دكتر سیدمرتضی صفوی
كودكی 8/5 ماهه دارم كه فقط شیر مادر میخورد و غذای كمكی نمیخورد. لطفاً مرا راهنمایی كنید.
كودك برای استفاده از غذای كمكی نیازمند آن است كه تواناییهای جسمی لازم را كسب كند و در حقیقت باید به سنی برسد كه قادر باشد بنشیند و كنترل لازم را بر بدن خود داشته باشد. او باید بتواند با جلو آوردن سر و حركات دهانش تمایل و علاقهمندی خود را به غذا خوردن، به والدین نشان دهد.
در سن 5 تا 7 ماهگی، شیرخوار یاد میگیرد مواد نیمه جامد را از قاشق دریافت كند و تا 8 ماهگی قادر خواهد بود با جلو آوردن سر و یا استفاده از هر دو لب خود با سرعت و كاملاً به خوبی غذا را از قاشق به دهان ببرد. حدود 6 ماهگی عمل جویدن به صورت حركات عمودی فك شروع میشود. در نتیجه كودك میتواند با لثههای خود به غذاهایی كه غلیظتر از شیر مادر هستند و یا دارای تكههای كوچك است فشار وارد كند.
حركات عمودی فك و نشستن بدون نیاز به حمایت، بلعیدن غذاهای غلیظتر را آسانتر میكند. حوالی 7 ماهگی، حركات جویدن كه شبیه حركات جویدن چرخشی بالغین است شروع میشود و این مهارت ظرف ماههای بعد افزایش مییابد. حدود 8 ماهگی افزایش توان كودك در استفاده از زبان و از جمله حركات جانبی آن به وی قدرت مانور بیشتری میدهد و در نتیجه در این سن میتوان غذاهای نرم شده را كه در آن تكههای كوچكی هم وجود داشته باشد به كودك داد.
در 9 ماهگی، شیرخوار برای گرفتن قاشق تلاش میكند كه نشانه دیگری از علاقه او به تغذیه خودش میباشد. حوالی سن 10 ماهگی، كودك میتواند غذاها را بجود و حدود 12 ماهگی میتواند با گاز گرفتن غذاهای جامد نرم و یا غذاهایی كه به راحتی خرد و حل میشوند تكههایی از آنها را بكند.
برای مقابله با غذا نخوردن كودك والدین باید تلاش كنند تا محیط غذا خوردن كودك، محیطی شاد و سرگرم كننده باشد، در صورتی كه روند رشد كودك مناسب است خانواده باید اطمینان خاطر داشته باشند خطری فرزندشان را تهدید نمیكند تا با دلهره و اضطراب بیدلیل، باعث تشدید بیاشتهایی در كودكشان نشوند.
لازم است خانواده میزان غذای مورد نیاز كودك و خلق و خوی او را در این دوره سنی، در نظر داشته باشند. در بیشتر موارد غذا نخوردن كودك دورهای گذرا دارد و باید از خانواده خواست تا آرامش خود را حفظ كنند.
برای تشویق كردن كودكان به غذا خوردن
كودك به دقت از عادات غذایی خانواده تقلید میكند و اگر والدین از غذای سالم استفاده نمیكنند، نباید توقع داشته باشند كه فرزندشان غذای سالم بخورد. همچنین اگر فردی از خانواده تحت رژیم غذایی خاصی باشد و از نظر برخی مواد غذایی نیاز به محدودیت دارد یا مزه غذای مفیدی را نمیپسندد، نباید این را در حضور كودك مطرح نماید.
برای كم كردن حساسیت كودك نسبت به غذا او را در تهیه غذا دخالت دهید، مانند پختن، مخلوط كردن مواد غذایی با یكدیگر و ...
تا حد امكان ساعت صرف غذای كودك همزمان با افراد خانواده باشد، زیرا كودك افراد خانواده را هنگام غذا خوردن مشاهده میكند و این عمل موجب تشویق كودك به غذا خوردن میگردد. برای تشویق كودك به غذا خوردن، از ظرف غذای مخصوص كودكان استفاده كنید.
در حضور كودك در مورد غذا خوردن او با دیگران صحبت نكنید تا كودك احساس نكند با غذا خوردن شخصیت مهمی شده و مورد توجه جمع قرار میگیرد.
برای خوردن غذا هیچ اصراری نكنید غذا را روی میز یا سر سفره در یك جای مناسب گذاشته و پیشنهاد كنید غذا را بخورد. در موقع غذا خوردن تلویزیون را خاموش و وسایل بازی او را جمع كنید. همچنین برای مدت طول كشیدن غذا خوردن كودك حد و مرزی تعیین كنید...
برای خواندن بخش دوم- راهنمای كاربردی تغذیه كودكان- اینجا کلیک کنید.