شلغم، از ريشه‌هاي خوراكي بسيار مغذي و مفيد است كه در اروپا، آسيا و آمريكا كشت مي‌شود. اين سبزي پر فايده مخصوص فصل سرد سال است. يوناني‌ها و رومي‌هاي باستان اهميت زيادي به اين ماده غذايي مي‌دادند و در ميان تمام سبزيجات يكي از بهترين‌هاست چرا كه حاوي ويتامين‌ها، املاح و آنتي‌اكسيدان‌هاي بسيار است.
خواص بي‌شمار شلغم
شلغم جزو سبزيجات بسيار كم كالري است هر 100 گرم آن 23 كيلو كالري انرژي دارد، در عين حال سرشار از آنتي‌اكسيدان‌ها، املاح، ويتامين‌ها و فيبر است. شلغم تازه حاوي ويتامين C نيز هست. ويتامين C از جمله آنتي‌اكسيدان‌هاي بسيار قدرتمند محلول در آب است كه باعث مي‌شود بدن با راديكال‌هاي آزاد مقابله كند، از سرطان‌ها جلوگيري شود، التهابات بدن از بين برود و سيستم دفاعي بدن تقويت شود. قسمت سبز رنگ بالاي شلغم منبع فوق‌العاده‌اي از ويتامين K است. شلغم همچنين حاوي ويتامين‌هاي گروه B كمپلكس مثل فولات‌ها، ريبوفلاوين (ويتامين B2)، پيريدوكسين (ويتامين B6)، پنتوتنيك اسيد (ويتامين B5)، تيامين (ويتامين B1) نيز مي‌باشد. شلغم تازه منبع بسيار خوبي از املاح همچون كلسيم، مس، آهن و منيزيم است.
تركيبات غذايي موجود در 100 گرم شلغم خام
23 كيلوكالري انرژي 0 ميلي‌گرم كلسترول
7/4 گرم كربوهيدرات 5/2 گرم فيبر
9/0 گرم پروتئين 4/0 ميلي‌گرم نياسين
3/0 گرم چربي 17 ميلي‌گرم ويتامين C
8 ميلي‌گرم منيزيم
2/0 ميلي‌گرم آهن
48 ميلي‌گرم كلسيم
خواص فراوان شلغم
جلوگيري از سرطان
شلغم جزو سبزيجاتي است كه خاصيت ضد سرطاني دارد و علت آن نيز وجود آنتي‌اكسيدان‌ها و مواد مغذي گياهي است كه باعث كاهش خطر سرطان مي‌شوند. ميزان گلوكوزينولات موجود در شلغم بسيار بالاست. تحقيقات نشان مي‌دهند تركيبات گياهي مثل گلوكوزينولات به كبد كمك مي‌كنند تا عمل پردازش سموم را انجام دهد و با تاثيرات مواد سرطان‌زا مقابله كند.
سلامت قلب
شلغم حاوي مواد ضد التهابي است كه كليد اصلي مقابله با حملات قلبي مي‌باشند و از بيماري‌هاي قلبي جلوگيري مي‌كنند. اين مواد كمك زيادي به كاهش كلسترول خون مي‌كنند و به دليل بالا بودن مقدار فولات و ويتامين B به سلامت عروق خوني كمك مي‌كنند.
سرشار از آنتي‌اكسيدان‌ها
شلغم، مقدار زيادي آنتي‌اكسيدان دارد. ريشه شلغم حاوي ويتامين C بسيار زيادي است و برگ‌هاي سبز آن نيز سرشار از آنتي‌اكسيدان‌ها هستند. شلغم باعث مي‌شود تا بدن ما بهتر با راديكال‌هاي آزاد مقابله كند و از آسيب ديدگي سلول‌هاي DNA نيز جلوگيري مي‌كند.
خاصيت ضد التهابي
شلغم حاوي مواد ضد التهابي و ويتامين K مي‌باشد. ويتامين K يك نوع تنظيم كننده فعال التهابات بدن است.
سلامت دستگاه گوارش
شلغم، سرشار از فيبر است و كمك زيادي به بهبود عملكرد سيستم گوارشي مي‌كند.
كاهش وزن
شلغم كالري بسيار اندكي دارد ولي در عين حال سرشار از مواد مغذي و ويتامين‌ها است و مي‌توان آن را در يك برنامه غذايي مناسب براي كاهش وزن، گنجاند. فيبر بالاي آن باعث افزايش متابوليسم بدن مي‌شود.
شلغم در برنامه غذايي كودكان
همه ما تقريبا كم و بيش با خواص غذايي شلغم آشنا هستيم ولي مشكل اصلي اينجاست كه نمي‌دانيم چگونه مي‌توانيم اين سبزي پرخاصيت را در برنامه غذايي فرزندمان بگنجانيم چرا كه اغلب بچه‌ها از خوردن آن امتناع مي‌كنند.
پنهان كردن شلغم در غذا
در حالتي كه فرزندتان علاقه‌اي به خوردن بيشتر سبزيجات مثل شلغم نشان نمي‌دهد، مي‌توانيد به نحوي آن را در يك غذاي خاص به صورت پنهان مورد استفاده قرار دهيد به طوري كه فرزندتان متوجه وجود آن در غذا نشود. ممكن است فرزند شما به اندازه كافي هويج و يا سيب‌زميني بخورد ولي از خوردن برخي سبزيجات سودمند ديگر پرهيز كند. اگر كودكتان پوره سيب‌زميني مي‌خورد، مي‌توانيد ساير سبزيجاتي كه دوست ندارد را نيز داخل پوره سيب‌زميني اضافه كنيد. مثلا وقتي كه سيب‌زميني‌ها را آب‌پز مي‌كنيد، مي‌توانيد چند عدد شلغم نيز به آنها اضافه كنيد. در انجام اينكار زياده‌روي نكنيد، چرا كه اگر طعم شلغم غالب شود، او متوجه خواهد شد و ديگر پوره‌اش را نخواهد خورد. شلغم سفيد هم رنگ مناسبي براي اينكار دارد هم بافت نرمي دارد. علاوه بر پوره يك روش مناسب ديگر براي دادن شلغم به كودكان و گنجاندن آن در برنامه غذايي‌شان، سوپ است.
سوپ شلغم
معمولا كودكان سوپ سبزيجات را دوست دارند. سوپ تركيبي از چند سبزي است و اگر مقداري شلغم ريز خرد شده يا رنده شده نيز به آنها اضافه شود، جلب توجه نخواهد كرد. با اضافه كردن ادويه‌جات خاص و بي‌ضرر مي‌توانيد سوپ را طعم‌دار‌تر كنيد تا مزه آن نيز دوست‌داشتني‌تر شود.
سس شلغم
يك روش خوب ديگر براي اين منظور، درست كردن سس مخصوص هر غذا است. غذاهايي مثل اسپاگتي نياز به سس مخصوص دارند و شما مي‌توانيد سس مورد نظر خودتان را براي اسپاگتي فرزندتان تهيه كنيد. اگر لازم است از مخلوط‌كن استفاده كنيد و سس كاملا يكدست و غليظي را درست كنيد تا همراه با ماكاروني ميل كنيد. به ندرت پيش مي‌آيد كه كودكان متوجه وجود شلغم در سس ماكاروني شوند.
كيك شلغم
برخي از خانم‌ها از سبزيجات در تهيه كيك‌ها استفاده مي‌كنند، مثلا كيك هويج. شما مي‌توانيد كيك شكلاتي شلغم يا لبو براي او درست كنيد. باور كنيد طعم بسيار خوبي خواهد داشت. قرار گرفتن در جايگاه پدر و مادر يعني سپري كردن همين روزهايي كه مجبور هستيد براي خوراندن يك غذاي مقوي و مفيد به فرزندتان، دست به گريبان راه‌ها و روش‌هاي مختلف شويد. پس نبايد گله‌مند باشيد، چرا كه سلامت فرزندتان از هر چيزي براي شما مهم‌تر است.
تحریریه مجله کودک سالم
