به قلم : مهرنوش رجایی - روانشناس تربیتی
تحریریه زندگی آنلاین : در کنار تفاوتهای فردی و رفتاری که در همه کودکان دیده میشود، یکی از تفاوتهایی که بعضی از بچهها را از سایر کودکان دیگر و همسن و سالانشان متمایز میسازد، «چپدستی» است. هر چند که تعداد کودکان چپ دست به نسبت راست دستها خیلی کمتر است، اما این تفاوت بدان معنا نیست که چپ دستها به لحاظ هوشی و سطح استعداد و نیز یادگیری، نسبت به کودکان دیگر در حد پایینتری قرار داشته باشند.بلکه تنها تفاوتشان به کارگیری دست چپ برای نوشتن و یا سایر فعالیتها است که این نیز نمیتواند مانع رشد و پیشرفت شود.چه بسا برخی از شخصیتهای برجسته و مشهور مانند پیکاسو، ماریکوری، هلنکلر، چارلی چاپلین، آلبرت انیشتین و ... از جمله افراد چپ دستی بودند که دستاوردهای بسیار ارزندهای را برای بشریت به جا گذاشتند. بنابراین چپ دستی نه تنها عیب نیست، بلکه میتوان آن را نوعی مهارت دانست که کودک رفتهرفته با استفاده از دست چپ خود نوشتن و بسیاری از کارهای دیگر را انجام میدهد. پس لازم است تا اطرافیان کودک در این رابطه آگاهی لازم را کسب کرده و به مواردی که در این خصوص مهم شمرده میشوند، توجه کافی داشته باشند.
بیشتربخوانید:
مشکلات چپ دست ها در دنیای راست دست ها!
به کودک خود برای استفاده از دست راست اصرار و پافشاری نورزید
زمانی که کودک به مرحلهای از رشد میرسد که میتواند اسباببازیها و اجسام سبک وزن دور و بر خود را بردارد، از دو دست خود استفاده میکند، اما زمانی که فرزند شما مداد را برداشته و شروع به کشیدن خط و خطوط مختلف میکند و نقاشی میکشد، اینجا است که چپ دست بودن و یا راست دست بودنش کاملا مشخص میشود. البته برخی از کودکان یکسری از کارها را با دست چپ و نوشتن را با دست راست انجام میدهند که قطعا برای شما کاملا عادی است، اما برخی دیگر برعکس عمل کرده و نوشتن آنها با دست چپ و مابقی کارها با دست راست صورت میگیرد که در چنین مواقعی این موضوع برای اطرافیان کودک شاید عجیب و غیر معمول به نظر رسد. حال اگر کودک شما جزء بچههایی محسوب میشود که از دست چپ خود برای نقاشی کردن و یا نوشتن استفاده میکند، نهتنها نباید برای شما عجیب به نظر رسد، بلکه بدون اصرار و پافشاری برای استفاده از دست راستش، شرایطی را مهیا سازید تا بتواند خیلی عادی و معمولی مثل بچههای راست دست از دست چپ خود برای نوشتن و یا سایر کارها استفاده کند. در واقع اجازه دهید تا با همان دستی که راحتتر است، نوشتن را آغاز کند. در گذشته برخی از والدین وقتی میدیدند فرزندشان از دست چپ خود برای نوشتن و یا نقاشی کردن استفاده میکند، با اصرار و اجبار سعی داشتند تا کودک را متقاعد سازند تا مداد را به دست راست خود بگیرد. در حالی که چپ دستی بچهها هیچگونه ممانعتی را برای پیشرفت و ترقی آنان ایجاد نمیکند. پس لازم است تا به این موضوع به شکل آگاهانهتری نگریسته شود، به گونهای که چپ دستی را نوعی مهارت دانست. چرا که همه کودکان نوشتن را به طور طبیعی با دست راست آغاز میکنند. حال اگر کودکی برعکس و با دست چپ انجام دهد، در واقع دارای مهارتی میباشد که در دیگران دیده نمیشود. از آنجایی که انجام هر کاری با دست چپ به نسبت راست دستها مشکلتر است، به همین دليل وقتی کودکی به طور مرتب از دست چپ خود استفاده میکند، در این زمينه مهارت کافی پیدا کرده و بدون هیچگونه مشکلی همانند راست دستها به نوشتن و فعالیتهای دیگر میپردازد که این نیز در جای خود نوعی توانایی محسوب میشود.
بیشتربخوانید:
چپ یا راست دست بودن به چه علت است؟
شرایط بهتر و راحتتری را برای رشد و شکوفایی فرزند چپدستتان مهیا سازید
با توجه به اینکه تعداد افراد چپ دست نسبت به راست دستها بسیار کمتر است تا کنون هر آنچه که طراحی و ساخته شده است، مختص راست دستها میباشد. به همین دلیل برای رشد بهتر و برخورداری از شرایط آموزشی مناسب آنچه که به پیشرفت فرزندتان کمک میکند، مهیا سازید.
به عنوان مثال فراهم کردن میز تحریری که در سمت چپ به صندلی متصل شده باشد تا کودک هنگام درس خواندن اشراف و تسلط کافی برای نوشتن داشته باشد. البته لازم به ذکر است که این مورد حتما باید در مدرسه کودک هم مورد توجه قرار گیرد. به شکلی که اگر از نیمکتهای دو نفره و مشترک استفاده میشود، دانشآموز چپ دست در قسمت چپ نیمکت بنشیند و یا هنگام امتحانات با در جریان قرار دادن مسئولین مدرسه، حتما جای مناسبی برای نشستن او در نظر گرفته شود.
از موارد دیگری که در این مورد از اهمیت خاصی برخوردار است، تنظیم موس کامپیوتر است تا بچههای چپ دست به راحتی بتوانند از آن استفاده کنند. بدین شکل که با تغییر عملکرد کلیدها و نشانگر ماوس، نحوه کار موس را تغییر داده تا استفاده از موس با دست چپ آسانتر شود. همچنین تهیه قیچی چپ دست به خصوص برای درست کردن کاردستی از جمله نمونههایی است که در ارتباط با کودکان چپ دست از اهمیت خاصی برخوردار میباشد.
بیشتربخوانید:
آیا چپ دست ها متفاوتند؟
از آموختن موارد مختلف روزمره غافل نشوید
در کنار تمهیداتی که در جهت آموزش بچههای چپ دست در نظر گرفته میشود، آموختن یکسری موارد که کودک به شکل روزمره با آنها سر و کار دارد، از جمله کارهایی است که باید با صبر و حوصله به کودکان چپ دست آموزش داده شود. به عنوان مثال وقتی کودک شما با برداشتن مداد شروع به نقاشی کشیدن میکند، نمیتواند همانند راست دستها مداد را به خوبی بین انگشتانش نگه دارد. به همین دلیل لازم است تا شما نحوه درست نگه داشتن مداد را به او آموزش دهید.
هر بار که میبینید مداد رنگی را به خوبی بین انگشتانش قرار نداده، با حوصله این کار را برایش انجام دهید تا شکل صحیح گرفتن مداد را یاد بگیرد. همچنین هنگام بستن دکمههای لباس و یا بند کفش، نحوه درست بستن را به او یاد دهید و اجازه دهید خودش هم این کار را انجام دهد.
البته بعضی از کودکان چپ دست با اینکه نوشتن آنها با دست چپ است، اما بعضی از کارهای دیگر را با دست راست انجام میدهند. ولی بعضی دیگر نه تنها نوشتن، بلکه کارهای دیگر را هم با دست چپ انجام میدهند. به همین دلیل بستن دکمههای لباس و یا بستن بند کفش برایشان مشکلتر است. پس با حوصله به او کمک کنید تا بتواند با استفاده از دو دست خود این کار را انجام دهد. تکرار این کار به مرور باعث میشود که رفتهرفته بدون کمک شما این گونه کارهای شخصیاش را انجام دهد.