دکتر لادن گیاهی؛ متخصص تغذیه
آلرژی‌های غذایی، رفتار والدین، سیگار كشیدن در دوران بارداری و جنبه‌های ارثی از عوامل موثر در بروز بیش فعالی هستند.
هنوز بهترین روش برای تشخیص این عارضه مشخص نشده است.
علائم بیش فعالی
كودكان بیش فعال مدام در حال جنب و جوش هستند و تنها برای مدت بسیار كوتاهی می‌توانند روی یك موضوع تمرکز كنند.
سایر علائم آن می‌تواند شامل اختلال در روابط اجتماعی، یادگیری، مشكلات رفتاری، تشنگی، اضطراب، پرخاش، بدغذایی و كم‌خوابی باشد.
این كودكان خیلی زود از انجام هر كاری منصرف می‌شوند، بسیار حساس‌اند و رفتارهای ناهنجاری دارند.
غالبا بیقرار و ناآرام هستند و بسیار تند صحبت می‌كنند به گونه‌ای که صحبت كردن آنها مفهوم نیست. تغییرات رفتاری ناگهانی نیز غالبا در آنها مشاهده می‌شود.
درمان‌های رایج بیش فعالی
بعد از تشخیص بیماری، استفاده از دارو درمانی، رژیم درمانی و رفتار درمانی ضروری است.
تخمین زده شده است كه 20 درصد موارد بیش فعالی ناشی از آلرژی‌های غذایی است.
حذف افزودنی‌های غذایی از برنامه غذایی كودكان بیش فعال در کاهش علائم بیماری بسیار موثر بوده است.
رژیم فینگلد (Feingold) كه در سال 1975 توسط دكتر بن فینگلد در سانفرانسیسكو برای اولین بار ارائه شد پایه بسیاری از رژیم‌های درمانی را برای كودكان تشکیل می‌دهد.
حذف غذاها، نوشیدنی‌ها و داروهای حاوی سالیسیلات مانند آسپرین، جزء مواد حذفی این رژیم‌ها هستند.
مواد غذایی مفید برای بیش فعالی
اسیدهای چرب امگا 6 و بیش فعالی
دانه كنجد، كدو حلوایی و دانه آفتابگردان از منابع خوب اسیدهای چرب امگا6 هستند.
تحقیقات انجام شده نشان می‌دهند که به دنبال افزایش دریافت این اسید چرب ضروری، که غالبا سطح آن در كودكان بیش فعال پایین‌تر از حد نرمال است، بهبود قابل توجهی در علائم بیش فعالی مشاهده می‌شود.
اسیدهای چرب ضروری برای انتقال طبیعی پیام‌های عصبی و قرارگیری اطلاعات در حافظه ضروری‌اند.
اسیدهای چرب امگاتری و بیش فعالی
ماهی خال مخالی، ماهی آزاد، كپور، ساردین، كیلكا، دانه كدو حلوایی و دانه كتان همگی حاوی اسید چرب امگا3 هستند.
وجود این اسید چرب نیز برای عملكرد طبیعی سلول‌های عصبی لازم است. از این‌رو مصرف منظم این مواد غذایی برای عملكرد طبیعی سلول‌های عصبی توصیه می‌شوند.
غلات و بیش فعالی
غلات صبحانه، نان جو، كیك برنج، برنج، ماكارونی و سیب‌زمینی از جمله غذاهای نشاسته‌ای هستند كه غالبا مصرف آنها اثرات نامطلوبی بر وضعیت این كودكان ندارد.
پروتئین و بیش فعالی
گوشت بدون چربی، ماهی، ماكیان، تخم‌مرغ و حبوبات از منابع مفید پروتئینی برای این افراد هستند.
مواد غذایی كه باید در بیش فعالی پرهیز شوند
هر گونه تغییر در رژیم غذایی این كودكان باید زیر نظر رژیم شناس و پزشك صورت گیرد.
حذف غذاهای مهم از رژیم غذایی باعث كمبود موادمغذی خاص می‌شود.
بنابراین چنانچه مواد غذایی خاصی حذف شوند باید با سایر منابع غذایی جایگزین شوند تا از کمبود مواد مغذی پیشگیری گردد.
شیرینی‌ها و بیش فعالی
شكر و غذاهای قندی مانند بیسكویت، كیك، شیرینی، آب نبات و نوشیدنی‌های شیرین باعث افزایش ناگهانی سطح قندخون می‌شوند؛ زیرا افزایش ناگهانی در سطح قندخون می‌تواند بیش فعالی را در برخی كودكان فعال نماید.
میوه ها و بیش فعالی
بادام، سیب، زردآلو، هلو، آلوخشك، آلوتازه، توت‌ها، گوجه‌فرنگی و خیار دارای سالیسیلات طبیعی هستند.
این تركیبات شبه آسپرینی باید از رژیم غذایی كودكان مبتلا به بیش فعالی حذف شوند.
افزودنی‌ها و بیش فعالی
تارترازین، یک ماده افزودنی نارنجی رنگ است كه در تهیه بعضی غذاها از آن استفاده می‌شود. كودكان بیش فعال باید از مصرف موادغذایی و خوراكی‌های حاوی تارترازین خودداری کنند.
تارترازین در برخی آدامس‌ها، آب نبات‌ها، شربتلیمو، دسرهای دریایی، سس نعنا، برخی انواع سس‌ها، كنسرو میوه، انواع پای، نخود کنسرو شده، برخی انواع خامه، برخی كیك‌های بسته‌بندی شده، شربت افرا و نوشیدنی‌های كربناته وجود دارد.
اسید بنزوئیك ماده افزودنی دیگری است كه مصرف آن برای كودكان بیش فعال مضر است.
از این ماده به عنوان نگهدارنده در بسیاری از انواع مربا، سس‌ها، طعم دهنده‌ها، آب میوه‌ها، ترشی، سس سالاد و ماست میوه استفاده می‌شود.
مایعات و بیش فعالی
نوشیدنی‌های كربناته دارای مقدار زیادی فسفر هستند كه می‌تواند تعادل كلسیم و منیزیم را در بدن برهم بزند و در نتیجه منجر به بیش فعالی گردد.
نوشیدنی‌ها و بیش فعالی
قهوه، چای، كولا و سایر نوشیدنی‌های حاوی كولا می‌توانند باعث تشدید علائم شوند.
سایر اقدامات در بیش فعالی
نتیجه بسیاری از آزمایش‌های كلینیكی نشان دادهاند كه تركیب روغن ماهی و روغن گل مغربی اثرات مثبتی در بهبود علائم بیش فعالی از جمله كاهش ناهنجاری‌های رفتاری دارد.
سنبل‌الطیب گیاهی است كه اثر آرام بخشی آن شناخته شده است. مقدار مصرف این گیاه باید زیر نظر پزشك و متخصص باشد.
استفاده از روش‌های آرام بخشی مانند ماساژ، رفلكسولوژی و رایحه درمانی می‌توانند موثر باشند.
