مترجم : اعظم اسلامی مجد
تحریریه زندگی آنلاین : میلیونها کودک به دلیل شیوع کرونا ویروس به جای مدرسه در خانه به مدرسه میروند و تمام پارکها و فضاهای بازی خالی از جمعیت شدهاند. کودکی که نه به مدرسه میرود و نه از خانه خارج میشود، در طول روز چه کاری میتواند انجام دهد؟ در روزهای خانهنشینی شیوع این ویروس، مسئولیت والدین بیشتر از قبل شده است، چرا که وظیفه سرگرم کردن کودکان در طول هفتهها در محیط خانه به عهده آنها است. این مسئولیت اگر یک روز و دو روز باشد، بسیار هم جالب و سرگرمکننده است، ولی فکرش را بکنید، وقتی که برنامهای تمام روزهای هفته ادامه داشته باشد، چه کار میتوان کرد؟ انجام این کار آنقدرها هم سخت نیست! فقط کمی برنامهریزی میخواهد. درست مثل کاری که در مدرسه برای کودکان انجام میشود. کودکان در محیط مدرسه روال منظمی را دنبال میکنند. هر چیزی زمان مشخص و معین خودش را دارد. بهتر است دست به کار شوید و این کار را با آوردن یک قلم و کاغذ شروع کنید. هدف شما سرگرم نگه داشتن کودکان در طول روز است. برنامه تفریحی و سرگرمی باید متناسب با برنامه درسی آنها باشد. همه چیز را بنویسید از برنامه بیداری و صبحانه تا شب و زمان خواب. وقتی که زمانی را برای استراحت، مدرسه، نوشتن تکالیف و غذا خوردن در نظر گرفتید و ساعات آنها مشخص شدند، نوبت به زمان مربوط به تفریح و سرگرمی کودکان میرسد. تفریح و بازی کودک متناسب با سن و سال او انتخاب میشود.
بیشتربخوانید:
آموزش چند اوریگامی ساده برای سرگرم کردن کودکان در دوران قرنطینه
بهتر است این چند نکته را در رابطه با بازی کردن موثر کودک در خاطر داشته باشید:
برای خوب بازی کردن، همیشه نیاز به اسباب بازیهای خوب و درجه یک نیست.
سعی کنید از اسباب بازیهای دوران کودکی خودتان کمک بگیرید: ماشین، عروسک، خانهسازی و ... . هرچه اسباببازیها، نور و صدای بیشتری داشته باشند، کمتر خلاقیتهای کودک را رشد و پرورش میدهند. پس لزوما نباید از اسباببازیهای لوکس و گرانقیمت استفاده کنید.
بازی کردن شغل کودکان است. کودکان از طریق بازی کردن مستقل میشوند. قرار نیست که حتما شما در کنارشان و پا به پای آنها باشید.
تنها چیزی که ضرورت دارد، این است که حتما روی آنها نظارت کنید. پس اگر فرصت نمیکنید در طول روز مدام در کنار آنها بمانید و بازی کنید، احساس گناه نداشته باشید.
برای کودکان نوپا
این گروه سنی، نگاه مشتاق و کنجکاوانه به پیرامونشان دارند. اگر دقت کرده باشید، کودکان خردسال با یک پارک رفتن یا کنار دریا، مدتها مشغول میشوند. در ایام قرنطینه که محدودیت خارج شدن از خانه را دارید، برای این رده سنی، بهترین کار استفاده از انواع رنگها و بازیهایی است که پر از رنگ هستند. ماکارونیهای شکلدار رنگی، رنگ انگشتی و اسباببازیهای ریز و درشت رنگی به آنها احساس ذوق و نشاط میدهد و سرگرمشان میکند. میتوانید چند قابلمه و ظرف را با جنسهای مختلف و متفاوت از پلاستیکی و چوبی تا مسی و استیل و تفلون، به پشت کنید و یک چوب یا قاشق دسته بلند به آنها بدهید تا بر پشت این وسایل بکوبند و تفریح کنند یا اینکه رنگ انگشتیهای خود را داخل حمام ببرند و دیوارها یا کف حمام را نقاشی کنند.
برای این رده سنی، پریدن، جست و خیز کردن، رقصیدن و دویدن هم لذتبخش است. با این کارها آنها را خسته کنید تا شب راحت بخوابند.
بیشتر بخوانید:
بازیهای فکری خانوادگی برای روزهای کرونایی در خانه + تصاویر
برای کودکان 4 تا 6 سال
این گروه سنی نیز کنجکاوی زیادی دارند، ولی در برخی کارهای بزرگترها نیز شرکت میکنند. وقتی حوصلهشان سر میرود، بگذارید در آشپزی کردن به شما کمک کنند. مثلا سیبزمینی را خرد یا حتی سرخ کنند. در هر کاری که به آنها میدهید، دقت داشته باشید که شما مسئولیت دارید ناظر کارهایشان باشید و شرایط دردسرساز و خطرآفرین را از آنها دور کنید. کودکان در این گروه سنی به پخت و پز و کمک کردن در آشپزخانه علاقهمندند.
با هم کیک و شیرینی درست کنید و اجازه دهید ساعتها با این کارها مشغول باشند. بچههایی که در پخت و پز مشارکت میکنند، در غذا خوردن نیز کمتر والدین خود را اذیت میکنند. در این دوره سنی، کودکان به دایناسور بازی، سرباز بازی، عروسکبازی، ماشینبازی، مزرعه حیوانات و ... علاقه بیشتری دارند. بیشتر از همه اینها کودکان در این رده سنی عاشق این هستند که داخل اتاقشان یا حتی فضای اتاقهای دیگر، یک چادر داشته باشند و یک حریم خصوصی برای خودشان درست کنند. در چادرشان چیزهای ضروری را میبرند و میتوانند ساعتها آنجا مشغول بازی باشند. علاوه بر آن، نقاشی کشیدن آن هم از روی الگو برای آنها بسیار لذتبخش است. از چند نقاشی برای آنها پرینت بگیرید و بگذارید با نقاشی کردن و تلاش برای بیرون نزدن از خطوط، مشغول باشند.
رده سنی 7 تا 9 سال
در این رده سنی کودکان به تماشا کردن علاقهمند میشوند. در این مرحله بیشتر از هر زمان دیگری برنامههای تلویزیونی را تماشا میکنند. میتوانید از این فرصت استفاده کنید و با او یک بازی کنید، مثلا از او بخواهید که روی یک صحنه از برنامهای که میبیند، تمرکز کند.
بعد دکمه مکث را بزنید و از کودکتان بپرسید که چند تا درخت یا چند تا پنجره در صحنه قبل دیده است. در این مرحله سنی کودکان علاقه زیادی به رنگ کردن وسایل دارند. چند تا سنگ (سعی کنید تخت باشند) یا دکمه به آنها بدهید و اجازه دهید با برخی وسایل دمدستی خانه و آشپزخانه برای خودشان سرگرمی و کار هنری درست کنند. در این رده سنی، کمکم مهارتهای دستی کودک بارور میشود و او به تولید اثر نیز اهمیت میدهد.
رده سنی 10 تا 12 سال
کودکان در این مرحله سنی احساس بزرگی میکنند و هم از دنیای کودکی و هم از دنیای بزرگسالی لذت میبرند. یادگیری زبانهای دیگر و ... در این دوران بارزتر میشود و کودک سعی میکند این برنامهها را جدیتر دنبال کند. از طرفی هنوز نیاز به بازی کردن و تفریح و سرگرمی دارد. پس همچنان او را در پخت و پز در آشپزخانه نیز مشغول کنید و گاهی نیز شرایطی را فراهم کنید که بتواند ساعتها کار هنری درست کند.
چگونه کودکان را در ایام قرنطینه سرگرم نگه داریم؟
برای اینکه ارتباط کودک با خانواده و اطرافیانش کاملا قطع نشود، سعی کنید از تماس ویدئویی استفاده کنید. خوشبختانه فضای مجازی این امکان را فراهم کرده است که عزیزانمان را ببینیم و تا حدی دلتنگیمان را برطرف کنیم، مثلا به پدربزرگ یا مادربزرگ کودکتان زنگ بزنید و با او تماس تصویری برقرار کنید. این کار به لحاظ روحی روانی هم برای کودک شما مفید است و هم برای اقوام و نزدیکانتان. اجازه ندهید که کرونا ویروس، ریشههای انس و الفت را پاره کند.
یک کار هنری انجام دهید: چیز زیادی لازم نیست. با کاغذ و مقوا و ماژیک میتوانید شروع کنید. سعی کنید نیروی تخیل او را به کار بگیرید و خودتان همپای کودکتان نقاشی بکشید و بعد آنها را روی دیوار نصب کنید.
اگر در منزلتان حیاط دارید، بگذارید روزها کمی در هوای آزاد بازی کند.
برای ناهار یا شام از او تِم بخواهید. از برنامههای تلویزیونی الهام بگیرید. با لباسها، کلاهها و وسایلی که در خانه دارید، سعی کنید تِم در نظر بگیرید و شام را با همسر و فرزند خود مطابق تِم در نظر گرفته شده میل کنید.
سعی کنید کارهای جدید و تازه را امتحان کنید.
حوض آب درست کنید و یا اگر تیوپ یا تشت و لگن دارید، مقداری در آن آب بریزید و تعدادی از اسباببازیهای پلاستیکی فرزندتان را که قابلیت شست و شو دارند، داخل آن بیندازید، حتی میتوانید از کف ریش هم استفاده کنید و داخل آب کف درست کنید.
یک باغچه خانگی درست کنید. برای باغبانی همیشه نیاز به باغچه و حیاط نیست. یک باکس تهیه کنید و با کمی خاک و بذر چند گیاه این کار لذتبخش را با کودکتان تجربه کنید.
با هم فیلم و انیمیشن ببینید: این کار را به شبها موکول کنید. به این بهانه افراد خانواده در یک جا جمع میشوند و با هم به توافق میرسند که شبها چه فیلمی برای تماشا کردن مناسبتر است.
برای تماشا کردن فیلم، پاپکورن و یا یک میانوعده ساده و سالم نیز آماده کنید.
رقابت مهمان و میزبان راه بیندازید. با این مسابقه شما و فرزندتان یک غذای ساده تهیه میکنید و هر بار یکی میزبان و دیگری مهمان میشود. سعی کنید در این رقابت غذاهای مورد علاقه او را بگنجانید تا مطمئن شوید از همین طریق غذا را هم میخورد.
ببین و بگو: بسیار سرگرمکننده، راحت و دمدستی است. این بازی دقت کودکتان را بالا میبرد و علاوه بر آن باعث سرگرمی و هیجان زیاد او میشود.
یک پیکنیک در داخل خانه به راه بیندازید: یک سبد بردارید و برخی چیزها را داخل آن بگذارید و پیکنیک خود را در سالن خانه و یا اتاق نشیمن برگزار کنید.
کلاس ورزش خانگی برگزار کنید: هدفتان سرگرم کردن کودکتان است. پس بهتر است با حرکات ساده و ابتدایی شروع کنید. شما می توانید از حرکت های آموزش داده شده در اینترنت هم کمک بگیرید.
از تماشای تئاتر، فیلمهای سینما و حتی موزهگردی به صورت آنلاین با فرزندتان لذت ببرید. این روزها فضای مجازی و دنیای وسیع اینترنت این امکان را در اختیار خانوادهها قرار داده است.