جلسه 5 و 6، خودگوییهای مضطربانه و حل مسایل و نقش آنها را در برانگیختگیهای اضطرابی و سازش معرفی میكند. هدف اصلی این جلسات، كمك به كودك در شناخت تفكرات غیرواقعی خود و تبدیل خودگوییهای مضطربانه به خودگوییهای سازشی است. در این جلسات، از نمایش كارتون برای تجسم افكار كودكان درگیر در موقعیتهای مبهم و اضطرابآور، به صورت حبابهای خالی استفاده میشود.
ابتدا این حبابهای خالی با افكار خود كار مرتبط با اضطراب پر میشوند (توقع وقوع چیزهای بد را داری؟). سپس افكار سازشی جایگزین خودگوییهای اختلالآور میشوند. جلسه هفتم بر ارزیابی و تقویت خود در مورد سازشهای موفقیتآمیز تكیه دارد، (نتایج و پاداشها). این جلسه، همچنین به كودكان كمك كرده تا راهكارهایی را فرا گیرند كه قابلیت سازش با شكستها را تقویت نماید.
این كار شامل یادآوری مفاهیمی است كه در طی نمونهسازی سازشی و ایفای نقشهای قبلی به كودك یاد داده شدهاند، یعنی این ایده كه شكست گاهی جزء ضروری شجاعت، دلیری، یادگیری واقعی و تسلط احتمالی است. جلسه هشتم به بازنگری مهارتهای آموخته شده، پرداخته و آنها را با واژه اختصاری FEAR مخصوص فرد تلفیق میكند.
برنامه FEAR روی یك كارت راهنما نوشته میشود كه در امر آموزش مفید است و كودك میتواند آنها را در دورههای استرسزا كه ممكن است حافظهاش مختل شده باشد، وارسی كند.
تكلیف STIC برای این جلسه، تمرین FEAR است، به نحوی كه آن را برای دیگران توضیح داده، داستانی بسازد تا بتواند آن را به كودكان جوانتر آموزش دهد. در اینجا به كودك یادآوری میشود كه باید تمركز خود را به استفاده از مهارتها معطوف كند. كاری كه در جلسه بعد آغاز میشود.
استفاده از مهارتها: جلسه 9 تا 16
در جلسه نهم، تغییر جهت از یادگیری به سمت استفاده كردن، همچنان مورد تایید قرار میگیرد و برنامه FEAR، هر چه بیشتر در موقعیتهای واقعی زندگی تمرین میشود (در داخل و خارج از درمانگاه). قدم اول، رویارویی ذهنی با یك موقعیت استرسزای ضعیف است. ایفای نقشهای قبلی، تا حدودی كودك را با این شكل مواجهه دادن آشنا كرده و باعث انتقالی منطقی به مواجهه شدنهای واقعی شده است.
با كسب موفقیت در تمرینهای ذهنی، رویارویی واقعی با محركهای كمتر اضطرابآور در كلینیك انجام میگیرد. این كار هم نیازمند برنامهریزی قبلی است، مثلا اگر قرار باشد كه كودك از منشی مطب درخواستی كند، باید قبلا به منشی در مورد این درخواست آگاهی كامل داد تا بتوان نسبت به كسب موفقیت مطمئنتر بود. جلسه دهم نیز به همین روال است، یعنی مواجهه ذهنی با موقعیتهای ذهنی ایجادكننده اضطراب اندك و به دنبال آن رویاروییهای واقعی.
جلسه 11 و 12 بر موقعیتهای اضطرابآور متوسط تاكید دارد. در جلسه یازدهم، از رویارویی، هم به صورت ذهنی و هم به صورت واقعی، استفاده میشود. در جلسه دوازدهم، تنها از رویارویی واقعی استفاده میشود. جلسات 13 تا 15، بر موقعیتهای واقعی ایجادكننده اضطراب متوسط تا شدید، عموما خارج از درمانگاه، تمركز دارد.
در جلسه شانزدهم، مهارتهای سازشی و موفقیتهای درمانی جمعبندی و بازنگری میشود. در درمانگاه اختلالات اضطرابی كودكان و نوجوانان دانشگاه تمپل كودكان یك نوار ویدئویی تبلیغاتی درست میكنند كه در آن، به تبلیغ موفقیتهایشان در طی جلسات میپردازند.
بازنگریها با والدین و كودكان، بر حفظ و ادامه تعمیم برنامه FEAR متمركز است، (مانند لزوم ادامه تمرینها). خداحافظی در پایان كار شامل ابراز احساسات كودك و درمانگر و تمهید جلسات تقویتی در صورت لزوم است. پیگیریهای تلفنی درمانگر، (مثلا در فواصل سه ماهه) توصیه میشود.
برای خواندن بخش اول -تازه های درمان اضطراب در كودكان- اینجا کلیک کنید.