بگذاريد کودکان آزادانه بخندند
خوشبختانه همه کودکان براحتی میخندند و لازم نیست که هیچ پدر و مادری خندیدن را به کودکان خود یاد بدهند چون کودکان بیش از بزرگسالان برای خندیدن دلیل دارند. در واقع آنها همیشه آماده خندیدن هستند و به قول معروف میتوانند از ترک دیوار هم بخندند! اما کاری که بزرگسالان باید انجام دهند این است که مانع خوشحال بودن، خندیدن و قهقهه زدن کودکانشان نشوند و بگذارند آنها آزادانه بخندند و خنده کودکانه خود را در بزرگسالی نیز حفظ کنند.
خنده؛ درمانی برای بسیاری از دردهای جسمانی و روانشناختی
تازگیها تحقیقات جالبی درباره فواید خنده و خندیدن توسط دانشمندان و محققان ارائه شده که تقریبا همگی نشان میدهند که خنده درمان بسیاری از دردهای جسمانی و روانشناختی است.
برای مثال تحقیقات نشان میدهند که:
خنده در بهبود روابط انسان بسیار موثر است.
خنده در طولانی نمودن عمر نقش موثر دارد.
خنده فشارخون را تعدیل میکند. خنده نقش درمانی دارد، آنقدر که در بیمارستانهای امروزی اتاق خنده طراحی شده است. خنده انبساط عروقی ایجاد میکند که در سلامتی موثر است. خنده گرفتن حمام اکسیژن و به قولی دویدن در جا است (پزشک فرانسوی). خنده با بازدم انجام میشود و این کار باعث میگردد CO2 از خون خارج شده و احساس مطلوبی ایجاد نماید. خنده تعادل ظریف هورمونی ایجاد میکند. خنده باعث افزایش هورمون کورتیزول شده و ایمنی بدن را در برابر بیماریها زیاد میکند. خنده هورمون سروتونین را نیز افزایش داده احساس سرخوشی ایجاد مینماید. خنده تعداد ضربان قلب (HR) را کاهش میدهد که در سلامتی موثر است. خنده محبوبیت و جذابیت ایجاد میکند. خنده قدرت یادگیری را افزایش میدهد. نقش خنده در کلاسهای درسی و آموزشی فوقالعاده است. خنده نوعی تخلیه روانی بوده تنشها و احساسات سرکوب شده را رها میسازد. خنده به دلیل انبساط عروقی ترمیم بافتهای آسیب دیده را تسهیل مینماید.
خنده از بیماریهای زخم معده و اثنیعشر جلوگیری میکند. خنده در پیشگیری از سکته قلبی و سکته مغزی بسیار موثر است. خنده «دویدن بیحرکت» نام گرفته است و به این دلیل افراد لاغر را چاق و افراد چاق را لاغر میکند. خنده زیاد، مشکل فیزیولوژی ایجاد نمیکند، چرا که خنده زیاد باعث افزایش ریزش اشک از چشم میشود و این نوع مکانیسم جبرانی یا دفاعی است که فشارخون مغزی را کاهش میدهد. خنده باعث افزایش اندرفین مغز میشود که نوعی مورفین طبیعی است و باعث احساس سرخوشی و شادی میشود.
خنده تحمل دردهای جسمی را آسانتر میسازد.
۵ دقیقه خنده از ته دل موجب ۵ ساعت تسکین درد میشود. خنده نشانه بارز اعتماد به نفس، سلامت روان و احساس امنیت است.
تاثیرات انواع خنده
همانطور که میدانید فواید خنده تنها نصیب کسانی میشود که از ته دل میخندند و خنده آنها تصنعی نیست. در واقع دانشمندان وسیلهای بهنام «خندهسنج» اختراع كردهاند که این دستگاه علاوه بر اینكه میتواند كیفیت خنده فرد را اندازه بگیرد، خندههای راست و دروغ را نیز از هم تشخیص میدهد! و این كار را با اندازهگیری میزان حركت پرده دیافراگم انجام میدهد. دیافراگم قفسه سینه را از شكم جدا میكند و در كسانی كه تظاهر به خندیدن میكنند، حتی اگر صدا و علائم صورتشان طبیعی به نظر برسد، دیافراگم چندان تكان نمیخورد!
همانطور که ملاحظه میکنید کسانی که میتوانند براحتی و از ته دل بخندند، در واقع هم از سلامت جسمانی و هم از سلامت روانی بیشتری برخوردار میشوند. با اینکه فواید خنده هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان کاملا مشخص است، اما به تازگی به نتایج تحقیقات جدیدی درباره خندیدن برخورد کردم که اهمیت زیادی در تربیت کودکان ما و حتی در پرورش و رشد بزرگسالان دارد. این تحقیقات میگویند خندهای که از تمسخر دیگران انجام میشود برای مغز و بدن، تفاوت عمدهای با خندههایی دارد که به شکل طبیعی، از روی شادی و بدون تمسخر دیگران انجام میشود!
در واقع، پژوهشگران آلمانی دریافتهاند، مغز انسانها قادر به تمایز قائل شدن بین خنده ناشی از شادی، قلقلک یا تمسخر دیگران است و هر نوع خنده تأثیر متفاوتی بر سلامت فرد میگذارد.
تحقیقات نشان میدهند، انواع مختلف خنده دارای تأثیرات متفاوت مغزی است و انسان از سنین کودکی قادر به تمایز قائل شدن بین خنده ناشی از شادی، قلقلک یا تمسخر دیگران است. محققان دانشگاه توبینگن آلمان با بررسی تغییرات در الگوی مغز در زمان شنیدن انواع مختلف خنده، تأثیر آن را بر روی عملکرد مغز و سلامتی مورد ارزیابی قرار دادهاند.
مطالعهای بر روی سی و سه زن سالم و بررسی شبکه ادراکی - احساسی نشان میدهد، بخشهایی از مغز که به پردازش اطلاعات اجتماعی و سطح بالا حساس هستند، بیشتر به خندههای ناشی از شادی یا قلقلک و مناطق حساس به صداهای پیچیده به خندههای تمسخرآمیز واکنش نشان میدهند.
در این تحقیق برای نیمی از داوطلبان یک فیلم کمدی بصورت جمعی نمایش داده شد و گروه دوم نیز یک فیلم کسالتبار را تماشا کردند؛ پس از اتمام فیلم، نمونهگیری از سلولهای ایمنی موسوم به سلولهای قاتل طبیعی گرفته شد که با سلولهای سرطانی ترکیب و میزان اثربخشی آنها در زمان وقوع بیماری مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج بدست آمده نشان میدهند، افرادی که در هنگام دیدن فیلم کمدی خندیده بودند، از سیستم ایمنی قویتری برخوردار بودند و خنده میتواند تا 40 درصد سیستم ایمنی بدن را تقویت کند.
دکتر «دیرک ویلدگروبر» سرپرست تیم تحقیقاتی خاطرنشان میکند: خندیدن به کسی یا خندیدن با دیگران با پاسخهای متفاوت مغز همراه است؛ مغز با قدرت تمایز قائل شدن بین انواع مختلف خنده (ناشی از شادی، قلقلک یا تمسخر) میتواند عملکرد بدن در مقابل بیماریها را تقویت کند. با استفاده از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی عملکردی (fMRI) فعالیت مغزی افراد در هنگام شنیدن سه نوع خنده مختلف مورد بررسی قرار گرفت. مشخص شد که خنده ناشی از قلقلک در پستانداران غیر انسانی نیز دیده میشود، اما در انسان دارای عملکردهای پیچیدهای است که میتواند دارای بار مثبت یا منفی بوده و الگوهای ارتباطی متفاوتی در مغز ایجاد میکند. مناطق مغزی حساس به پردازش اطلاعات اجتماعی پیچیده در زمان شنیدن صدای خنده ناشی از شادی یا قلقلک فعال میشوند که این فعالیت در زمان شنیدن خنده تمسخرآمیز دیده نمیشود. به گفته محققان، محرکهایی که بر این الگوها تأثیر میگذارند، میتواند برای آزمایش روشهای درمانی جایگزین مورد استفاده قرار بگیرد.
كلام آخر
این نتیجه تحقیقی که در آن به وضوح به اهمیت خنده از روی شادی و نه به دلیل تمسخر دیگران اشاره شده من را به یاد آموزههای مذهبیمان انداخت که ما را از تحقیر و تمسخر دیگران بشدت باز میدارند. همانطور که میدانید تمسخر یعنی مسخره كردن و خندیدن به دیگران كه منجر به تحقیر و بیارزش شدن آنها گردد. متاسفانه در تمسخر نوعی بیحرمتی نسبت به حكمت و اراده الهی نهفته است كه مخلوقی را به صورت خاصی خلق كرده، نوعی بیوجهی نسبت به اینكه خواست خداوند این بوده که او در قالب و ظاهر فعلیاش، دنیا را تجربه کند، همچنین در تمسخر نوعی تكبر و خود بزرگبینی و نادانی هم نهفته است که نشان از عدم رشد روحی و روانی مسخره کننده دارد. بنابراین چیزی که باید درباره خندیدن به کودکان خود یاد بدهیم این درس بزرگ است که این روزها آن را بیشتر میشنویم. اینکه با هم بخندیم، اما به هم نخندیم و هرگز همدیگر را تمسخر نکنیم.