تحریریه ماهنامه کودک سالم
دوست نداشتن نوع رفتار
هنگامی كه والدین می‌گویند فرزندشان را دوست ندارند، در واقع رفتار نامناسب او را دوست ندارند. دوست نداشتن پدر و مادرها، اغلب دوره‌ای است و محدود به یك زمان خاص می‌شود، مثلاً وقتی دختر یا پسرشان در سن نوجوانی است. گاه آنقدر رفتار آنها در خانه زشت است كه پدر و مادر بیشتر تمایل دارند فرزندشان ساعات روز خود را بیرون از منزل سپری كند. فرایند جدا شدن كودك از والدین و استقلال شخصیتی در سنین نوجوانی و بلوغ، گاهی آنقدر مشكل آفرین می‌شود كه از آن به‌عنوان رفتار مزاحم دوران نوجوانی یاد شده و از آنجا كه پیوند میان خانواده و فرزند بسیار قوی است، این فرایند اغلب با استرس و تنش همراه می‌شود و این حس استقلال برای نوجوانانی كه رفتار ثابت ندارند، می‌تواند مخرب و خشونت‌آمیز هم باشد.
مستقل شدن فرزندان
یكی دیگر از مشكلات مستقل شدن نوجوانان، ایجاد محدودیت از طرف خانواده‌هاست. هنگامی كه كودكان به سن نوجوانی می‌رسند، معمولاً والدین توقع دارند به دانشگاه بروند و یك شغلی پیدا كنند و در نهایت تشكیل خانواده بدهند؛ حال آنكه ممكن است این خواسته پدر و مادر از خواست فرزندشان متفاوت باشد.
توصیه‌هایی برای پدران و مادران
به یاد داشته باشید كه این نوع رفتار، شخصی نیست و نیروهای مقاومت ناپذیر هم برای پدر و مادر و هم برای فرزند، در حال وقوع است. درست مثل خود ما، گاه لازم است نوجوانان تغییر كنند و البته كمی دردسر ساز باشند. به‌عنوان پدر و مادر هر گاه احساس می‌كنید عصبانی هستید و رفتار فرزندتان طبق خواسته شما نیست، بدانید كه همیشه راه‌هایی برای جلوگیری از ادامه رفتار آنها وجود دارد.
مثبت اندیشی
پدر و مادر باید سعی كنند تفكر مثبت داشته باشند. همه ما در طول روز مدام با خودمان فكر و صحبت می‌كنیم، ولی در بیشتر مواقع این تفكرات منفی هستند. در راه محل كار تا خانه، دائم به این موضوع فكر می‌كنیم كه فرزندمان امروز چه رفتار بدی خواهد داشت، چه خواهد گفت و ... اگر اینقدر منفی فكر كنید، حتماً این اتفاقات خواهد افتاد! به جای آن به دنبال یافتن روشی مثبت برای مقابله با رفتار فرزندتان باشید. به عبارت دیگر، به جای اینكه به خود مشكل فكر كنید، به فكر راه‌حل آن باشید.
احترام متقابل
اگر شاغل هستید، به شما پیشنهاد می‌كنیم وقتی از محل كار به خانه رسیدید، از فرزند خود بخواهید ده دقیقه شما را تنها بگذارد تا لباس‌های خود را تعویض كنید و آماده پذیرش مسئولیت خود به‌عنوان پدر یا مادر بشوید. سعی كنید این نوع رفتار را به آنها بیاموزید و خود نیز زمانی كه آنها از مدرسه به منزل می‌آیند، همین كار را انجام دهید.
به قضاوت دیگران اهمیت ندهید
خود را با دیگران مقایسه نكنید. وقتی فرزندتان رفتارش تغییر می‌كند، شما ابتدا سعی می‌كنید رفتار بد او را از سایرین مخفی كنید و هیچ كس متوجه آن نشود، ولی با ادامه این رفتارها، در نهایت اكثر والدین خسته می‌شوند و موضوع را با پدر و مادر، دوستان و یا خویشان خود مطرح می‌كنند. اما حتی نزدیكان‌تان نیز شما را قضاوت می‌كنند و در این هنگام است كه شما احساس گناه و شرم كرده و احساس می‌كنید پدر یا مادر خوبی نبوده‌اید. از اینكه مورد داوری دیگران قرار می‌گیرید، ناراحت هستید و به شیوه‌های تربیتی خود شك كرده و از رفتار نامناسب كودك‌تان احساس شرم می‌كنید و از آنجا كه این حس بسیار قوی است، والدین به مرور از رفتار كودك رنجور و از او دلخور می‌شوند.
خود را با دیگران مقایسه نكنید
هیچ‌گاه درون و باطن زندگی خود را با ظاهر زندگی سایر دوستان و آشنایان‌تان مقایسه نكنید. ممكن است ظاهر زندگی دیگران به نظر خوب برسد؛ همان‌طور كه زندگی شما نیز ممكن است از دید دیگران به همان اندازه خوب و زیبا باشد و اطرافیان از دور تصور كنند كه هیچ مشكل مدیریتی در زندگی شما وجود ندارد و همه چیز روبه راه است؛ در حالی كه شاید مشكلات داخلی شما حتی به اوج خود رسیده باشد. بسیاری از نوجوانان نیز همین كار را انجام می‌دهند. آنها خانه و خانواده خود را با همكلاسی‌های خود مقایسه می‌كنند و این موضوع موجب پریشانی آنها می‌شود؛ در حالی كه فقط ظاهر امر را می‌بینند.
ناراحتی از رفتار نامناسب كودك
بسیاری از پدر و مادرها به‌دلیل اینكه فرزندشان رفتار ناشایستی داشته، آنها را در خانه تنها می‌گذارند و خود و بقیه اعضای خانواده بیرون می‌روند. اگر چه این رفتار در برخی موارد روش خوبی نیست و موفقیت آن به سن و نوع رفتار كودك بستگی دارد، ولی در مواردی كه فرزند شما به اندازه كافی بزرگ است و تنها ماندن در منزل مشكلی ایجاد نمی‌كند، با رعایت اقدامات احتیاطی گاه این كار را انجام دهید و او را تنها بگذارید. از طرف دیگر، برخی پدر و مادرها بر این باورند كه نمی‌توانند فرزند خود را تنها بگذارند و حتماً باید او را همراه خود ببرند. این نظریه نیز قابل قبول است. در اینجا به روش‌هایی اشاره خواهیم كرد كه با رعایت آنها می‌توانید به رفتار مناسب فرزندتان كمك كنید:
در فرزندتان انگیزه ایجاد کنید
اگر دوست دارید فرزندتان همراه شما به مهمانی بیاید، اما سابقه رفتار بد او در مهمانی قبلی مانع از انجام این كار می‌شود، برای او جایزه‌ای مشخص و به او اعلام كنید در صورتی كه رفتار مناسبی داشته باشد، پاداش خواهد گرفت. بعد از چندین بار تكرار این شیوه، علاوه بر تغییر ناخودآگاه رفتار كودك، به مرور مهارت یادگیری حل مسائل را می‌آموزد.
پیشنهاد آخر
هر پدر و مادری فرزند خود را دوست دارد و سعی می‌كند تمامی امكانات مورد نیاز او را محیا كند و همین نشانه علاقه آنها به كودك است. اگر از رفتار فرزندتان رنج می‌برید، از یك متخصص كمك بگیرید و نحوه مدیریت خود را در منزل تغییر دهید. از اینكه از دیگران كمك بگیرید و در مورد روش تربیتی آنها سوال كنید، خجالت نكشید و به یاد داشته باشید تا زمانی كه مشكلات شدید رفتاری فرزند شما حل نشود، همچنان جر و بحث‌ها و مشكلات ادامه خواهند یافت و در سنین بلوغ بیشتر نیز می‌شود. دوران بلوغ، دوران بسیار حساسی است و گاه نوجوانانی كه در این سنین دچار سوء رفتار می‌شوند، دیگر رفتارشان اصلاح نخواهد شد. اما در نهایت تمامی پدر و مادرها قادرند برای ایجاد یك رابطه خوب، راه‌حلی بیابند؛ به خصوص در مواردی كه مشكلات رفتاری فرزندشان كم و انگشت شمار است.
