آموزش آداب معاشرت و احترام به بزرگ‌ترها
بسیاری از رفتارهای فرزندم را می‌پذیرم و گاه تحمل می‌كنم، اما بعضی از كارهایش مرا به مرز دیوانگی می‌كشاند. وقتی حرف‌های وقیحانه‌ای به من می‌زند كه قابل گفتن نیست یا حتی حاضر نیست به دیگران سلام كند و جواب سؤالات‌شان را سربالا می‌دهد، بیچاره می‌شوم. بارها با او برخورد جدی كرده‌ام، ولی هیچ فایده‌ای ندارد و بیشتر لج می‌كندو رفتارهای گستاخانه‌اش را تكرار می‌كند؛ چه باید بكنم؟
روابط اجتماعی صمیمانه و صحیح
امروزه كودكان بسیاری وجود دارند که چیزی از احترام گذاشتن نیاموخته‌اند. روابط اجتماعی صمیمانه و صحیح برای دلپذیرتر شدن مناسبات اجتماعی نشان‌دهنده اهمیتی است كه برای خود و دیگران قائل می‌شویم. متأسفانه در جوامع صنعتی و زندگی شهرنشینی این آداب به شكل سرد و فانتزی درآمده كه بیشتر احساس تصنعی بودن و پیام «نزدیك نشو» را به طرف مقابل القا می‌كند. با برخوردی گرم و الگو قرار دادن خود و اهمیت دادن به طرز سلوك و رفتار با افراد خانواده، فامیل و دوستان، به‌خصوص اشخاص بزرگ‌تر و والدین، به كودكان كمك كنیم تا آنان نیز مرزهای بین فردی را رعایت كنند.
در عین حال این انتظارات باید واقع‌بینانه و متناسب با سن خردسالان باشد. گاهی اوقات تمرد و بی‌احترامی كودكان دو، سه‌ساله نشان‌دهنده تثبیت استقلال‌طلبی آنان است و اینكه می‌خواهند همه كارها را آن‌طور كه دوست دارند انجام دهند، نه آن‌طور كه ما به آنها می‌گوییم. در بیشتر موارد اطفال درك درستی از رعایت رفتارهای میان فردی ندارند، به روش تربیتی‌تان صادقانه توجه و شروع به ایجاد تغییراتی كنید كه ارتباط كلی را با فرزندتان بهبود بخشد. این كار به زمان نیاز دارد. صبور باشید، زیرا نتیجه نهایی آن كودكی بامنش است. پس ارزش این صبوری را دارد.
رفتار بد فرزندتان هر اندازه كه ناراحت‌كننده است، از سرزنش او در برابر دیگران بپرهیزید. این کار تلاشی نادرست و بدترین برخورد برای آموزش رفتارهای مناسب است. بسیاری از بچه‌ها از رفتارهای بدِ خود آگاه نیستند و باید به آنها یاد داد كه چه كاری را انجام دهند و چه كاری را انجام ندهند. صادقانه بیندیشید و به خودتان قول دهید آموزش روابط اجتماعی به دلیل ابراز تفاخر و خودنمایی كاذب نباشد. یعنی برای به رخ كشیدن كودك‌تان او را وادار به رفتارهای غیرطبیعی و اجباری و بیش از حد توانش نكنید.
راهكارهایی ساده برای كمك به کودکان جهت داشتن روابطی دلپذیر
برخاستن هنگام ورود والدین و افراد بزرگ‌تر، خشوع و احترام و ادب در مقابل آنان الگوی مناسبی برای کودکان خواهد بود (كمتر حرف بزنید و بیشتر عمل كنید)
1- قبل از شركت در مناسبت‌های اجتماعی (عروسی، مهمانی‌ها، مراسم سوگواری و...) رفتارهای مناسب را به صورت مختصر یا به شكل بازی به آنان بیاموزید.
2- وقتی بعد از چند ساعت با كودك‌تان روبه‌رو می‌شوید، به گرمی با او دست بدهید و سلام و احوالپرسی و روبوسی كنید.
3- همواره آنان را به احترام و حفظ حریم‌ها با خود و همسرتان تشویق كنید. نزد آنان با تواضع و امتنان از پدر یا مادرش یاد كنید (برخاستن و استقبال از پدر یا مادر هنگام آمدن او به خانه و بدرقه در زمان خارج شدن)
4- در عین صمیمیت و مهربانی با اطفال اجازه بی‌ادبی و وارد شدن به حریم والدین را ندهید.
5- هنگام بی‌نزاكتی در مقابل جمع هرگز به او تذكر ندهید و دعوا نكنید.
6- با القاب زیبا و در عین حال جدی و بزرگوارانه نزد دیگران از او یاد كنید و به فرزندتان توجه و احترام بگذارید.
7- هنگام دعوا و برخورد با او از نسبت دادن صفات بد به او جداً بپرهیزید و تنها كار بدش را به او یادآور شوید.
8- هرگز و هرگز نزد او از دیگران بدگویی نكنید و كلمات ركیك به كار نبرید. این كار موجب بدبینی خردسالان نسبت به دیگران می‌شود (من خوبم، تو بدی)
9- در مهمانی‌ها، در حد توان پذیرایی میوه و شیرینی را به عهده فرزندان بگذارید و از آنان نیز پذیرایی كنید.
10- آموزش توصیه‌های مذهبی مانند: عاق والدین، غیبت، قهر بودن، اجر و ثواب احترام به والدین و بزرگ‌ترها در این زمینه بسیار یاریگر است.
11- به فرزندان‌تان اجازه بی‌احترامی به یكدیگر را ندهید. روش برخورد آنها اغلب تمرینی برای روش برخوردشان با دیگران است.
12- در طول روز به موارد رفتارهای محترمانه یا غیرمحترمانه اشاره كنید. درباره رفتار صندوق‌دار فروشگاه یا دوستان، صحنه‌های برخوردهای صحیح یا غیرصحیح فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی بحث كنید.
13- اگر كودكی رفتار محترمانه‌ای دارد و حرفی مغایر با شخصیت معمول خود زد، با آرامش و جدیت به او تذكر بدهید: «وقتی با احترام صحبت كردی به حرفت گوش می‌دهم» و یا خود را به نشنیدن بزنید.
14- رفتارها و معاشرت‌های صحیح او را تشویق كنید. نزد دیگران طوری كه كودك بشنود، از او ذكر خیر و تمجید کنید.
15- بیشتر تشویق و كمتر انتقاد كنید.
16- روابط آنان را با كودكان مؤدب و بااخلاق بیشتر کرده و زمینه‌های معاشرت‌شان را تقویت كنید.
17- آنان را گرامی بدارید، نوازش لمسی را بیشتر به كار برید، بگذارید احساس كنند دوست‌داشتنی، مهربان و مؤدب هستند.
18- تا آنجا كه می‌توانید معاشرت‌های فامیلی و دوستانه خود و خانواده را تقویت كنید. خردسالان در چالش‌های اجتماعی راه خود را خواهند یافت و با رفتار بالغانه و صمیمانه شما را متعجب خواهند نمود.
و در آخر، تنها عمل ما و رفتارها و معاشرت‌های ماست كه چهارچوب شخصیتی آنان را خواهد ساخت. برای داشتن فرزندانی خوشبخت، خوشبین، آرام و خلاق، ابتدا خود باید به این خصوصیات آراسته شویم. بیایید خودمان را بشناسیم و صادقانه دریابیم؛ وگرنه افتان و خیزان در بیراهه‌های زندگی كودكان‌مان را قربانی امر و نهی‌های بی‌حد و حصر كرده، سردرگمی، نارضایتی و فقدان اعتماد به نفس را برای‌شان به ارمغان می‌آوریم. زمان ما زمان سخن گفتن تشعشعاتی است، نه دهانی. خود را دوست بداریم به خود و دیگران احترام بگذاریم تا آنان نیز با خود، جامعه، هستی و خدا در صلح و آشتی باشند و با اطمینان در جاده كمال گام بردارند.
