پرورش قدرت تخيل در كودك
كودك شما به هنگام تولد به همراه 100 بیلیون سلول مغزی به دنیا میآید كه هر یك از این سلولها توانایی فرستادن و دریافت كردن سیگنالهای الكتریكی و ایجاد ارتباط بین سلولهای مغزی را دارند. با تكرار، این ارتباطات تبدیل به شبكهای میشوند كه به كودك فرصت فكر كردن و یادگیری را میدهد. در سومین سال تولدش كودك شما قادر خواهد بود حدود هزار تریلیون ارتباط بسازد. این ارتباطات بهطور مداوم تكرار میشوند و رشد میكنند ولی اگر مورد استفاده قرار نگیرند، كمكم ناپدید و محو میشوند. به همین دلیل است كه متخصصان روی 3 سال نخست از زندگی كودكان تاكید بسیار زیاد دارند و معتقدند هر فعالیتی در این دوران اعم از خوردن، راه رفتن، خواندن و آواز خواندن باعث جهش در رشد مغز میشود. وقتی كه كودك نوپای خود را با دیدنیها، شنیدنیها و حواس جدید آشنا میكنید. در واقع مغز او را گسترش و رشد میدهید و او را با دنیای بسیار بزرگتر و هیجانانگیزی آشنا میكنید وقتی كه از تصورات خود استفاده میكنید و با او بازیهای تخیلی میكنید، در واقع كانالهای مغزی او را تقویت میكنید. مهارتهای كلامی كودك نوپا هنوز كامل نشده است پس كمی دشوار است كه بفهمید او در حال حاضر به چه چیزی فكر میكند. او در واقع تمام آن چیزهایی كه در شما میبیند را تقلید میكند، تمام حركات و رفتارهای روزمره شما را. یك ذهن فعال و تخیل قوی به كودك شما كمك میكند تا نتواند به شیوهها و روشهای مختلف از جادههای سراشیبی و سربالایی زندگی بالا و پایین برود.
مزایای تقویت تخیل در كودكان
تخیل كودكان به آنها كمك میكند تا بهتر و راحتتر رابطه برقرار كنند. كودكانی كه بازیهای تخیلی انجام میدهند، داستانهای بسیار زیادی گوش میدهند و كتاب میخوانند مهارتهای ارتباطی بهتر و قابل توجهتری دارند. تخیل كودكان به آنها كمك میكند تا كنترل بیشتری روی همه چیز پیدا كنند. مثلا تظاهر كنید همان چیزی هستید كه كودكتان میخواهد. با او درباره آنچه یاد گرفته است تمرین كنید تا بتواند ایرادهای شما را بگوید. حل مسائل و مشكلات یكی دیگر از مزایای تقویت تخیل كودكان است. تصور كردن ذهنی موقعیتهای مختلف به كودكان یاد میدهد تا به صورت خلاقانهتری بیندیشند و بهتر مسائل و مشكلات را حل كنند. این مسئله حتی تا پیریشان ادامه دارد و در دوران كهنسالی نیز كیفیت بالای عملكرد مغزی دارند.
غلبه بر ترسها و نگرانیها
بازی كردن به صورت تظاهری (به صورت تخیلی) به كودكان كمك میكند تا روی ترسهای خود بیشتر كار كنند و از نگرانیهایشان كاسته شود. چرا كه از این طریق میتوانند روی احساسات خود كنترل بیشتری داشته باشند.
تقویت حس اعتماد به نفس
كودك شما كنترل بسیار كمی روی زندگی خودش دارد. تصور كودك از خودش در نقش موجودی قدرتمندتر و قوی مثلا یك ابر قهرمان باعث میشود كه او به عنوان یك كودك احساس قدرت بیشتری كند و از این طریق اعتماد به نفس بیشتری پیدا كند و تواناییهای خود را بهتر و بیشتر نشان دهد.
روشهای پرورش تخیل كودكان
كتاب خواندن
قصه گفتن و كتاب خواندن یك روش فوقالعاده برای تقویت زندگی فانتزی كودكان است. سعی كنید كتابهایی را برای كودك خود انتخاب كنید كه تصاویر بسیار بزرگ و رنگی دارند و بگذارید از حقایقی لذت ببرد كه در حال حاضر دركشان میكند و هنوز وارد واقعیتهای جدیتر زندگی نشده است. به او تصاویر مختلف را نشان دهید، صدای حیوانات را تقلید كنید، حتی صدای وسایل نقلیه را تقلید كنید، شخصیتهای مختلف را با صداهای متفاوت ایجاد كنید. در حین كتاب خواندن از او نظرش را بپرسید و مرتباً ادامه داستان را از او سوال كنید تا بتواند پیشبینی كند.
قصه گفتن
قصهگویی (قصههایی كه خودتان میسازید و برای كودكتان تعریف میكنید) به اندازه كتاب خواندن برای كودكتان و تقویت تخیل او مفید است. سعی كنید در قصههایی كه میسازید شخصیت اصلی قصه،كودكتان باشد تا او از خودش حس پررنگتری پیدا كند. به زودی زود كودكتان نیز شروع به قصه گفتن برای شما و استفاده از تخیلاتش خواهد كرد.
موسیقی گوش دادن
كودك نوپای شما هنوز به اندازه كافی بزرگ نشده است تا درسهای ساختاری موسیقی را بیاموزد ولی شما میتوانید دنیای او را با موسیقی پر كنید. سعی كنید تا از صداهای مختلف در تونهای متفاوت استفاده كنید. از او بخواهید كه همراه شما آواز بخواند، برقصد و بازی كند و یا حتی با برخی وسایل خانگی، آهنگ بسازد و صداهای جدید تولید كند.
تشویق به بازیهای وانمودی
كودكان از طریق بازیهای نمایشی و عروسكی بسیاری چیزها را یاد میگیرند. حضور در بازیهای نمایشی با شخصیتهای مختلف و متفاوت باعث رشد مهارتهای كلامی و اجتماعی آنها میشود. او میتواند از این طریق احساس غم، شادی، ترس و امنیت را نشان دهد. خود را در نقش یك مادر، یك معلم و یا یك دكتر تصور كند و از این راه احساساتش را قویتر كند و حس مسئولیت داشتن را تجربه كند.
وسایل اولیه برای بازیهای تخیلی را برای او فراهم كنید
این وسایل میتوانند هر چیزی باشند؛ یك جعبه برای او ماشین میشود، یك بالش برای او اسب میشود و... او به برخی وسایل ابتدایی احتیاج دارد تا قهرمان سازی كند. همه چیز در واقع در مغز و ذهن كودك درست میشود و شكل میگیرد ولی برای ایجاد جزئیات بیشتر باید به او امكانات نیز بدهید. یك جعبه خالی تهیه كنید و كمی تغییرش بدهید و به او بگوئید كه با آن بازی كند، تظاهر كند جعبه ماشینش است و...
زمان تماشای تلویزیون را محدود كنید
وقتی كه صحبت از تماشا كردن برنامههای تلویزیونی به میان میآید، باید همواره تعادل را در نظر داشته باشید. تماشای برنامههای مخصوص كودكان برای آنها تا بیش از 2 ساعت در شبانه روز، زمان طولانی و زیاد محسوب میشود. بهتر است در این مدت زمان نیز خودتان در كنار كودكتان باشید با او راجع به شخصیتها حرف بزنید و به پاسخهایی كه به شما میدهد بیشتر توجه كنید تا بتوانید برنامههای مناسبتری برای آنها انتخاب كنید.
تخیل كودك خود را رها كنید
بگذارید تا كودكتان آسمان را سبز نقاشی كند و چمنها را آبی. فرزند خود را تحت چارچوب مشخصی قرار ندهید و آنها را مجبور به پذیرفتن آنچه قانون بزرگترها است، نكنید. بگذارید ذهن كودكتان رها باشد و هر آنچه را خودش دوست دارد به وجود آورد. از این طریق كودكتان یاد میگیرد كه دنیای خودش را همانگونه كه دوست دارد توصیف كند و شما نیز دنیای او را از چشمهای او ببینید، حتی اگر برخی از افكار آنها احمقانه به نظر برسد. سعی نكنید اشتباهاتشان را تصحیح كنید و به آنها نگویید كه اینها واقعی نیستند و حقیقت ندارند. مغز آنها پر از ایده و نظریه است. بگذارید تا آنجا كه دوست دارند آسمان را سبز و زمین را آبی نقاشی كنند چرا كه آنها فهمیدهاند كمی هم متفاوت بودن هم جالب است و هم چیزی را خراب نمیكند.