بهبود دست خط كودك
قبل از خواندن این مطلب، یک قلم و کاغذ بردارید و رنگ مورد علاقه خود را بر روی کاغذ بنویسید.
شاید شما این کار را خیلی سریع و بهطور ناخودآگاه انجام دهید، اما در واقع ذهن و بدن شما باید در ارتباط نزدیک با یکدیگر قرار گرفته و با هماهنگی کامل یکدیگر، اعمالی را برای نوشتن انجام دهد. شما باید قلم را بردارید، آن را محکم و به شکل صحیح نگهدارید، رنگ مورد علاقه خود را به خاطر بیاورید، حروفی که برای نوشتن لازم است را در ذهن خود پیدا کرده و مرتب کنید، مچ دست خود را تکان دهید تا حروف به درستی نوشته شوند، با چشمان خود آنچه را که مینویسید دنبال کنید و به میزان کافی بر صفحه کاغذ فشار وارد کنید.
یادگیری نوشتن
هر چند ما این کار را هر روز انجام میدهیم، اما نوشتن یکی از پیچیدهترین کارهایی است که انسان انجام میدهد. این کار مستلزم مهارتهای حرکتی و ذهنی به صورت همزمان است. جای تعجب ندارد که یادگیری نوشتن نیاز به چند سال تمرین مداوم دارد. مانند خواندن، نوشتن نیز یکی از کارهایی است که کودکان از همان دوران طفولیت در معرض آن قرار میگیرند، البته میزان و شدت این تماس در مورد هر کودک متفاوت است. هر چه برای کودک کتابهای بیشتری خوانده شود و هر چه کودک بیشتر شاهد نوشتن توسط اطرافیان خود باشد، فهم او از حروف و کلمات بیشتر و بهتر خواهد بود. نوشتن به صورت مستقیم از سوی کودکان احتیاج به زمان دارد. تمام کودکان قبل از اینکه بتوانند واقعا بنویسند، خطوط نامنظم و نامفهومی بر روی کاغذ میکشند. تقریبا تمام کودکان از این کار لذت میبرند، اما حتی همین کار به ظاهر ساده و پیش پا افتاده هم نیازمند هماهنگی مغز و بدن با یکدیگر است. گرفتن قلم در دست، نگهداشتن کاغذ در جای خود و وارد کردن میزان مناسب فشار از جمله کارهایی است که کودک باید انجام دهد.
تمرین نوشتن
در حدود 3 الی 4 سالگی، کودکان میتوانند کمکم نوشتن را یاد بگیرند و بهتدریج در میان خطوط نامفهوم آنها میتوان حروف معنیداری را نیز پیدا کرد. برای مثال ممکن است شما متوجه شوید که فرزندتان برخی حروف نام خود را به صورت پراکنده بر قسمتهای مختلف کاغذ مینویسد. دلیل این کار این است که کودکان ابتدا یاد میگیرند حروف را جداگانه بنویسند. با گذر زمان، هر چه مهارت خواندن در کودک تقویت میشود، کودک بهتدریج میفهمد که چگونه باید حروف را در کنار یکدیگر قرار دهد تا کلمات تشکیل شوند. بین پیش دبستانی و کلاس اول دبستان، کودک نوشتن چند کلمه را به صورت کامل یاد میگیرد و سعی میکند از این کلمات در مواقع گوناگون استفاده کند. نهایتا، و با کمک معلم و محیط آموزشی، کودک یاد میگیرد نوشتن را از راست به چپ شروع کند و فاصله لازم بین کلمات را حفظ کند. رعایت موارد املا و نگارش نیز جزء آخرین مراحل یادگیری هستند. با رشد کودک و تقویت تدریجی مهارتهای حرکتی او، دست خط او نیز تمیزتر و کوچکتر میشود. بین کلاس دوم تا چهارم دبستان، او بهتدریج تحریری نوشتن را نیز میآموزد و سرعت نوشتن او نیز افزایش مییابد.
اهمیت دستخط
هر چند امروزه کاربرد نوشتههای تایپ شده بیش از نوشتههای دستنویس است، اما کودکان به هر حال باید نوشتن را یاد بگیرند. مفهوم دستخط عامتر از قرار دادن چند کلمه در کنار یکدیگر است. دستخط افراد میتواند پنجره ارتباطی آنها با خوانندگان مطالبشان باشد. داشتن دستخطی خوب میتواند امتیازی مثبت برای شخصیت هر فرد باشد. با رشد کودک و افزایش مهارتهای نوشتاری او، به تدریج دستخط او نیز بهتر میشود و او میتواند تمیز و سریعتر بنویسد. اهمیت مهارت نوشتن را نباید نادیده گرفت، زیرا بخش مهمی از موفقیت کودکان در مدرسه به مهارتهای نوشتاری آنها وابسته است. کودکانی که سرعتشان در نوشتن پایین است یا نمیتوانند خوانا و واضح بنویسند، در یادداشت کردن صحبتهای معلم یا نوشتن مطالب امتحانی با مشکلات زیادی روبرو میشوند. همین امر میتواند بر عملکرد کلی و اعتماد به نفس آنها تاثیری نامطلوب بگذارد.
بهبود مهارت نوشتاری و دستخط کودک
یکی از بهترین راههای تقویت مهارت نوشتاری کودک، تشویق او به تمرین است. از همان دوران کودکی، با فراهم کردن قلم و کاغذ برای کودک، او را به نوشتن (یا حتی کشیدن خطوط نامفهوم) ترغیب کنید. اگر با وجود اینکه فرزندتان چند سالی است به مدرسه میرود، هنوز نمیتواند خوب بنویسد، بهتر است اقدامات زیر را مد نظر قرار دهید:
فرزندتان را تشویق کنید آرام بنویسد. بسیاری از کودکان دستخط بدی دارند، زیرا سعی میکنند سریع بنویسند. از فرزندتان بخواهید کلمات و حروف را با دقت و حوصله بنویسد. نحوه گرفتن قلم را به فرزندتان آموزش دهید. قلم باید با انگشت اشاره، وسطی و شست گرفته شود. اگر قلم به شکل صحیح در دست قرار نگیرد، دستخط نا خودآگاه بد میشود. نوشتن را با فرزندتان تمرین کنید. او را در معرض کلمات گوناگون قرار دهید. بهترین راه این است که برای او کتاب بخوانید و از او بخواهید خواندههای شما را بنویسد. ممکن است این کار در ابتدا برای او سخت باشد. در صورت لزوم کلمات را به او نشان دهید. سعی کنید تا میتوانید به فرزندتان اجازه ندهید برای انجام تکالیف مدرسه خود از کامپیوتر و کیبورد استفاده کند.