تا انسولین بیشتری تولید کند تا بتواند پیام بگیرد.

در حالی که مقاومت به انسولین همیشه منجر به دیابت نمی‌شود، اما شرایط قبل از ابتلاء به دیابت است که اگر بررسی نشود، می‌تواند  به دیابت منجر شود.

عوارض دیابت ممکن است شامل نقص کلیوی، صدمه اعصاب، کوری، بیماری قلبی و سکته باشد.

خطر سکته یا مرگ از بیماری قلبی 2 تا  4 بار در بالغین مبتلا به دیابت بالاتر است. ما سابقا دیابت را به 2 نوع اصلی  "شروع زودرس" و" شروع در بزرگسالی" می‌نامیدیم.

زیرا که به ندرت دیابت نوع 2 در سنین پایین‌تر از 40 سال اتفاق می‌افتاد. اما نام آن در طی زمان تغییر کرده است زیرا که نظریات قدیمی، از رده خارج شده‌اند.

در حالی که مشکل بسیار جدیدتر از آن است که نام ملی بر آن گذاشته شود، ما در حال حاضر کودکان مبتلا به دیابت "شروع در بزرگسالی" را می‌بینیم و اغلب مطب‌ها گزارش کرده‌اند که دیابت نوع 2 در یک سوم تا نصف تمام موارد

مبتلایان به دیابت در کودکی دیده می‌شود.

علت دقیق بالا رفتن تعداد بیماران مبتلاء به دیابت کودکی هنوز شناخته نشده است، اما تقریبا مرتبط با شمار رو به افزایش کودکانی است که اضافه وزن دارند و یا كودكانی كه بسیار غیرفعال هستند.

در ایالات متحده، کودکان آفریقائی، اسپانیائی، آمریکائیان بومی و تعدادی با پیش زمینه‌های آسیائی/ اقیانوسیه که پیشینه خانوادگی ابتلاء به دیابت نوع 2 را دارند در معرض خطر بالاتری هستند.

مقاومت به انسولین منجر به دیابت نمی‌شود. اپیدمیولوژیست‌ها گزارش کرده‌اند که اغلب اختلالات متابولیکی در مراجعه کنندگان منزوی صورت می گیرد- آنان اغلب مرتبط با یکدیگر هستند و به طور همزمان در فرد مشابه اتفاق می‌افتند.

ما در حال حاضر، این شرایط را سندرم متابولیک یا سندرم ایکس می‌نامیم، و شامل چاقی، مقاومت به انسولین یا دیابت، کلسترول بالا و پر فشاری خون است.

افراد دارای سندرم متابولیک در معرض خطر بالای مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی، سکته یا نقص کلیوی هستند.

اضافه وزن یک جزء مرکزی از این خوشه پیچیده سوءعملکردهای بدن است که نهایتا منجر به مرگ می‌شود حداقل یک نفر از هر 5 فرد دارای اضافه وزن به سندرم متابولیک مبتلا می‌شوند.

خطر توسعه دیابت در افراد دارای اضافه وزن دو برابر بالاتر از  افراد لاغر است و آنها در معرض خطر بالاتر برای توسعه پرفشاری خون، کلسترول بالا، و تری‌گلیسرید (یک نوع چربی) بالا درخون هستند، که عوامل خطر برای سکته وبیماری‌های قلبی هستند و چربی اضافه که نسبت به ران‌ها و باسن در شکم  جمع شده است-اغلب شکل سیب گفته می‌شود- نیز با خطر بالاتر بیماری‌های قلبی در ارتباط است.

خبر خوب آن است که اغلب، این پیشرفت دیابت نوع 2 و دیگر شرایط سندرم متابولیک می‌تواند بوسیله توجه خاص به رژیم غذایی و فعالیت فیزیکی آهسته یا معکوس شود.

افراد دارای اضافه وزن می‌توانند به کمک از دست دادن تدریجی و آهسته وزن شروع به کاهش خطر بیماری‌ها کنند- اغلب از دست دادن 5 تا 10 درصد از شاخص توده بدن می‌تواند تفاوت ایجاد کند.

برای کودکان، خط مشی موثرتر و بهتری موجود است: پیشگیری. با تامین رژیم غذایی سالم و ایجاد فرصت برای فعالیت فیزیکی، والدین می‌توانند مطمئن باشند که کودکان‌شان هرگز در چنین راه‌های پرخطری که اغلب به مشکلات

پیچیده سلامت منجر می‌شود، وارد نمی‌شوند.