تحریریه مجله کودک سالم
خشونت نشانه چیست؟
خشونت میتواند نشانه این باشد که:
کودک هنوز یاد نگرفته است چگونه باید احساسات، خصوصا خشم خود را کنترل کند. او خود را بدون هیچگونه محدودیتی تخلیه احساسی میکند.
کودک هنوز یاد نگرفته است چگونه باید با استرسها و منابع آن در زندگی کنار بیاید و آنها را مهار کند. ممکن است مهارت حل مسئله و همکاری در او شکل نگرفته باشد و او تصور کند که هر چه میخواهد باید فورا به آن دست پیدا کند.
کودک هنوز یاد نگرفته است که باید به دیگران و حقوق آنها احترام بگذارد.
کودک یکی از والدین، خصوصا مادر را آنقدر ضعیف ببیند که تصور کند زور گفتن و اعمال خشونت علیه او اشکالی ندارد.
کودک به دلیل شرایط جانبی دیگری دارویی مصرف میکند که او را تحت تاثیر قرار داده و موجب بروز رفتارهای خشونت آمیز از جانب او میشود.
کودکانی که از ناتوانی های جسمی و یا روانی رنج میبرند ممکن است بیشتر به رفتارهای خشونتآمیز روی آورند. به هر حال، دلیل بروز خشونت هر چه که باشد، هیچ توجیه منطقی برای آن وجود ندارد. مشکل زمانی بزرگ و بزرگتر میشود که والدین تصور میکنند اعمال خشونت از جانب کودک و حتی کتک خوردن از او امری گذراست و پس از دورهای خود به خود برطرف میشود. اعمال خشونت از جانب هیچ فردی، حتی اگر فرد یک کودک باشد، امر سادهای نیست و نباید از کنار آن بیتفاوت گذشت. همه ما حق داریم مورد تکریم و احترام واقع شویم.
شما چه میتوانید بکنید؟
برخی والدین تصور میکنند با تعیین محدوده برای رفتار فرزند خود، او را اذیت خواهند کرد و در نتیجه از چنین کاری پرهیز میکنند. اما واقعیت دقیقا برخلاف این تصور است. والدینی که برای رفتارهای فرزند خود محدوده تعیین میکنند، در واقع با اینکار تکلیف او را روشن میکنند. به فرزندشان میفهمانند که چه انتظاری از او دارند و در نتیجه کودک دچار سردرگمی نمی شود. البته واضح است که با افزایش سن کودک، این محدودیتها نیز باید مطابق آن تغییر کنند تا استقلال او به خطر نیفتد.
با هم صحبت كنید
بهتر است زمانیکه هر دو شما آرام و منطقی هستید، در رابطه با این مسائل با یکدیگر صحبت کنید:
قوانین خانه. در رابطه با کارهایی که فرزندتان و سایر اعضای خانواده در خانه نباید انجام دهند صحبت کنید. شما میتوانید دراین رابطه با فرزندتان به توافق برسید و نظر او را نیز جویا شوید. بااینکار، احتمالاینکه فرزندتان ازاین قوانین پیروی کند بیشتر خواهد بود.
در رابطه با رفتارهای معقول و پسندیده صحبت کنید. به فرزندتان بگویید که اگر او عصبانی شود و یا رفتار خشونتآمیزی از خود بروز دهد شما چه برخوردی با او خواهید داشت.
اگر صحبت كردن موثر نیست...
گاه تنها صحبت کردن دراین رابطه موثر نخواهد بود. دراین حالت بهتر است:
پس از هر بار بروز خشونت از جانب کودک، تنبیهاتی کوچک برای او در نظر بگیرید. کودک باید بداند که رفتارهای نامناسب او بدون پاسخ نخواهند ماند و هر کار بدی، یک نتیجه بدتری در پی دارد. محروم کردن کودک از مزایایی که در خانه دارد از جمله بهترین نوع تنبیهات است.
پیگیر و با پشتکار باشید. اگر فرزندتان احساس کند که شما یکبار او را تنبیه میکنید و بار دیگر بیتفاوت خواهید بود، او نیز تلاشی برای اصلاح رفتار خود نخواهد کرد.
با وجود تمام راههایی که برای کنترل خشم کودک ارائه شد، یکی از بهترین راهها که شاید والدین کمتر به آن توجه میکنند، ایجاد رابطهای نزدیک با کودک است. سعی کنید علائق و خصوصیات شخصیتی کودک را بشناسید و با او مانند یک دوست رفتار کنید. به فرزندتان بگویید که با وجوداینکه او گاه کنترل خود را از دست میدهد، اما شما همچنان او را دوست دارید و برای او احترام قائل هستید. از کارهای مثبت او تعریف کنید و نقاط قوت او را برجسته کنید. کاری کنید که فرزندتان بتواند مشکلاتش را بدون ترس و واهمهای با شما در میان بگذارد تا نیازی به بروز رفتارهای خشونت آمیز نداشته باشد.
و نکتهای که از همه مهمتر است، این است که شما به عنوان بزرگترین الگوی فرزندتان، باید پیش از هر چیز در پی اصلاح رفتار خود باشید. اگر خود شما هنگام عصبانیت روی به خشونت های فیزیکی میآورید، نباید از فرزندتان، که گاه مانند آینه اعمال شماست، انتظار رفتار خوب و منطقی را داشته باشید. اما اگر با وجود همه اقدامات مذکور، فرزند شما باز هم رو به اعمال خشونت آورد، بهتر است برای درمان قطعیاین مشکل از یک مشاور کمک بخواهید. چنین اختلالاتی نباید ساده در نظر گرفته شوند زیرا میتوانند در رفتارها و زندگی آینده کودک آثار نامطلوب و مخربی داشته باشند.