تغذیه و شب ادراری در کودکان
اگر فرزند شما دچار شب ادراری است، احتمالا حرفهای زیادی در رابطه با نحوه درمان یا مواد غذایی مضر برای شب ادراری از اطرافیان شنیدهاید. مصرف مایعات بعد از ساعت 6 شب باید ممنوع شود، آب پرتقال نباید مصرف شود، غذاهای تند نباید مصرف شوند و ... شما نیز شاید آنقدر از شب ادراری فرزندتان خسته شده باشید که حاضر باشید به تمام این توصیهها عمل کنید. اما پیش از چنین اقدامی، بهتر است بدانید که انجام اقدامات ناموثر نه تنها به حل مشکل فرزندتان کمکی نمیکند، بلکه هر دوی شما را خستهتر خواهد کرد. پس بهتر است ابتدا به میزان واقعیت این گفتهها آگاه شوید. پزشکان در برخورد با مشکل شب ادراری و تاثیر تغذیه بر آن، بسیار با دقت و احتیاط اظهار نظر میکنند. در ادامه به بررسی واقعیات و شایعات مربوط به تاثیر مواد غذایی بر شب ادراری و تشدید آن میپردازیم.
غذاهای تند
آیا پس از شروع شب ادراری فرزندتان، خوردن غذاهای تند و استفاده از فلفل در غذا در خانواده شما به یک خاطره دور تبدیل شده است؟ اگر چنین است، وقت آن رسیده که پختن غذاهای تند را دوباره شروع کنید. پزشکان هیچ رابطه علمی میان مصرف مواد غذایی تند و شب ادراری نیافتهاند. این باور از آنجا نشات میگیرد که غذاهای تند باعث تحریک مثانه برخی افراد میشود و پزشکان معمولا به افرادی که قادر به کنترل ادرار خود نیستند توصیه میکنند از مصرف مواد غذایی تند پرهیز کنند. اما تحقیقات رابطهای قوی میان مصرف غذاهای تند و شب ادراری نیافته است.
مرکبات
اینکه مصرف مرکبات، از جمله پرتقال، لیمو و نارنگی موجب شب ادراری میشود نیز یک باور غلط دیگر است. البته مرکبات نیز به دلیل خاصیت اسیدی میتوانند موجب اذیت مثانه شوند. اما محققان رابطه ای میان مصرف مرکبات و شب ادراری نیافتهاند. البته در موارد نادری ممکن است کودک به مرکبات حساسیت داشته باشد و از این جهت دچار شب ادراری شود.
مواد غذایی حساسیتزا
شواهد موجود مبنی بر وجود رابطه میان محرکها و مواد غذایی حساسیت زا و شب ادراری بسیار ضعیف است. اما آنچه مسلم است این است که اکثر کودکان با مصرف محرکهای غذایی دچار شب ادراری نمیشوند.
کافئین
کافئین، خواه در غذا یا نوشیدنی باشد، نوعی ماده ادرار آور است بدین معنا که كلیهها را به تولید ادرار بیشتر تحریک میکند. به همین دلیل، یکی از راهکارهای جلوگیری از شب ادراری که توسط پزشکان توصیه میشود، عدم مصرف مواد غذایی یا نوشیدنیهای کافئین دار چند ساعت پیش از خواب است. صرف اینکه فرزند شما چای یا قهوه نمینوشد بدین معنا نیست که کافئین وارد بدن او نمیشود. نوشابه یکی از نوشیدنیهایی است که معمولا کودکان بدان علاقهمند هستند و در عین حال دارای کافئین زیادی است. شکلات نیز یکی دیگر از مواد غذایی محبوب کودکان است که دارای نوعی ماده شیمیایی است که خواص آن شباهت زیادی به کافئین دارد. پس بهتر است مصرف شیر کاکائو، کیک شکلاتی و انواع دسرهای شکلاتی پیش از خواب محدود شود. لازم نیست برای کنترل مشکل فرزندتان این مواد را به طور کلی از برنامه غذایی او حذف کنید بلکه بهتر است کودک از مصرف این مواد چند ساعت پیش از خواب پرهیز کند.
مایعات
علت شب ادراری فرزند شما تنها نوشیدن مایعات زیاد نیست. بهتر است اینطور راجع به این موضوع فکر کنید – هر فرد طبیعی حتی اگر پیش از خواب یک لیتر آب هم بنوشد، دچار شب ادراری نمیشود بلکه ممکن است تا صبح چند بار برای تخلیه مثانه از خواب بیدار شود. اما با این وجود، کاهش دریافت مایعات برای چنین کودکانی منطقی به نظر میرسد زیرا باعث میشود فرایند پر شدن مثانه به تاخیر افتاده و در نتیجه شب ادراری دیرتر اتفاق بیفتد. این تاخیر به فرزند شما این امکان را میدهد پیش از تخلیه غیر ارادی مثانه، خود او از خواب بیدار شده و به دستشویی برود. فراموش نکنید که مصرف نوشیدنیها تنها راه دریافت مایعات نیست بلکه بسیاری از مواد غذایی دیگر، نظیر سوپ، میوهها و سبزیجات نیز دارای آب زیادی هستند.
برای پی بردن به اینکه کدام مواد غذایی موجب شب ادراری کودک میشوند چه باید کرد؟
هر فردی با دیگری متفاوت است. به همین دلیل هم شما باید به دنبال ماده غذایی که بدن فرزند شما به آن واکنش بیشتری نشان میدهد باشید. متخصصان توصیه میکنند والدین آمار مربوط به شب ادراری کودک و مواد غذایی که او در طول آن روز مصرف کرده است را یادداشت کنند تا بدین ترتیب به رابطه میان مواد غذایی مصرفی و شب ادراری پی ببرند. در واقع به مرور زمان، والدین میتوانند به یک الگوی منظم دست پیدا کنند.
همواره به یاد داشته باشید که تنها عامل شب ادراری، تغذیه نیست. در بسیاری از موارد، علت اصلی شب ادراری کودک، ناراحتی و اضطرابهای اوست. به همین دلیل هم به والدین توصیه میشود برای رفع مشکل شب ادراری فرزندشان صبور باشند و انتظار حصول نتیجهای آنی را نداشته باشند. هر چه توقع شما بیشتر و صبرتان در رابطه با این مسئله کمتر باشد، فشار روانی بیشتری به کودک وارد میشود. در نتیجه این فشار نیز، این مشکل نه تنها حل نمیشود بلکه تشدید نیز خواهد شد.