آذین صحابی
یكی از دلایل چاقی نوجوانان این است كه كنترل عادتهای غذایی آنها كار آسانی نیست. آنها وقت بیشتری را با همسالانشان و در بیرون از خانه سپری میكنند. در سن بلوغ نوجوانان فكر میكنند، این قدر بزرگ شدهاند كه بتوانند آن طور كه صحیح میدانند غذا بخورند. به همین دلیل كنترل عادتهای غذاییشان چندان راحت نیست؛ ولی، راههایی برای شما پدر و مادرها وجود دارد كه با استفاده از آنها بتوانید عادت غذایی سالمی را به فرزندان خود بیاموزید و بر شیوه غذا خوردن آنها نظارت كنید.
پیش از این كه این روشها را بخوانید، از خودتان چند پرسش بپرسید. آیا تا به حال تفاوت غذای سالم و ناسالم را به فرزندانتان آموختهاید؟ آیا به آنها یاد دادهاید كه چطور غذای سالم را از ناسالم تشخیص دهند؟ آیا برایشان غذاهای سالم خانگی پختهاید؟ آیا وقتی بیرون میروید یا تلویزیون نگاه میكنید، آنها را از خوردن هله هوله منع كردهاید؟
اگر جواب شما به این پرسشها منفی است، باید بگوییم كه شما پدر و مادر خوبی نبودهاید. ولی، شما تنها پدر و مادری نیستید كه غذاهای آماده و هله هولهها را به غذاهای خانگی ترجیح میدهند، تهیه این جور غذاها راحتتر است و زمان كمتری نیز میبرد. بعضی پدر و مادرها ترجیح میدهند، به جای غذا درست كردن؛ تلویزیون نگاه كنند یا با دیگری گپ بزنند و غیبت كنند.
افزون بر این بسیاری از پدر و مادرها آن قدر گرفتارند كه فرصت غذا درست كردن ندارند و نوجوان یا كودك آنها هم با كمال میل و خوشحالی هرچه بخواهد میخورد و خودش را با هله هوله سیر میكند. اگر كودك از همان ابتدا طعم غذاهای خوب و سالم خانگی را نچشد، فرق بین غذاهای سالم و ناسالم را نداند و نتواند بین این دو نوع غذا تمایز قائل شود، طبیعی است كه به غذاها و هله هولههای رنگارنگ روی میآورد و این غذاها را به غذاهای سالم ترجیح میدهد. این عادتهای غلط غذایی ریشه بسیاری از چاقیهای دوران كودكی و نوجوانی است.
غذاهای سالم فراهم كنید
تغییر عادات غذایی یك نوجوان بسیار دشوارتر از تغییر عادات غذایی یك كودك است. مهمترین راهی كه با آن میتوانید عادتهای غذایی غلط نوجوان خود را تغییر دهید این است كه غذاهایی كه در دسترس او قرار میگیرد، سالم باشد. زمانی كه او فقط غذاهای سالم را در یخچال و قفسههای آشپزخانه ببیند، به خوردن آنها روی میآورد و به مرور زمان خوردن غذاهای سالم عادت زندگیاش خواهد شد. به این ترتیب، عادت خوردن هله هوله و غذاهای ناسالم با جایگزین كردن غذاهای سالم از بین خواهد رفت.
مراقب تلویزیون باشید
یك دلیل دیگر چاقی كودكان و نوجوانان تأثیر تلویزیون است. تلویزیون نه تنها كودك را تنبل میكند بلكه ذهن او را از تصاویر و افكار رنگارنگ مربوط به غذاهای ناسالمی كه مزه و رنگهای فریبنده دارد؛ پر میكند و فردا كه او به سوپرماركت میرود، این تصاویر جذاب و موسیقی زیبای همراه آنها بر ذهنش مسلط شده و ناخودآگاه آن خوراكی زیبا و فریبنده را كه ارزش غذایی ندارد، انتخاب خواهد كرد.
شما به عنوان پدر و مادر وظیفه دارید، اجازه ندهید فرزندتان ساعتهای طولانی تلویزیون تماشا كند. باید او را تشویق كنید كه فعالیتهای فیزیكی بیرون از خانه انجام دهد و اگر محل زندگی شما مناسب بازی نیست، او را به باشگاهی ببرید تا در آنجا جسمش را پرورش دهد و فعالیت فیزیكی مناسب را داشته باشد. این كار جلوی چاقی او را خواهد گرفت.
درست رژیم بگیرید
اگر میبینید كه نیاز به رژیم گرفتن دارید تا از اضافه وزن خلاص شوید، از رژیمی پیروی كنید كه متعادل باشد و بتوانید آن را ادامه دهید. این رژیم نباید دارای محدودیت برای غذاهای اصلی باشد بلكه باید با وجود استفاده از همه گروههای غذایی مواد كالریدار و مغذی را به بدن برساند تا هم تمام ویتامینها و مواد معدنی و پروتئین لازم برای بدن تامین شود و هم چاق نكند.
ورود هله هوله ممنوع!
شما یك وظیفه دیگر هم دارید و آن این است كه اجازه ندهید فرزندتان خوراكیهای بیارزش؛ مانند چیپس و پفك را بخرد و به خانه بیاورد. خودتان نیز هرگز برایش این جور خواركیها را نخرید. اگر هله هولهها در منزل باشد و به راحتی در دسترس قرار بگیرد، نه تنها كودكان شما كه خودتان هم نمیتوانید در برابر خوردن آنها مقاومت كنید. به همین خاطر بهتر است كه هیچ وقت چنین خوراكیهایی در آشپزخانه شما نباشد.
آشپزخانه محلی است كه هم میتواند شما را چاق كند و هم خوراكیهای سالم را به بدن شما برساند. دقت كنید كه یخچال و قفسههای آشپزخانهتان از غذاهای سالم پر شده باشد. به این ترتیب، میتوانید مطمئن باشید كه اعضای خانواده غذاهای سالم میخورند و امكان این كه سراغ غذاهای بیارزش و هله هولهها بروند به حداقل میرسد. میوهها و سبزیها، مغزها، نانها و غذاهای گندم كامل و لبنیات غذاهایی هستند كه مصرف آنها در كنار ورزش میتواند زندگی سالمی را به شما و كودك یا نوجوان هدیه دهد.
دو صد گفته چون نیم كردار نیست!
یادتان باشد اگر میخواهید كودك یا نوجوان چاق نشود و از عادتهای غذایی سالمی پیروی كند، باید اهل عمل باشید نه اینكه فقط مدام توصیهها و راهنمایهای متخصصان تغذیه را برایش تكرار كنید؛ ولی، خودتان عكس همه این توصیهها را عمل كنید. او قبل از اینكه به حرفهای كارشناسان فكر كند، به پدر و مادرش نگاه میكند و آنچه در قفسهها و یخچال آشپزخانه است را از نظر میگذارند. پس به رفتار خودتان هم بسیار دقت كنید و بكوشید خانوادهای سالم را رهبری كنید. این روش بهترین راه مبارزه با چاقی كودكان و نوجوانان است.