اعظم حاجی یوسفی - بنیانگذار خیریه کودکان نیکوکار موعود ایرانیان
تحریریه زندگی آنلاین : کودکان باید تعاملات اجتماعی و توانایی درک اختلاف ضمن گفتگو را یاد بگیرند که اگر چنین نباشد، دچار ضعف ارتباط شده و دوستانشان را به مرور از دست داده و در نتیجه در جامعه لطمه میخورند. افرادی که تعاملات اجتماعی را بلد هستند، در روابط آگاهانهتر و موفقتر عمل خواهند کرد. تعامل اجتماعی یعنی شناخت روحیه و احساسات درونی خود و دیگران و برخورد صحیح با آنها برای برخورداری از روابط مطلوب در این امر بسیار مهم، نقش والدین ضروری است و شاید بتوان گفت آنها مهمترین نقش در سرنوشتسازی کودکان را ایفا میکنند. والدین میتوانند با رعایت چند نکته و صرف کمی وقت این آگاهیها را به کودکان آموزش دهند.
بیشتربخوانید:
نحوه درک و پرورش تواناییهای کودک
قبل از آموزش دقت نمایید با توجه به قدرت درک کودکان با آنها صحبت کنید
تا میتوانید راجع به رفتارهای خوب و خوشایند و همچنین کردارهای نادرست و ناخوشایند با کودکان بحث و گفتگو کنید.
کودکانتان را تشویق نمایید تا بتوانند خوراکیهایشان را با سایرین تقسیم کنند و یا اجازه دهند دوستانشان هم با اسباببازی آنها بازی کنند.
کودکان بسیار تلاش میکنند تا مورد توجه والدین قرار بگیرند. از این رو هر گاه کودکتان کار نیک و پسندیدهای انجام داد، به او توجه کنید و بگویید به وجودش افتخار میکنید.
سلام کردن اولین راه ارتباط برقرار کردن است، بنابراین به کودکان بیاموزید با لبخند و با صدای بلند سلام کنند. کودک باید یاد بگیرد به نوعی سلام دهد که باعث حس شادی و خوشحالی به طرف مقابل شود.
خوشرفتاری را در کودکان تقویت کنید و آنها را عادت دهید از کلماتی مانند: لطفا، معذرت میخواهم و سپاسگزارم بسیار استفاده کنند. این واژهها باعث تقویت روابط کودک در اجتماع میشود.
کودکان را دعوت به صبر و تفکر قبل از قضاوت کنید و در حقیقت او را از مهارت اجتماعی برخوردار و به وی کمک کنید تا در این گونه موارد با برداشت غلط، پاسخ نادرست و نامناسب ندهد. کودکانی که در این موارد مهارت کافی ندارند، پیوسته با این تفکر بزرگ میشوند که همیشه فرد مقابلشان مقصر است و از روی عمد کاری کرده یا حرفی زده و کودک با بازخورد سریع و بدون اندیشه به مرور روابط اجتماعیاش ضعیف شده و دوستانش را از دست میدهد و به انزواطلبی سوق پیدا میکند.
به آنها بیاموزید پیش از تصمیمگیری در مورد افراد بدانند فرد مقابل به چه فکر میکرده و یا چه چیزی باعث بروز چنین رفتاری از او شده است.
به عنوان مثال؛ برایش توضیح دهید که اگر وارد کلاس شدی و دیدی دوستانت در حال خنده هستند، به جای ناراحتی از ایشان بپرس چرا میخندند؟
همچنین به او بگویید وقتی از رفتار فردی ناراحت شدی، ابتدا خودت را جای طرف مقابل بگذار و حدس بزن اگر در شرایط او بودی چه میکردی.
به کودک بیاموزید هنگام صحبت کردن نوبت را رعایت کرده و صحبت دیگران را قطع نکند و از وی بخواهید همیشه حقبین و حقگو باشد، ولو اینکه به نفع وی نباشد.
بیشتربخوانید:
آموزش آداب معاشرت در میهمانیها به کودک
آموزش همدلی را نیز فراموش نکنید
اگر کودکان هم دل باشند به راحتی قادر به درک احساسات سایر افراد خواهند شد. به عنوان مثال؛ یک کودک همدل اگر همکلاسیاش در یکی از درسهایش ضعیف باشد، به جای مسخره کردن، به درک احساس او پرداخته و او را دلداری داده و یاری خواهد کرد.
مثالهایی بزنید و از او بخواهید نظرش را بیان کند و این گونه تفکرات منفی و مثبت وی را ارزیابی نمایید
کودکتان میگوید در صف آبخوری بودم که محمد مرا هل داد و من با او دعوا و یا قهر کردم. در اینگونه موارد زود قضاوت نکنید و نظر ندهید. در عوض کودکتان را مانند یک کارآگاه وارد بازی نمایید و از او بخواهید به جای قهر کردن با محمد از او بخواهد تا توضیح دهد که چرا او را هل داده است. شاید محمد اینگونه توضیح دهد که آخر صف دو نفر با هم دعوا میکردند و من را هل دادند و من چون پشت سر تو بودم اختیارم را از دست داده و با تو برخورد کردم.
مثالهایی بزنید و از او بخواهید نظرش را بیان کند و این گونه تفکرات منفی و مثبت وی را ارزیابی نمایید.
از او بپرسید اگر دوستانت در حال بازی با توپ باشند و توپ به تو برخورد کند چه میکنی؟
ممکن است جوابها اینگونه باشد. تصادفی بوده، عمدی بوده، من حتما تلافی میکنم، میخواستند با من دعوا کنند و ... .
از او بپرسید هرگاه برای دوستت پیغام بگذاری و او جواب ندهد، چه میاندیشی؟ با من قهر کرده، متوجه نشده و ... .
مثال آخر؛ در صورتی که با دوستات قرار بگذاری و تو سر وقت حاضر باشی، اما او نیاید چه میاندیشی؟ جوابها ممکن است اینها باشد: شاید اتفاقی برایش افتاده، من را دست انداخته، بدقول است و ... .
شما با اینگونه سوالات و سوالات مشابه دیگر کودک را به مثبتاندیشی تشویق و از پیشداوری برحذر میدارید. حتما در گفتگوها و تعاملات به کودکان بیاموزید انگیزه کودکان دیگر را به خوبی متوجه شوند تا با درک غلط از صحبتهای طرف مقابل پاسخ نادرست و نامناسب ندهند. کودکان باید آنقدر مهارت داشته باشند که قبل از هرگونه برداشت از صحبتهای دیگران کمی فکر کرده، صبور باشند و در پاسخگویی شتابزده عمل نکنند. اینها موضوعاتی است که در مدرسه به کودکان نمیآموزند، در حالی که آنها بیشترین مشکل را در ارتباط با دوستان خود در مدرسه پیدا میکنند. پس دست به کار شوید و برای آموزش به کودکان در موارد مختلف صحبت، گفتگو و تشویقشان کنید.
بیشتر بخوانید:
چند نکته کلیدی در تربیت فرزندان