زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه ماهنامه كودك سالم

همـدلــی 

همدلی كردن بسیار سودمند است؛ چرا كه موقعیت و احساسات طرف مقابل از جایگاه او درك می‌شود. بهتر است خودتان را جای كودك‌تان بگذارید تا بفهمید چه چیزی باعث رنج او می‌شود و چه احساسی دارد. خود را یك كودك چند ساله تصور كنید؛ آنگاه می‌بینید كه زندگی و خوشبختی شما فقط در دستان پدر و مادرتان است. از نظر مالی به شدت به آنها نیازمند هستید و روابط حسی بسیار قوی با آنها دارید. دوست دارید همیشه مورد تشویق و تأیید آنها باشید؛ اما از طرفی می‌خواهید كارهایی را كه دوست دارید انجام دهید و معمولاً این دو در كنار هم قرار نمی‌گیرند. وقتی كه پدر و مادرتان با مهربانی و نرمی با شما حرف می‌زنند، چه احساسی پیدا می‌كنید و وقتی سر شما داد می‌كشند، چه احساسی دارید؟ وقتی كه دچار اشتباهی می‌شوید، وقتی می‌خواهید كار جدیدی را امتحان كنید، اگر آنها در پاسخ شما را تنبیه كنند، چه احساسی خواهید داشت؟

بدرفتاری كودكان

وقتی كه كودكی دچار مشكل و ناراحتی جسمی می‌شود، آرام كردن او كار بسیار دشواری خواهد بود. كودكی كه از سرماخوردگی، دندان درد، زمین خوردن و خراشیدگی زانو، دل درد و .... درد می‌كشد، به سختی خود را با شرایط وفق می‌دهد و آرام می‌شود. بارها و بارها گریه می‌كند، جیغ می‌كشد، شب‌ها بدخواب می‌شود و تمام این كارها برای جلب توجه اطرافیان و درخواست كمك است. كودكان با این روش‌ها به مشكلات فیزیكی پاسخ می‌دهند. پدر و مادرها در چنین مواقعی به خوبی همه چیز را تحمل می‌كنند؛ چرا كه می‌دانند این بدرفتاری‌ها در اثر مشكلات و دردهای جسمی است.

حال اگر این مشكلات روحی باشد، باز هم پدر و مادرها خود را مجاب به تحمل اوضاع و یا حتی بهبود وضعیت می‌كنند؟ بسیاری مواقع كودكان از نظر عاطفی و روحی احساس بدی دارند و این بد رفتاری‌ها را از خود نشان می‌دهند. آنها غمگین، عصبانی و پرخاشگر می‌شوند و پدر و مادرها نمی‌دانند دلیل این رفتارها چیست. آنها عادت كرده‌اند به ناراحتی‌های جسمی و دردهای فیزیكی كودكان اهمیت دهند و فكر می‌كنند فقط این موارد می‌تواند آنها را دچار مشكل كند. بنابراین با مشاهده بد رفتاری‌های كودك به هنگام دردهای جسمی، او را تنبیه نمی‌كنند، ولی با دیدن بد رفتاری‌های كودك وقتی كه از دردهای روحی رنج می‌برد، او را تنبیه می‌كنند.

احساس تعلق

تمام كودكان تقریباً خواسته‌های یكسانی دارند. آنها می‌خواهند متعلق بودن را احساس و در بسیاری كارها شركت كنند و اگر این احساس را در خانواده خود پیدا نكنند، در جای دیگری جستجو خواهند كرد. حال چگونه می‌توانید به كودك خود احساس تعلق به خانواده و شركت در كارهای مثبت را بدهید؟ به رفتارهای خوب كودك‌تان توجه نشان دهید؛ مهم نیست این رفتارها چقدر كوچك باشند. مثلاً: « از اینكه بموقع به تخت خواب می‌روی تا بخوابی، ممنونم». یا: «از اینكه امروز اتاقت را مرتب كردی متشكرم» یا: شما دو تا امروز بی‌سر و صدا با هم بازی كردید، من از هر دوی شما ممنونم و ... ».

همه ما انسان‌ها به برخوردهای مثبت پاسخ می‌دهیم و اگر بدانیم كه قرار است مورد تشویق و تعریف قرار بگیریم، سعی می‌كنیم رفتار خود را تغییر دهیم. كودكان نیز با ما فرقی ندارند. پاداشی كه ما می‌توانیم به آنها بدهیم، احساس تعلق داشتن به یك جمعیت است (مثل خانواده) و احساس اینكه مهم است و چه فكری در مورد خودش می‌كند و عملكرد خود را چقدر قبول دارد؟ به جای آنكه به‌طور مستقیم نظر خود را بدهید، ابتدا از او بپرسید:

در مورد كاری كه انجام می‌دهی چه فكری داری؟

فكر می‌كنی كار خوبی انجام داده‌ای یا نه؟

آیا تصمیم داری كار دیگری انجام دهی؟

می‌توانی در مورد كارت توضیح بیشتری بدهی؟

سعی كنید قضاوت كردن را شروع نكنید و به او فرصتی بدهید تا حرف بزند و شما با توجه كامل به حرف‌هایش گوش دهید. آنها نیاز دارند شنیده شوند و اطمینان یابند كه افكار و عقایدشان مهم است.

رابطه خوب با فرزند

برای داشتن یك رابطه خوب با او نیازی نیست كه از دیگران بخواهید در روابط شما تغییراتی ایجاد كنند. تغییر روابط با تغییر رفتارهای شما شروع خواهد شد. برای این‌كار با خودتان مهربان باشید تا بتوانید با دیگران نیز مهربانی كنید. خود را ببخشید تا بتوانید خطاهای دیگران را هم ببخشید. خودتان را گاهی اوقات تشویق كنید تا بتوانید این كار را در مورد دیگران نیز انجام دهید.

احساسات

هم‌زمان كه با كودك همدلی می‌كنید، بسیار مهم است كه روی احساسات متمركز شوید، نه چیزهای دیگر. بسیاری از پدر و مادرها در چنین مواقعی می‌گویند: «وقتی كه من بچه بودم، پدر و مادرم به من می‌گفتند كه چه كاری باید بكنم و چه كاری نباید بكنم. گاهی اوقات سرم داد می‌كشیدند و من بسیار ناراحت می‌شدم، اما علی‌رغم تمام ناراحتی‌ها باز هم به تمام حرف‌های‌شان گوش می‌دادم و كاری را انجام می‌دادم كه آنها می‌خواستند؛ چرا كه آنها پدر و مادر من بودند.» این جملات نشان می‌دهند كه این پدر یا مادر در دوران كودكی از كودكی كردن محروم بوده‌اند و هیچگاه نباید مثل یك كودك رفتار می‌كردند.

كودكان نیاز دارند در موقعیتی كه هستند، مورد توجه والدین باشند. اگر می‌توانید روی احساسات كودك‌تان متمركز شوید، روی رفتارهای او تاثیر نخواهید گذاشت و به این ترتیب دوباره چرخه رفتار نادرست و تنبیه غیر مؤثر تكرار می‌شود. وقتی كه با كودك خود همدل می‌شوید، رفتارهای او را بهتر می‌فهمید. همدلی قلب شما را نرم و محبت شما را بیشتر می‌كند و مسیرهای بعدی را برای‌تان روشن‌تر می‌سازد.