تا به حال، غذا دادن به فرزندتان وظیفه شما بوده است. اما به تدریج و با افزایش سن کودک، او میل بیشتری برای استقلال در غذاخوردن پیدا مي‌‌کند. کودکان، پس از اینکه غذا خوردن به صورت مستقل را تجربه مي‌‌کنند، دیگر دوست ندارند فرد دیگری به آنها غذا دهد. آنها فرصت تجربه طعم‌های مختلف را پیدا مي‌‌کنند و با مواد غذایی تماس بیشتری پیدا مي‌‌کنند. معمولا پس از چنین تجربه شیرینی، هیچ کودکی دوست ندارد فرد دیگری به زور مواد غذایی را با قاشق در دهان او فرو برد!
اجازه دهید فرزندتان با انگشت غذا بخورد
با رسیدن به سن 9 ماهگی، اکثر کودکان مهارت حرکتی لازم برای قرار دادن مواد غذایی در دهان خود را کسب مي‌‌کنند. هرچند کودک در ابتدا این کار را به سختی انجام مي‌‌دهد، اما به تدریج در آن پیشرفت خواهد کرد. در چنین شرایطی، بهتر است شما به فرزندتان اجازه دهید تا جایی‌که ممکن است، خودش در دهان خودش غذا بگذارد و شما نیز گاه گاهی با استفاده از قاشق به او غذا دهید. آنچه که در این فرایند موجب تشویق فرزند شما مي‌‌شود، خوردن غذا با دست و با استفاده از انگشتان است. برخی والدین تصور مي‌‌کنند اگر فرزندشان با دست غذا بخورد، دارای نوعی مشکل تربیتی است و باید هرچه سریع‌تر از این کار او جلوگیری شود. اما این تصوری بسیار غلط است. در واقع یکی از دلایلی که بسیاری از کودکان غذا خوردن را دوست ندارند نیز همین است. کودکان، و حتی بزرگسالان، از اینکه مجبور به خوردن غذایی خاص باشند، بدون اینکه در انتخاب آن نقشی داشته باشند، بدشان مي‌‌آید. غذا خوردن با دست به کودک حس استقلال مي‌‌دهد و در عین حال، حق انتخابی که برای آنها فراهم شده است موجب مي‌‌شود میل آنها به انواع مواد غذایی نیز بیشتر شود. البته این بدین معنا نیست که استفاده از قاشق یا چنگال نباید به کودک معرفی شود، اما در ابتدا غذا خوردن با انگشتان نه تنها هیچ اشکالی ندارد، بلکه برای بهبود مهارتهای کودک نیز مفید است.
بازی کردن و لذت بردن از غذا
هدف از خوردن غذا تنها سیر شدن و تامین نیاز بدن به مواد غذایی نیست، بلکه بسیار فراتر از این است. علاوه بر یادگیری انواع هنجارهای فرهنگی و اجتماعی، غذا خوردن مي‌‌تواند در بهبود مهارتهای حرکتی و شناختی کودک نیز موثر باشد. کودکانی که با دست غذا مي‌‌خورند دوست دارند با مواد غذایی بیشتر آشنا شوند و در عین حال انواع مهارتهای حرکتی خود را با یکدیگر هماهنگ کنند. تقریبا اکثر ما مي‌‌دانیم که قرار دادن یک کودک 9ماهه در میان شن و ماسه‌‌ها کاری است نامعقول زیرا او تلاش مي‌‌کند شن و ماسه‌‌ها را در دهان خود بگذارد. این امر ناشی از نیاز او به آشنایی با محیط اطراف است. غذا خوردن با دست باعث مي‌‌شود کودک در عین یادگیری و دریافت مواد غذایی مورد نیاز بدن خود، از غذا خوردن لذت نیز ببرد. به همین دلیل هم معمولا اینگونه کودکان بهتر و بیشتر از سایر کودکان غذا مي‌‌خورند.
خودکفایی در خوردن غذا
تا کی مي‌‌خواهید هر لقمه غذا را داخل دهان فرزندتان بگذارید؟ وقتی کودکان در فرایند غذا خوردن شرکت مي‌‌کنند و حضوری فعال دارند، به تدریج خود کفایی در خوردن را یاد می‌گیرند. شاید در ابتدا به نظر رسد که کودک بیش از آنکه غذایی در دهان خود بگذارد، آنها را بر زمین مي‌‌ریزد، اما خیلی زود مهارت لازم برای خوردن مواد غذایی گوناگون را پیدا خواهد کرد. در نتیجه به مرور از وابستگی او به شما کاسته خواهد شد و لازم نیست هر بار شما برای اینکه او اجازه دهد شما چند لقمه غذا در دهانش بگذارید التماس کنید. در ابتدا کودک از انگشتان خود استفاده مي‌‌کند اما به مرور استفاده از قاشق را نیز یاد مي‌‌گیرد. اما در همان ابتدا، در مورد غذا خوردن با دست سخت‌گیری نکنید. این کار مقدمه سایر مهارتهای پیچیده است.
توانایی پذیرش غذاهای جدید
اگر کودک با غذاهای جدید و مختلف آشنا نشود، احتمال به اصطلاح بد غذا شدن او خیلی بیشتر مي‌‌شود. یکی از بهترین راه‌‌های آشنا شدن با غذاهای مختلف، غذا خوردن با دست است. همین که کودک بتواند تکه‌ای از غذا را در دست بگیرد و مثلا ببیند که برنج چه تفاوتی با گوشت دارد و یا اینکه جنس سبزیجات با گوشت‌‌ها متفاوت است، باعث مي‌‌شود به تدریج مواد غذایی را بهتر بشناسد. در نتیجه اگر شما بخواهید غذایی جدید را به او معرفی کنید، احتمال اینکه او آن غذا را بپذیرد بیشتر از کودکانی است که والدینشان مواد غذایی خاصی را به زور در دهان آنها بدون میل فرو برده‌اند. انجام اعمالی از سوی والدین، نظیر پاک کردن مدام دهان کودک بعد از هر لقمه و یا دقت بیش از حد برای فروبردن قاشق در دهان کودک، مي‌‌تواند در معذب شدن کودک و در نتیجه کاهش میل او به امتحان غذاهای جدید موثر باشد.
كلام پاياني
در نهایت، آنچه هر پدر یا مادری باید به آن توجه داشته باشد این است که کودکان را نباید با بزرگسالان مقایسه کرد. اگر شما به فرزندتان اجازه ندهید خودش غذا بخورد و مدام برای تمیز نگه داشتن لباس‌‌های او و محیط اطراف نگران باشید، نه تنها فرزندتان را از بسیاری از فرصت‌‌های منحصر به فرد یادگیری محروم مي‌‌کنید، بلکه با فشار روانی که به او وارد مي‌‌شود، او به تدریج از خوردن غذاهای مختلف و متنوع متنفر مي‌‌شود. هنگام صرف غذا، اگر فرزندتان را در صندلی مخصوص قرار مي‌‌دهید، اجازه دهید او با دست هر جور که دوست دارد غذا را در دهان خود بگذارد و با بستن پارچه یا پیشبندی به دور گردن او، دغدغه کثیف شدن لباس را از خود دور کنید و یا اینکه مي‌‌توانید لباسی خاص را برای غذا خوردن او در نظر بگیرید. همچنین مي‌‌توانید پارچه‌ای بر روی زمین پهن کنید و فرزندتان را به همراه بشقاب غذایش در مرکز آن قرار دهید و اجازه دهید او با خیال راحت غذایش را آنطور که مي‌‌خواهد میل کند.
سعیده نوباوه
